Taşkent’te 7. Orta Asya Devlet Başkanları İstişare Toplantısı sonuçları
Özbekistan’ın başkenti Taşkent’te düzenlenen 7. Orta Asya Devlet Başkanları İstişare Toplantısı, bölgesel güvenlik, istikrar ve sürdürülebilir kalkınma gündemiyle tamamlandı. Toplantıya ev sahibi Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ile birlikte Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, Türkmenistan Devlet Başkanı Serdar Berdimuhammedov, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev katıldı.
Onaylanan kararlar ve ortak bildiri
Toplantı sonunda liderler, ortak bildiriyi imzaladı ve 2026-2028 döneminde Orta Asya’da güvenlik risklerinin önlenmesine yönelik tedbirleri onayladı. Ayrıca liderler, Kırgızistan’ın 2027-2028 dönemi için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi geçici üyeliği adaylığına ilişkin çağrıyı ve Azerbaycan’ın istişare formatına tam üye kabul edilmesine dair kararı üyelerle paylaştı.
Liderlerin değerlendirmeleri
Şevket Mirziyoyev toplantıda Orta Asya’nın kısa sürede diyalogdan gerçek ortaklığa geçtiğini vurguladı. Mirziyoyev, sınır meselelerinin çözülmesi ve sınırların açılması sayesinde enerji, ulaştırma ve ticaret alanlarında iş birliği geliştiğini belirterek, bölge ticaret hacminin 10,7 milyar dolar ve yatırımların %17 artış kaydettiğini dile getirdi. Mirziyoyev ayrıca bölge ülkelerinin ticareti iki kat artırma potansiyeline sahip olduğunu, 2023 bölgesel ticari-ekonomik etkileşim programı ve ortak yatırım alanı deklarasyonu ile e-ticaretin ortaklaşa geliştirilmesini önerdi ve başarının dostluk ile iş birliğinden geçtiğini ifade etti.
Kasım Cömert Tokayev, Azerbaycan’ın tam üyeliğinin bölgesel iş birliğini güçlendireceğine olan inancını belirtti. Tokayev, Orta Asya’nın büyük çaplı bir dönüşüm sürecinde olduğunu, kapalı sınır ve izolasyon döneminin geride kaldığını ve bölgesel uyumun ülkeler için geniş gelişme ve uluslararası iş birliği olanakları sunduğunu vurguladı. Ayrıca "Orta Asya Plus" formatına artan ilgiye dikkat çekti ve bölgenin statüsünün güçlendirilmesi hedefini paylaştı.
İmamali Rahman ise istişare formatında siyasi diyaloğun güçlendirilmesini ve bölgesel entegrasyonun desteklenmesini savundu. Rahman, ekonomik gelişmenin sürdürülebilirliğin temeli olduğunu belirterek üretim entegrasyonu, enerji iş birliği ve demiryolu koridorlarının inşasında ortak adımlar atılması gerektiğine işaret etti. Bu çerçevede Orta Asya’da tek bir ulaşım ve lojistik alanı oluşturulmasını önerdi.
Değerlendirme
Toplantı, Orta Asya liderlerinin bölgesel güvenlik ve ekonomik entegrasyona ilişkin ortak yaklaşımını pekiştirdi. Onaylanan tedbirler ve imzalanan kararlar, önümüzdeki dönemde bölgesel risklerin önlenmesi ve iş birliğinin derinleştirilmesi yönünde somut adımlar atılmasını amaçlıyor.
ÖZBEKİSTAN'IN BAŞKENTİ TAŞKENT'TE GERÇEKLEŞTİRİLEN 7. ORTA ASYA DEVLET BAŞKANLARI İSTİŞARE TOPLANTISI'NDA, BÖLGESEL GÜVENLİK, İSTİKRAR VE SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA İLE 2026-2028 DÖNEMLERİ İÇİN ORTA ASYA'DA GÜVENLİK RİSKLERİNİN ÖNLENMESİNE DAİR TEDBİRLER ONAYLANDI.
