Sürekli açlık hissi: Hormonlar, uyku ve yaşam tarzının rolü
Acıbadem Eskişehir Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzman Dyt. Ayşegül Akkaya Erden, sürekli açlık hissinin modern yaşamın hızlanan temposuyla birlikte yaygınlaştığını ve birçok bireyin günlük yaşam kalitesini etkilediğini ifade etti. Birçok kişinin yeterli porsiyon tüketmesine rağmen kısa sürede yeniden açlık hissettiğini belirttiği bu durumun, hem fizyolojik hem de psikolojik mekanizmaların iç içe geçtiği karmaşık bir süreç olduğunu vurguladı.
Uzman değerlendirmesi
Dyt. Ayşegül Akkaya Erden, açlık ve tokluk hissinin tek bir nedene indirgenemeyeceğini, beynin, hormonların, duyguların ve yaşam tarzının bir arada rol oynadığını söyledi. Uzman, bu mekanizmanın merkezinde leptin ve ghrelin hormonlarının bulunduğunu belirtti; leptinin yağ dokusundan salgılanıp beyne tokluk sinyali gönderdiğini, ghrelinin ise mideden salgılanarak açlık hissini uyardığını aktardı.
Uyku düzeninin etkisi
Erden, modern toplumda sık görülen uyku sorunlarının bu hormonal dengeyi bozduğunu kaydetti. Özellikle gece geç yatma, sık bölünen uyku ve derin uykuya ulaşamama gibi durumların leptin seviyelerini düşürüp ghrelin seviyelerini yükselttiğini; bunun da kişinin tok olmasına rağmen aç hissetmesine ve gün içinde sürekli atıştırma isteği ortaya çıkmasına yol açtığını belirtti.
Ultra işlenmiş gıdaların rolü
Uzman, ultra işlenmiş gıdaların beslenme düzeninde artmasının sürekli açlık hissini tetikleyen önemli bir faktör olduğunu söyledi. Paketli atıştırmalıklar, fast food, şekerli içecekler ve rafine karbonhidratların kan şekerini hızla yükseltip kısa sürede düşürerek yeniden açlık sinyali oluşturduğunu; ayrıca bu gıdaların beyin ödül merkezini güçlü şekilde uyarması nedeniyle tüketim isteğini artırdığını vurguladı.
Stres ve duygusal yeme
Dyt. Ayşegül Akkaya Erden, günümüzün yoğun iş temposu, sosyal ve ekonomik kaygılar ile dijital dünyanın yükünün kronik strese yol açtığını, stres anında yükselen kortizol hormonunun özellikle yağlı ve şekerli yiyeceklere yönelimi artırdığını ifade etti. Bu durumun fiziksel açlık olmadan yeme davranışını tetikleyerek duygusal yeme döngüsünü güçlendirdiğini ve iştah mekanizmasını daha da bozduğunu belirtti.
Bütüncül yaklaşım ve çözüm önerileri
Erden, sürekli açlık hissiyle başa çıkmanın tek yönlü çözümlerle mümkün olmadığını, hormon dengesi, uyku kalitesi, stres düzeyi, yeme alışkanlıkları ve tüketilen gıdaların niteliğinin birlikte ele alınması gerektiğini söyledi. Önerileri arasında uyku düzeninin iyileştirilmesi, ultra işlenmiş gıdaların azaltılması, lif ve protein açısından zengin beslenme, stres yönetimi teknikleri, düzenli fiziksel aktivite ve yeme davranışının farkındalıkla yönetilmesi yer aldı. Ayrıca kişinin fizyolojik açlık ile duygusal açlığı ayırt etmeyi öğrenmesinin ve yaşam rutininde küçük ama kalıcı değişiklikler yapmasının sürecin önemli adımları olduğunu belirtti.
Sonuç olarak Dyt. Ayşegül Akkaya Erden, sürekli açlık hissinin hormonal, psikolojik ve çevresel unsurların kesiştiği karmaşık bir örüntü olduğunu; doğru analiz ve çok yönlü yaşam tarzı düzenlemeleriyle açlık-tokluk mekanizmasının yeniden dengelenebileceğini vurguladı.
ACIBADEM ESKİŞEHİR HASTANESİ BESLENME VE DİYET UZMAN DYT. AYŞEGÜL AKKAYA ERDEN, "SÜREKLİ AÇLIK HİSSİ, MODERN YAŞAMIN HIZLANAN DÜZENİYLE BİRLİKTE GİDEREK YAYGINLAŞMIŞ VE BİRÇOK BİREYİN GÜNLÜK YAŞAMINI ETKİLEYEN ÖNEMLİ BİR SORUN HALİNE GELMİŞTİR" DEDİ.
