2023-2024 Döneminde 2,6 Trilyon Lira Kamu Harcaması
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Kahramanmaraş ve Hatay depremlerinin yol açtığı kayıpların telafisi ve afet risklerinin azaltılması amacıyla 2024 yılı sonu itibarıyla toplam 2,6 trilyon lira kamu harcaması yapılacağını açıkladı.
Depremlerin Etkileri
Başkanlığın internet sitesinde yayımlanan "Kahramanmaraş ve Hatay Depremleri Yeniden İmar ve Gelişme Raporu"na göre, depremler 120 bin kilometrekarelik alanda 14 milyondan fazla insanı etkiledi. Felaket nedeniyle 53 bin 737 kişi hayatını kaybederken, 107 bin 213 kişi yaralandı; 3,5 milyondan fazla kişi bölgeden tahliye edildi.
Raporda, 2 milyon 337 bin 455 bina arasında, 39 bin 466'sının tamamen yıkıldığı, 21 bin 175'inin acil yıkım gerektirdiği ve 199 bin 967'sinin ağır hasarlı olduğu belirtildi.
Ekonomik Maliyet ve İstihdam
Raporda, felaketin Türkiye ekonomisine maliyetinin 103,6 milyar dolar olabileceği tahmin ediliyor. Bu miktar, milli gelirin yaklaşık yüzde 9'una denk geliyor ve ülkenin tarihindeki en büyük afet kaynaklı ekonomik kayıp olarak değerlendiriliyor.
Barınma İhtiyacı Öncelikli Hedef
Afetzedelerin barınma ihtiyacının karşılanmasına öncelik verilerek, kalıcı konutların yapımına hız verildi. Eğitim ve sağlık hizmetlerinin kesintisiz sunulabilmesi için gerekli altyapının yeniden inşa çalışmaları devam ediyor.
Bu kapsamda, kamu bütçesinden ayrılan kaynaklar, ağırlıklı olarak afet konutları ve büyük ölçekli altyapı projelerine yönlendirildi. 391 bin 245 konut hakkı sahibinden, kura işlemi tamamlanan 201 bin 431'ine konutları teslim edildi.
Eğitim ve Sağlık Altyapısı
Bölgedeki eğitim-öğretim faaliyetlerini sürdürebilmek için 7 bin 497 derslik inşa edilmesine yönelik 24,1 milyar lira harcandığı bildiriliyor. 63 bin 856 dersliğin bakım-onarımı için ise 4,5 milyar lira ayrıldı.
Sağlık hizmet sunumu için toplam 32 ikinci basamak sağlık tesisi projesinin yanı sıra 294 birinci basamak sağlık tesisi projesi de yatırım programına alındı.
Altyapı Çalışmaları Sürekli Devam Ediyor
İstihdam kaybını önlemek ve iş gücü piyasasını desteklemek için aktif işgücü politikalarına ağırlık verildi. 11 ilde toplam 32 bin 920 kişinin işbaşı eğitim programlarından yararlanması amacıyla 1,7 milyar lira kaynak aktarıldı.
Altyapı çalışmalarında ayrıca, içme suyu ve kanalizasyon sistemlerinin onarımı için 81,5 milyar lira dış finansman sağlanacak.
Tarım, Ulaştırma ve Sanayi Destekleri
Tarım sektöründe 2024'te 11 ilde toplam 20,9 milyar lira destek ödemesi yapılacakken, kara yolu ve otoyollardaki hasarların onarımı için ise 12,7 milyar lira harcandığı açıklandı.
Rapor, deprem sonrası toparlanmanın uzun vadeli çabalar gerektirdiğini vurguladı ve bölgenin yeniden imar edilmesi için gerekli finansman ve insan kaynağına ihtiyaç duyulduğunu belirtti.
