Staj ve Çıraklık Süreleri Emeklilik Hesabına Katılabilir mi? TBMM'ye Yeni Teklif Sunuldu
Staj ve çıraklık sigortası konusunda milyonlarca vatandaşın beklediği gelişme hayata geçirilmeye çalışılıyor. 2025 yılında TBMM'ye sunulan yeni kanun teklifi, lise ve üniversite dönemlerinde yapılan stajlar ile çıraklık eğitimlerinin emeklilik hesabına dahil edilmesi için borçlanma mekanizması getirilmesini öngörüyor.
Mevcut uygulama ve mağduriyet
Bugünkü uygulamada stajyer ve çıraklar için ödenen primler, kısa vadeli sigorta kolları (iş kazası, meslek hastalığı, hastalık) kapsamında yer alıyor. Emeklilik için gerekli olan uzun vadeli sigorta kolları (malullük, yaşlılık ve ölüm) bu dönemde ödenmediği için, staj ve çıraklık süreleri sigorta başlangıcı olarak kabul edilmiyor ve prim gün sayısına eklenmiyordu. Bu durum, fiilen çalışmış olmalarına rağmen sigorta başlangıcı resmi olarak işe giriş tarihine çekilen vatandaşlarda mağduriyete yol açtı; özellikle 8 Eylül 1999 öncesi staj yapan ve EYT kapsamına giremeyenler bu sorunun çözülmesini bekliyordu.
Teklifin getirdikleri: borçlanma yoluyla geriye çekme
Söz konusu kanun teklifinde, Mesleki Eğitim Kanunu kapsamında aday çırak, çırak, mesleki eğitim gören öğrenciler ile staja tabi tutulan üniversite öğrencilerinin, bu süreleri geriye dönük olarak borçlanma yoluyla sigortalılık süresine ekleyebilmesine imkan tanınması yer alıyor. Teklif yasalaşırsa, borçlanılan gün sayısı tıpkı askerlik veya doğum borçlanmasında olduğu gibi sigorta başlangıcını geriye çekecek; örneğin 1998 yılında staj yapmış bir kişi, bu süreyi borçlanarak sigorta başlangıcını 1998 yılına çekebilecek ve potansiyel olarak EYT kapsamına girebilecek.
Kimler nasıl başvuracak ve süre ne kadar?
Teklifin kabul edilmesi halinde, bu haktan yararlanmak isteyenlerin yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren belirli bir süre içinde Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) başvuruda bulunmaları gerekecek. Teklif metninde bu sürenin 3 ay olarak öngörüldüğü belirtiliyor. Başvuru ve borçlanma prosedürleri SGK düzenlemesiyle şekillenecek.
Daha önce çıkarılan 7438 Sayılı Kanun ile gerçekleştirilen EYT düzenlemesinde staj ve çıraklık süreleri kapsam dışı bırakılmıştı; sunulan yeni teklif bu eksiği gidermeyi amaçlıyor.
Sonuç olarak, teklif TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilip yasalaştığı takdirde staj ve çıraklık süreleri emeklilik hesabında dikkate alınabilecek ve emeklilik hesaplaması yeniden şekillenecek. Sürecin ilerleyişi ve başvuru detayları TBMM ve SGK duyurularıyla netleşecek.
