ABD'nin Venezuela politikası bölgesel gerilimi tırmandırıyor
Aralık 2025'te Trump yönetimi, Venezuela'nın petrol ticaretine yönelik baskıyı artırarak yaptırımlı petrol tankerlerinin ülkeye giriş-çıkışına yönelik 'tam ve eksiksiz abluka' emri verdi. ABD'nin Venezuela açıklarında uluslararası sularda bir tankeri durdurup denetlediği; bunun, 'gölge filo' üzerinden yaptırımları delmeye karşı bir hamle olduğu bildirildi. Venezuela tepkisini bu adıma 'uluslararası korsanlık' diyerek gösterdi.
Ayrıca Trump yönetimi, Venezuela petrolü ithal eden ülkelere üçüncü taraf ticareti caydırmak amacıyla yüzde 25'e kadar ek tarife uygulanabilmesini öngören bir kararname de yürürlüğe koydu. Bu adımlar, Karayip Havzası'nda tansiyonu yükseltirken bölgesel ticaret ve güvenlik dengelerini etkiledi.
Uzman: 'Bölgesel kriz, küresel krize dönüşüyor'
Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Doç. Dr. Berat Akıncı, yaşanan gelişmeleri bölgesel gerginliğin küresel boyuta taşınması olarak değerlendiriyor. Akıncı, Trump yönetiminin Birleşmiş Milletler üyesi ülkelere yönelik ağır ve doğrudan müdahaleci söz ve uygulamalarının, içinde bulunulan krizi güç eksenine dayalı bir dış politika örüntüsüne dönüştürdüğünü söyledi.
Ülkeler ticaret ve güvenlik planlarını yeniden gözden geçiriyor
Akıncı'ya göre, ABD'nin bu tutumu devletleri kendi güvenlik ve ticaret altyapılarını yeniden değerlendirmeye zorluyor. Uzman, 'Bütün ülkeler artık Amerika Birleşik Devletleri’nin istemediği, onların kendi çıkarlarına uygun olmayan durumda biz ikili ticaret ilişkilerimizi nasıl dengeye oturacağız' ifadelerini kullanarak, küresel ticarette artan belirsizliğe dikkat çekti.
Venezuela’nın rezervi büyük, payı sınırlı
Akıncı, Venezuela'nın dünya çapında en büyük petrol rezervlerinden birine sahip olduğunu ancak iç istikrarsızlık nedeniyle küresel pazardan sınırlı pay alabildiğini belirtti. Uzman, bu durumun bölgenin istikrarsızlaştırılmasının bir sonucu olduğunu ve Venezuela'nın potansiyelinin tam olarak değerlendirilemediğini vurguladı.
Ticaret anlayışı 'haydut devlet' çizgisine evriliyor
Doç. Dr. Akıncı, Trump yönetiminin 'kural tanımayan ve belirsiz' dış politika anlayışının uluslararası ticaret hukukunu ve devletlerin bağımsız ticaret yapabilme özgürlüğünü kısıtladığını söyledi. Akıncı, bu eğilimi 'haydut devlet' yaklaşımına benzeterek, uygulamaların yalnızca bölgesel değil küresel ölçekte de ticaret kurallarını yeniden şekillendirme riski taşıdığını belirtti.
Kısa vadede petrol fiyatlarında sert etki beklenmiyor
Uzman, şu ana kadar uygulanan yaptırımların petrol fiyatlarında ciddi bir sıçramaya yol açmadığını; OPEC üyelerinin şoklara karşı üretimi artırma kapasitesinin bulunduğunu söyledi. Akıncı, Venezuela'nın rezervlerinin büyük olduğunu ancak işleyip satma noktasında şu an için piyasadan sınırlı pay alabildiğini ve bunun kısa vadede fiyatları baskılamaya devam ettiğini ifade etti.
Küresel sistem belirsizlik dönemine giriyor
Akıncı son olarak, Orta Doğu, Ukrayna-Rusya savaşı ve bu gelişmelerin ulus devletleri yorduğunu belirterek, ticaretin önündeki engellerin kaldırılması konuşulması gerekirken ABD'nin uygulamalarının küresel ticarette yeni bir belirsizlik dönemine yol açtığını söyledi. Uzman, bu tablonun uluslararası aktörlerin ticari stratejilerini yeniden kurgulamalarını gerektirdiğini vurguladı.
Not: Haber, Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi'nden Doç. Dr. Berat Akıncı'nın İhlas Haber Ajansı'na yaptığı açıklamalar temel alınarak hazırlanmıştır.
ALPARSLAN TÜRKEŞ BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ'NDEN DOÇ. DR. BERAT AKINCI
