TBMM Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu toplantısında milletvekillerinin değerlendirmeleri
Toplantı ve genel çerçeve
TBMM'de kurulan Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonunun son oturumunda TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, komisyon üyesi milletvekillerine söz verdi. Oturumda milletvekilleri, komisyonun gündemindeki Terörsüz Türkiye hedefi ile bu hedefin hukuk, güvenlik ve toplumsal kabulle ilişkisine dair görüşlerini aktardı.
Siyasi partilerin ve milletvekillerinin görüşleri
CHP Grup Başkanvekili Murat Emir, partisi adına 'çoklu baro' uygulamasına karşı olduklarını belirtti ve komisyonda ilerleyen dönemde İstanbul Barosu, Ankara Barosu ve İzmir Barosunun da dinlenmesini talep etti.
Demokratik Sol Parti Genel Başkanı ve İstanbul Milletvekili Önder Aksakal, 'Terörsüz Türkiye sürecinin ön şartının terör örgütü PKK ve diğer unsurlarının silahlarını kayıtsız şartsız teslim etmeleri ve devletin adaletine sığınmaları olduğunu' vurguladı. Aksakal, devletin açtığı yolun açık olduğunu belirterek, 'Kılıç kınından çıkarsa bu çalışmalarımızın da bir anlamı kalmayacaktır' şeklinde uyarıda bulundu ve zaman kaybetmeden gereken adımların atılması çağrısı yaptı.
Türkiye İşçi Partisi İstanbul Milletvekili Ahmet Şık, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın da komisyonda dinlenmesi gerektiğini belirtti.
Hukuk, barolar ve toplumsal uzlaşma
TBMM Adalet Komisyonu Başkanı ve AK Parti İstanbul Milletvekili Cüneyt Yüksel, baro başkanlarının komisyonda bulunmasının sürecin daha kapsayıcı ve güçlü bir zemine oturduğunu gösterdiğini söyledi. Yüksel, hukuki düzenlemelerin bu sürecin nihayete erdirilmesinde öncelikli olduğunu belirterek, 'Terörsüz Türkiye sadece bir güvenlik vizyonu değil, aynı zamanda hukukun ve adaletin egemen olduğu toplumsal dayanışmanın inşasıdır' değerlendirmesinde bulundu. Yapılacak düzenlemelerin geniş toplumsal ve siyasal uzlaşmayı barındırması gerektiğini vurguladı.
Yeni Yol Partisi İzmir Milletvekili Mustafa Bilici, barışın hukukla inşa edilmesi gerektiğini, silah bırakanların hukuki statüsünün sürecin en hassas başlıklarından olduğunu ifade etti. Bilici, mevcut ceza mevzuatıyla ilerlemenin yetersiz kalacağı görüşünü dile getirerek, sürece özgü ceza hukuku düzenlemeleri, Türk Ceza Kanunu'nda yeni düzenlemeler ve infaz sisteminde esneklikler gerektiğini söyledi.
Davetiye, bilgilendirme ve süreç şeffaflığı talepleri
EMEP İstanbul Milletvekili İskender Bayhan, komisyona davet edilen kurum ve kişiler listesi ile önerilerin paylaşılmasının; davet edilenler, kabul edenler ve etmeyenler hakkında bilgilendirme yapılmasının önemli olduğunu belirtti.
MHP Sakarya Milletvekili Muhammed Levent Bülbül, komisyonun gündeminin ülke için öncelikli olduğunu ifade ederek, İstanbul ve Ankara Baroları yerine 'İstanbul 2 No'lu Baro' ve 'Ankara 2 No'lu Baro'ların davet edilmesine ilişkin iddiaların açıklığa kavuşturulmasını ve bunun tutanaklara geçirilmesini talep etti. Bülbül, İstanbul 1 No'lu Baro Başkanı'nın 'tiyatro' değerlendirmesini kınadığını belirtti ve ilerleyen toplantılarda davet edilip katılım sağlamayanların bildirilmesinin faydalı olacağını söyledi.
Güvenlik korucuları, hasta hükümlüler ve toplumsal rıza
AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Ankara Milletvekili Kürşad Zorlu, komisyonun 62 bini aşan güvenlik korucularını da dinlemesi gerektiğini vurguladı. Zorlu, sistemin başlatıldığı 1985'ten beri 1760 güvenlik korucusu ile 88 gönüllü güvenlik korucusunun şehit verildiğini belirterek sahadan gelen seslerin alınmasının önemine değindi.
DEM Parti Erzurum Milletvekili Meral Danış Beştaş, komisyondan hasta tutuklu ve hükümlülerin serbest bırakılmasıyla ilgili bir irade ortaya koymasını istedi.
AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Hatay Milletvekili Hüseyin Yayman, toplumsal rızanın önemine dikkat çekerek, 'Bu meselede söylenmemiş hangi söz kalmış? Türkiye bunu konuşuyor, toplum da konuşuyor. Fakat artık millet bizden konuşma değil, adım istiyor' dedi. Yayman, komisyonun asıl amacının PKK'nın feshi ve silahların teslimiyle ilgili doğrulama mekanizmalarının işletilmesi olduğunu vurguladı ve sürecin partiler üstü ele alınmasının önemine işaret etti.
Sonuç odağı
Oturumda öne çıkan ortak vurgu, sürecin güvenlik önlemlerinin ötesinde hukuki altyapı, toplumsal uzlaşma ve şeffaf davet ile bilgilendirme mekanizmalarıyla desteklenmesi gerektiği oldu. Milletvekillerinin talepleri; baro temsilcilerinin geniş bir şekilde dinlenmesi, ilgili bakan ve kurulların komisyona çağrılması, ceza ve infaz hukuku düzenlemelerinin değerlendirilmesi ile sahadan gelen grupların görüşlerinin alınması yönünde yoğunlaştı.
