Trump, TikTok'un ABD operasyonlarının devrine onay veren kararnameyi imzaladı
ABD Başkanı Donald Trump, Oval Ofis'te TikTok'un ülkedeki operasyonlarının güvenlik gerekliliklerini yerine getirerek faaliyet göstermeye devam etmesini sağlayacak kararnameyi imzaladı. Trump, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile yaptıkları görüşmeye değinerek, “Ona çok saygı duyuyorum. Umarım o da bana çok saygı duyuyordur. TikTok ve diğer konular hakkında konuştuk ve bize onay verdi.” ifadelerini kullandı.
Yatırımcı konsorsiyumu ve roller
Trump, Dell Technologies CEO'su Michael Dell, Fox yöneticisi Rupert Murdoch ve Oracle’ın kurucusu Larry Ellison gibi “ABD’yi seven” 4-5 yatırımcının girişime dahil olduğunu belirtti. Trump, Oracle’ın güvenlik konusunda büyük bir rol oynayacağını vurguladı. Üst düzey bir Beyaz Saray yetkilisi, hafta başında Oracle ve özel sermaye şirketi Silver Lake'in TikTok'un ABD operasyonlarını kontrol edecek yatırımcı konsorsiyumunda yer alacağını açıklamıştı.
Yapılanma ve teknik denetim
Beyaz Saray tarafından paylaşılan kararnamede yer alan plana göre TikTok'un ABD'deki operasyonları, ABD merkezli yeni bir ortak girişim tarafından yürütülecek. Ortak girişimin çoğunluğu Amerikalı yatırımcıların kontrolünde olacak ve ByteDance ile bağlı şirketlerin payı yüzde 20'nin altında kalacak.
Algoritmaların, veri depolamanın ve yazılım güncellemelerinin denetimi yeni ABD yapısının kontrolünde olacak. Amerikalı kullanıcı verileri yalnızca ABD'li bir şirketin bulut ortamında saklanacak ve güvenlik ortakları tarafından denetlenecek.
Yetkililerin açıklamaları ve değerleme
ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, Çin tarafında bir miktar direnç olmasına rağmen TikTok'un ülkede faaliyet göstermeye devam etmesini istediklerini belirtti. Vance, amaçlarının Amerikalıların veri gizliliğini yasaların gerektirdiği şekilde korumak olduğunu vurgulayarak, “Bu anlaşma, Amerikalıların TikTok'u geçmişte olduğundan daha güvenli bir şekilde kullanabileceği anlamına geliyor. Verileri güvende olacak ve vatandaşlarımıza karşı propaganda silahı olarak kullanılmayacak.” dedi. Vance şirketin yaklaşık 14 milyar dolar değerinde olacağını söyledi.
Yasal süreç ve geçmiş
Beyaz Saray kararname kapsamında ayrıca Adalet Bakanlığı'nın 120 gün boyunca TikTok'un yasaklanmasının önünü açan yasayı uygulamayacağı bildirildi.
ABD Temsilciler Meclisi, 13 Mart 2024'te yaptığı oylamada “Amerikalıları Yabancı Düşmanlarca Kontrol Edilen Uygulamalardan Koruma Yasası” başlıklı tasarıyı büyük çoğunlukla kabul etti. Tasarı, ABD Senatosu'ndan da geçtikten sonra 24 Nisan 2024'te dönemin ABD Başkanı Joe Biden tarafından imzalanarak yürürlüğe girdi. Söz konusu yasayla, ana ortak konumundaki ByteDance firmasının şirket varlıklarının yüzde 80'ini ABD'li ortaklara devretmemesi halinde TikTok'un ABD'de yasaklanması öngörülmüştü.
ABD Kongresi'nin ByteDance'in 19 Ocak 2025'e kadar hisseleri devretmemesi halinde uygulamanın tüm ülkede yasaklanmasına yönelik kararı, ABD Yüksek Mahkemesi tarafından da onanmıştı. Ancak 20 Ocak'ta göreve başlayan yeni Başkan Donald Trump, son tarihin süresini başkanlık kararnameleriyle dört kez uzattı; bu uzatmalardan sonuncusu 16 Eylül'de yapıldı.
Trump ve Şi arasındaki görüşme
Başkan Trump ile Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, 19 Eylül'de yaptıkları telefon görüşmesinde TikTok'un durumunu ele aldı. Trump, görüşmenin ardından Truth Social hesabından yaptığı açıklamada Çin lideriyle aralarında TikTok'un devri de olduğu konularda verimli bir görüşme yaptıklarını duyurarak Şi'ye anlaşmaya onayı için teşekkür etmişti.
