Ticaret Bakanlığı gümrükte dijital dönüşüm başlatıyor
SEDA TOLMAÇ - Ticaret Bakanlığı, gümrük işlemlerinde dijital teknolojiler ve yapay zekâ kullanarak verimliliği artırmayı hedefliyor. Bakanlık tarafından hazırlanan "2025 Yılı Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu"na göre, tarife tespiti, araç giriş-çıkış takibi ve serbest bölge yönetimi gibi alanlarda yıl sonuna kadar tamamlanması veya pilot uygulamaya alınması planlanan bir dizi çalışma bulunuyor.
Hedefler ve öncelikli çalışmalar
Rapor, uluslararası ticaretin daha hızlı ve güvenli yürütülmesinin, işletmelerin rekabet gücünün ve tüketici haklarının korunmasının öncelendiğini vurguluyor. Bu kapsamda, yerli üreticiyi haksız rekabete karşı korumak ve piyasa dengesini sağlamak amacıyla devam eden nihai gözden geçirme soruşturmalarından en az 14'ünün yıl sonuna kadar tamamlanması hedefleniyor.
Tarımsal ürünlerdeki gelişmeler yakından izlenecek; gümrük vergilerinde düzenleme gerekli görülürse, üretim, dış ticaret gelişimi ve gıda fiyatları dikkate alınarak adımlar atılabilecek. Ayrıca, Avrupa Birliği ve Birleşik Krallık ile yapılan anlaşmalar çerçevesinde mısır için Aralık ayında tarife kontenjanlarının dağıtımları gerçekleştirilecek.
Uzak Ülkeler Stratejisi ve faaliyetler
Ticaret Bakanlığınca 2022'de ihracatçıların kullanımına sunulan Uzak Ülkeler Stratejisi kapsamında yer alan 18 ülkeye yönelik; finanstan standardizasyona, lojistikten tanıtıma kadar birçok alanda toplam 328 faaliyete ilişkin çalışmalar sürdürülecek.
Serbest bölgeler ve SBBUP API
Serbest bölgelerin dijitalleşmesine ilişkin çalışmalar hızlandırılıyor. Serbest Bölgeler Bilgisayar Uygulama Programı (SBBUP)'ın, Serbest Bölgelerin Mekansal Yönetimi Otomasyonu ile uyumlu hale getirilmesi ve sistemler arasında veri görüntüleme ve aktarımını sağlayacak SBBUP API sisteminin geliştirilmesi planlanıyor.
Gümrük sahalarında araç takibi ve saha analizleri
Gümrük sahalarında hız ve etkinliği artırmayı amaçlayan yazılımsal çözümler geliştiriliyor. Kara sınır kapılarında sahada bekleyen anlık araç sayısı, ortalama araç sayısı ve işlem sürelerinin izlenmesini hedefleyen Gümrük Kapıları Saha Analiz Programı'nın ilk aşaması tamamlandı; programın pilot bir bölge müdürlüğünde test edilmesi planlanıyor.
Aynı şekilde, kara yolu işlemlerinin yoğun olduğu gümrük müdürlüklerinde gümrük sahasına giriş ve çıkış yapan taşıtların takibini sağlamak üzere İç Gümrük Saha Takip Programı oluşturuluyor. Bu proje, saha operasyonlarının etkinliğini artırmayı amaçlıyor.
Tarife tespitinde yapay zekâ
Ticarette işlemleri kolaylaştırmak amacıyla başlatılan Tarife Tespitinde Yapay Zeka Teknolojisinin Kullanımı Projesi için analiz çalışmaları devam ediyor. Bakanlık, yeni teknolojiler ve yapay zekâ uygulamalarıyla gümrük süreçlerinde hızlanma ve kolaylık beklediğini raporda belirtiyor.
Raporun genel çerçevesi, dijital dönüşüm, veri entegrasyonu ve yapay zekâ temelli analizlerle gümrük işlemlerinin etkinliğinin artırılmasına odaklanıyor; bazı uygulamaların yıl sonuna kadar tamamlanması veya pilot uygulamaya alınması planlanıyor.
