Tunç: Hedefimiz demokratik, sivil ve katılımcı bir anayasa borcunu milletimize ödemek
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Ankara Hakimevi’nde düzenlenen "İnsan Hakları Kurumları Değerlendirme Toplantısı"nda yaptığı konuşmada, son 23 yılda atılan adımları değerlendirdi ve yeni anayasa hedefini açıkladı. Toplantıya TBMM Adalet Komisyonu Başkanı Cüneyt Yüksel, TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu Başkanı Derya Yanık, TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Serap Yazıcı Özbudun ile TİHEK Başkanı Fahrettin Altun katıldı.
Toplantının amacı ve katılımcılar
Toplantı, insan hakları alanındaki kurumların bir araya gelerek mevcut uygulamaları ve reform adımlarını değerlendirmesini amaçladı. Tunç, kurumlar arası eşgüdüm ve ortak aklın güçlendirilmesine verdiği önemi vurguladı ve toplantının yalnızca bugünün çalışmalarına yön vermeyeceğini, aynı zamanda ileriye dönük yeni adımların da zeminini oluşturacağını belirtti.
Gerçekleştirilen yapısal reformlar
Tunç, son dönemde yapılan değişikliklerin Türkiye’yi yüksek standartlı demokrasi hedefine taşıyacak köklü dönüşümlerin yapı taşları olduğunu söyledi. Anayasanın 90. maddesinde yapılan düzenlemeyle, usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin uluslararası anlaşmaların, kanunlarla çelişmesi halinde esas alınacağının hükme bağlandığını hatırlattı.
Bilgi edinme hakkına ilişkin süreci de aktaran Tunç, 2003’te yürürlüğe giren 4982 sayılı kanun ile başlayan hakkın, 2010 Anayasa değişikliğiyle anayasal güvenceye kavuşturulduğunu belirtti. Bu düzenlemeyle vatandaşların devlete erişimi, denetim ve katılımının daha şeffaf bir zemine oturtulmasının amaçlandığını vurguladı.
Hak arama yollarına ilişkin olarak, vatandaşların Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvurmadan önce kendi ülkesinde hakkını arayabilmesi için getirilen bireysel başvuru imkânını ve idarenin eylem ve işlemlerinden mağdur olanların hak takibini sağlayan Kamu Denetçiliği Kurumunun ihdasını hatırlattı. Ayrıca Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu ile ayrımcılıkla mücadele ve eşit muamele standartlarının güvence altına alınmasına yönelik kurumsal yapılanmanın sağlandığını ifade etti.
Tunç, anayasa değişiklikleri kapsamında kadın ve çocuk hakları başta olmak üzere temel hak ve özgürlükleri genişleten reformların halkın onayıyla hayata geçirildiğini belirterek, hukukun üstünlüğü ve yüksek standartlı demokrasiye yönelik yapısal düzenlemelere dikkat çekti. Bu çerçevede Hakimler ve Savcılar Kurulu ile Anayasa Mahkemesi yapılarının daha demokratik hale getirilmesine yönelik düzenlemeler uygulamaya kondu. Ayrıca Devlet Güvenlik Mahkemelerinin kaldırılması, Milli Güvenlik Kurulunun sivilleştirilmesi, askeri yargının kaldırılması ve sıkıyönetim ilanına izin veren anayasa maddesinin kaldırılmasına kadar uzanan reformlar gündeme getirildi.
Yeni anayasa hedefi: Toplum sözleşmesi
Bakan Tunç, konuşmasını "Bizim hedefimiz, Türkiye Yüzyılı’nı darbe ürünü bir Anayasa ile değil, temel hak ve özgürlükleri önceleyen yeni bir toplum sözleşmesiyle karşılamak, demokratik, sivil, katılımcı bir Anayasa borcumuzu milletimize ödemektir" sözleriyle noktaladı. Tunç, insan hakları kurumlarının bir araya geldiği bu tür değerlendirme toplantılarının, kurumsal iş birliğini güçlendirerek ülkenin insan hakları standartlarını ileri taşıyacak somut sonuçlar üreteceğine inandığını belirtti.
Toplantıda ele alınan hususların, yargı ve insan hakları alanında bugüne kadar kaydedilen ilerlemelerin sürdürülebilirliğine katkı sağlayacak biçimde takip edileceği vurgulandı.
ADALET BAKANI YILMAZ TUNÇ, ANKARA HAKİMEVİ'NDE YAPILAN, 'İNSAN HAKLARI KURUMLARI DEĞERLENDİRME TOPLANTISI'NDA KONUŞTU
