TÜİK: 2023'te en yüksek sosyoekonomik seviye İstanbul’da, ilçe düzeyinde Çankaya öne çıktı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından ilk kez yayımlanan 'Sosyoekonomik Seviye 2023' bülteni, hane halklarının sosyal ve ekonomik statülerini birlikte ele alan bir ölçüm aracı sunuyor. Bültene göre, ülke genelinde en üst düzeydeki hane halklarının yoğunlaştığı il İstanbul, ilçe düzeyinde ise yoğunluğun en yüksek olduğu bölge Çankaya (Ankara) olarak belirlendi.
Uygulanan yöntem ve kapsama
Çalışmada, idari kayıtlar kullanılarak Türkiye'deki 26 milyondan fazla hane halkının tamamı için sosyoekonomik seviye skoru hesaplandı. Hesaplamalarda 2022, 2023 ve 2024 yıllarına ait veriler kullanıldı ve referans dönem olarak orta yıl 2023 esas alındı.
Ulusal dağılım
Bültende yer alan gruplandırmaya göre, Türkiye'deki hane halklarının dağılımı şu şekilde gerçekleşti: %1,1 en üst seviyede, %11 üst, %16,4 üst altı, %19,7 üst orta, %16,5 alt orta, %18,6 alt ve %16,7 en alt seviyede. Bu dağılım, sosyoekonomik yapının ülke genelinde belirgin bir çeşitlilik gösterdiğini ortaya koyuyor.
İl bazlı örneklemeler: Ankara, İstanbul ve İzmir
Ankara'da hane halklarının %2,5'i en üst seviyede; %16,5 üst, %20 üst altı, %17,5 üst orta, %17,4 alt orta, %14 alt ve %12,2 en alt seviyede yer aldı. İstanbul'da ise %2,4 en üst seviyede, %16,4 üst, %19 üst altı, %18,6 üst orta, %17,2 alt orta, %13,8 alt ve %12,6 en alt seviyede bulundu. İzmir'de ise %1,2 en üst seviyede, %12,4 üst, %17,6 üst altı, %18,8 üst orta, %17,8 alt orta, %17,1 alt ve %15 en alt seviyede yer aldı.
İl ve ilçe düzeyindeki yoğunluk
A+ (en üst) ve A (üst) gruplarındaki hane halklarının Türkiye içindeki oranlarına göre en fazla bulunduğu iller sırasıyla: İstanbul (%28,6), Ankara (%11,5), İzmir (%6,7), Bursa (%3,9) ve Antalya (%3,3) olarak belirlendi. İlçe düzeyinde ise bu seviyelerdeki hane halklarının en fazla olduğu ilçeler Çankaya (Ankara) %4,1, Kadıköy (İstanbul) %2,4 ve Yenimahalle (Ankara) %1,9 olarak hesaplandı.
En yüksek ve en düşük puanlı ilçeler
Ortalama sosyoekonomik seviyeye göre sıralamada skoru en yüksek yedi ilçe şu şekilde: Çankaya (Ankara), Kadıköy (İstanbul), Beşiktaş (İstanbul), Etimesgut (Ankara), Nilüfer (Bursa), Bakırköy (İstanbul) ve Güzelbahçe (İzmir). Skoru en düşük yedi ilçe ise sırasıyla Çamoluk (Giresun), Derebucak (Konya), Doğanşar (Sivas), Felahiye (Kayseri), Dikmen (Sinop), Pınarbaşı (Kastamonu) ve Bayramören (Çankırı) olarak kaydedildi.
TÜİK'in bülteni, hane halklarının sosyal ve ekonomik göstergelerinin mekânsal dağılımına ilişkin ayrıntılı bir çerçeve sağlayarak, politika ve planlama süreçleri için veri temelli bir referans sunuyor.
