Arktik bölgesindeki Svalbard Takımadaları'nın statüsünü belirleyen Spitsbergen Antlaşması'na Türkiye'nin taraf olmasıyla birlikte, Türk vatandaşları ve şirketleri, bu takımadalarda denizcilik ve madencilik faaliyetlerinde bulunma imkânına sahip olacak.
Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından edinilen bilgilere göre, 7 Mart 2025 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile Spitsbergen Antlaşması Türkiye bakımından yürürlüğe girdi. 9 Şubat 1920'de Fransa'nın başkenti Paris'te imzalanan ve 1925'ten bu yana yürürlükte olan bu antlaşma, Norveç'in Svalbard üzerindeki egemenliğini tanımaktadır.
Antlaşma, taraf olan üçüncü ülkelerin vatandaşlarına Svalbard Takımadaları üzerinde mülk edinme ve ikamet hakkı tanımanın yanı sıra, balıkçılık, madencilik alanlarında ticari faaliyetlerde bulunma ve bilimsel araştırma yapma olanağı sağlamaktadır.
Türkiye'nin antlaşmaya taraf olmasıyla Türk vatandaşları, Svalbard Takımadaları'nda mülk edinmenin yanı sıra, adaların kara sularında balıkçılık yapabilecek ve denizcilik ile madencilik alanlarında ticari faaliyetlerde bulunabilecektir. Ayrıca, Türk bilim insanları kurulacak Türk Bilim İstasyonu'nda araştırmalar yapma fırsatı bulacak, Türk öğrenciler ise Svalbard Üniversite Merkezi'nde eğitim imkanına sahip olacaktır.
Türkiye bu adımla, Arktik bölgesinin doğal kaynaklarından yararlanma ve bu bölgede gerçekleştirebileceği bilimsel ve ekonomik faaliyetleri güçlendirme hedefini gütmektedir. Alınan bu karar ile birlikte Türkiye, Arktik Konseyi'ne gözlemci üye olma hedefini de sürdürmektedir.
Son yıllarda Türkiye, Arktik bölgesine yönelik başarılı bilim seferleri düzenlemekte olup, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (TÜBİTAK MAM) tarafından gerçekleştirilen Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferleri'nin dördüncüsü (TASE-IV) 26 Haziran - 25 Temmuz 2024 tarihlerinde tamamlanmıştır.
