Toroslar'da 40 yıllık 'tahtacı' geleneğini sürdüren çift: Mehmet ve Esengül Güneş
Mersin'in Bozyazı ilçesinden Antalya'nın Akseki ilçesine gelen Mehmet Güneş ve eşi Esengül Güneş, Toros Dağları'nın sarp yamaçlarında 40 yıllık meslek geleneğini yaşatıyor. Çift, 35 yıldır omuz omuza çalışıyor; Akseki Orman İşletme Müdürlüğü tarafından damgalanan ağaçların kesimi, tomrukların hazırlanması ve teslimat süreçlerini yürütüyorlar.
Günlük işleyiş: kesimden teslimata
Mehmet Güneş, damgalanan ağaçları kesip traktöre bağlayarak yol kenarına indiriyor. Eşi Esengül ise tomrukların kabuklarını el motorlarıyla soyuyor ve odunları "ster" düzenine göre hazırlıyor. Hazırlanan tomrukların metreküp ölçümleri yapıldıktan sonra teslimat, Orman İşletme Müdürlüğü yetkililerine gerçekleştiriliyor. Çift, zorlu doğa şartlarına rağmen işleriyle hem geçimlerini sağlıyor hem de çocuklarının eğitimine katkı sunuyor.
Mesleğin dönüşümü: katırdan traktöre
Çift, meslekteki teknolojik ve lojistik değişimi vurguluyor. Mehmet Güneş, geçmişte tomrukların katırlarla taşındığını, şimdi ise traktörün işi kolaylaştırdığını ancak traktörün de maliyet getirdiğini belirtiyor. "Eskiden ağaçları ve tomrukları tek tek katırla çekiyorduk. Ama şimdi bir veya iki ağacı traktöre takıp komple indirebiliyoruz. Katır işi tamamen bitti," diyerek mesleğin geçirdiği dönüşümü özetliyor.
Riskler ve çalışma koşulları
Mesleğin ağır ve tehlikeli olduğuna dikkat çeken Mehmet Güneş, tecrübesiz kişilerin bu işe girmesinin risk taşıdığını söylüyor: "Ağaç her an üzerinize devrilebilir, dal düşebilir. Kaza riski çok yüksek." Soğuk hava ve sarp arazi şartları, günlük çalışmayı daha da zorlaştırıyor; yaz aylarında Akseki'de kalıp kışın memleketlerine döndüklerini belirtiyorlar.
Aile bağları ve kültürel köken
Esengül Güneş, ailenin "tahtacı" kimliğinin kuşaklar boyu aktarıldığını aktarıyor. Eşinin kesme, kendisinin çekme ve soyma işlerini üstlendiğini söyleyen Esengül, "Evleneli 35 sene oldu. Başka hiçbir iş yapmadık. Sırf ormanda bu işlerle uğraşıyoruz," diyor. Çiftin çocukları da bu işin içinde yetişti; oğulları Iğdır Üniversitesi'nde av ve yaban hayatı okuyor ve çalışarak eğitimini sürdürüyor.
Tarihî anlatılar ve gelenek
Esengül Güneş, aile hikâyelerinden birini aktararak kökenlerine dikkat çekiyor: atalarının Fatih Sultan Mehmet dönemine kadar uzanan bir geçmişe bağlandığını, aileye "tahtacı" lakabının o dönemden kaldığını anlatıyor. Ayrıca ailenin yakın geçmişinde dedesinin Çanakkale ve Kurtuluş Savaşı bağlamında yaşanan fedakarlıkların da yer aldığını belirtiyor. Göçebe Yörük kültüründen gelen aile, bu mesleği sürdüren son nesillerden biri olduklarını ifade ediyor.
Sonuç olarak, Mehmet ve Esengül Güneş çiftinin hikâyesi; zorlu coğrafyada, kuşaktan kuşağa aktarılan mesleki bir geleneğin, modernleşme, ekonomik güçlükler ve aile dayanışması ekseninde nasıl sürdürüldüğünü gösteriyor.
MERSİN’DEN ANTALYA’YA GELİP TOROSLAR’ DA AĞAÇ KESİMİ YAPIYORLAR. 40 YILLIK MESLEK GELENEĞİNİ SÜRDÜRÜYORLAR.
