TCMB Başkanı Karahan, Enflasyon Raporu Bilgilendirme Toplantısında Değerlendirmelerde Bulundu
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, İstanbul Finans Merkezi'ndeki TCMB Yerleşkesi'nde düzenlenen 3. Enflasyon Raporu bilgilendirme toplantısında Başkan Yardımcıları Hatice Karahan ve Osman Cevdet Akçay ile birlikte soruları yanıtladı. Karahan, enflasyon görünümündeki ana eğilimin yılbaşından bu yana gerilediğini vurguladı.
Ara hedef ayrımı ve iletişimde yenilik
Karahan, rapor dönemleri arasında paylaşılacak ara hedeflerin tahmin görevini de gördüğünü, ancak tahminle hedefin aynı kabul edilmesinin tahmin revizyonlarını hedef revizyonu olarak algılanmasına yol açtığını belirtti. Bu nedenle, "Ara hedefleri bu rapordan itibaren belirledik. Çok uç gelişmeler olmaması durumunda bunları bundan sonra değiştirmeyi düşünmüyoruz." ifadelerini kullandı.
Karahan ayrıca, yıl içinde tahmin güncellemeleri yapılacağını ve yıl sonunda hedef ile gerçekleşme arasındaki sapmanın şeffaf şekilde muhasebesinin yapılacağını söyledi.
Enflasyondaki "katılık" ve hizmet sektörü etkisi
Başkan, enflasyondaki ana eğilimdeki iyileşmeye rağmen aylık eğilimde bir katılık görüldüğünü ve bunun özellikle hizmetler, eğitim ve kira kalemlerinden kaynaklandığını aktardı. Karahan, bu alanlarda geçmişe endeksleme ve fiyat kontrollerinin birikimli etkilerinin gözlendiğini, bu kalemlerin para politikasının doğrudan etkinliğinin sınırlı olduğu alanlar olduğunu vurguladı:
"Enflasyondaki ana eğilimin aslında sene başından bu yana ciddi anlamda düştüğünü görüyoruz. Yıl ortasında yaşanan çeşitli gelişmelere rağmen enflasyon görünümünün bozulmamış olması ve enflasyon ana eğiliminin aşağı gelmiş olması önemli bir durum."
Öncü verilerde eğitim ve kira kaynaklı enflasyonun aşağı yönlü eğiliminin devam ettiğini gördüklerini, ancak bu katılığın hızlı kırılmasını beklemediklerini ve bunu 2026 hedeflerine kısmen yansıttıklarını söyledi.
Kararlılık ve dezenflasyon süreci
Karahan, parasal sıkılığın yüksek olduğunu, talep koşullarının dengelenmeye devam ettiğini belirterek, "Kararlılıkta kaldığımız sürece kıramayacağımız hiçbir katılık yok" dedi. Dezenflasyonist bölgede olduklarını ve kararlılık sürecinin katılığı kırmada belirleyici olacağını vurguladı.
Konut, kira ve kredi-dinamikleri
Konut fiyatlarının yıllık bazda reel olarak gerilediğini söyleyen Karahan, kira tarafında farklı dinamiklerin bulunduğunu; kira fiyat kontrolleri, deprem, kentsel dönüşüm ve arz-talep dengesizliği gibi etkenlerin rol oynadığını ifade etti. İpotekli konut satış oranının düşük olması nedeniyle mortgage faizlerinin kira üzerindeki etkinliğinin sınırlı olduğunu, ancak parasal sıkılaşmanın kiradaki ivmelenmeyi kontrol altına alıp aşağı yönlü görünüm sağladığını belirtti.
Faiz indirimi süreci ve koşulları
Karahan, temmuzda başlayan ve 300 baz puanla ifade edilen faiz indirimi sürecine ilişkin olarak kararların enflasyon gerçekleşmeleri, beklentiler ve ana eğilim çerçevesinde alındığını söyledi. Politika adımlarının öngörülen dezenflasyon sürecinin gerektirdiği sıkılığı sağlayacak şekilde belirlendiğini, indirim sayısı ve miktarının enflasyon görünümü ve risklere bağlı olacağını vurguladı:
"Enflasyon görünümünün bozulmasına izin vermeyeceğiz."
Karahan ayrıca manşet enflasyon kadar alt detayların da önemli olduğunu, hizmet kalemlerindeki ataletin özellikle eğitim ve kira özelinde tahminin biraz üzerinde olduğunu ve bunun yukarı yönlü risk oluşturduğunu kaydetti.
Kur politikası ve Türk lirasına talep
Karahan, süreç içinde kur politikalarında değişiklik olmadığını belirterek, parasal sıkılaşmanın ve enflasyon beklentilerinin dengelenmesine yönelik adımların Türk lirasına yönelik talebi artırdığını söyledi. Reel değerlenmenin talep artışının doğal sonucu olduğunu ve küresel gelişmelerin de etkili olduğunu ifade etti: "Son dönemde Türk lirasına yönelik talebin tekrar canlandığını görüyoruz."
Kredi büyüme limitleri ve makro ihtiyati araçlar
Başkan, aylık kredi büyüme limitlerine kısa vadede değişiklik düşünmediklerini bildirdi. Kredi büyümesinin politika faizi ve maliyetlerle şekillendiğini, sınırların özellikle aşırı kredi talebi dönemlerinde dezenflasyon sürecini korumak için önemli olduğunu söyledi. KOBİ kredilerinde dönemsel hareketlenmeler olduğunu, bazı istisnalar (yatırım, esnaf, tarım kredileri) bulunduğunu ve kısıtların makro ihtiyati araç setinin parçası olmaya devam edeceğini belirtti.
Karahan, limitlerin enflasyon düştükçe daha az bağlayıcı hale geleceğini, ancak şu anda limitleri hızlı gevşetmenin erken olduğunu düşündüklerini ifade etti.
Sonuç olarak, Karahan toplantıda enflasyonda ana eğilimin yılbaşından bu yana düştüğünü, ara hedef ayrımıyla para politikası iletişimini güçlendirdiklerini, hizmet kaynaklı katılığın devam ettiğini ancak kararlılık süreciyle dezenflasyon patikasının korunacağını vurguladı.
