Soğuk ısırması (’Frostbite’): Ne zaman risk artar, nasıl müdahale edilmelidir
Memorial Kayseri Hastanesi Dermatoloji Uzmanı Dr. Muhammed Burak Yücel, soğuk ısırması olarak bilinen ’Frostbite’ hakkında uyarılarda bulundu. Dr. Yücel’e göre yanlış uygulanan tedaviler komplikasyonları ağırlaştırarak ampütasyona kadar gidebiliyor; bu nedenle doğru ilk müdahale ve korunma önlemleri hayati önem taşıyor.
Belirtiler ve etkilenen bölgeler
Dr. Yücel, soğuk ısırmasının genellikle sıfır derecenin altındaki yoğun soğuğa maruziyetle ilişkili olduğunu belirterek risk gruplarını şöyle sıraladı: askerler, dağcılar ve yoğun alkol kullanımının ardından soğukta uzun süre kalan kişiler. En sık etkilenen akral bölgeler arasında burun, kulak, el ve ayak parmakları yer alıyor.
Klinik muayenede sık gözlenen bulgular arasında karıncalanma, uyuşma ve solukluk bulunuyor. Hafif vakalarda deri rengi beyaz-gri olurken, daha uzun süreli soğuğa maruziyette doku beslenmesinin bozulmasına paralel olarak deri mavi-mor renge dönebiliyor; doku sertliği, gül dediğimiz bu sıvı oluşumları ve veziküller de görülebiliyor.
Yanlış uygulamalar ve olası sonuçları
Dr. Yücel, etkilenen bölgenin ısıtıldıktan sonra yeniden soğuğa maruz bırakılmasının en yanlış uygulama olduğunu vurguladı. Bu durumun dokunun daha fazla zarar görmesine ve amputasyon riskinin artmasına yol açabileceğini belirtti. Ayrıca etkilenen dokuyu doğrudan ısı kaynağına maruz bırakmak, ateşle ısıtmaya çalışmak veya ovalamak gibi yöntemlerin de zararlı olduğunu ifade etti.
Tedavi yaklaşımı
Uzmanın aktardığı tedavi algoritması şu temel adımları içeriyor: öncelikle soğuk maruziyetini hemen kesmek, ardından etkilenen organı yaklaşık 37-39 derece arasındaki suya sokarak 20-30 dakika süreyle ısıtmak ve sonrasında dokunun tekrar soğuğa maruz kalmayacağı bir ortam sağlamak. Bazı vakalarda ilaç tedavisi uygulanabiliyor; daha ileri ve mikro pıhtılaşmanın görüldüğü şiddetli olgularda ise trombolitik ajanlar tercih edilebiliyor.
Korunma ve önleyici tedbirler
Dr. Yücel, korunma açısından alınması gereken önlemler arasında sıkı ve katmanlı giyinmeyi, özellikle anemik hastaların daha yüksek risk altında olduğunu göz önünde bulundurmayı ve parmakların hareket ettirilmesini saydı. Ayrıca termal çoraplar, eldiven ve bere kullanımının, aşırı soğuğa uzun süre maruz kalmaktan kaçınmanın ve risk gruplarının tedbiri elden bırakmamasının önemli olduğunu vurguladı.
Sonuç olarak, soğuk ısırmasında doğru ve zamanında müdahale ile komplikasyon riski azaltılabiliyor; yanlış uygulamalar ise geri dönüşü zor hasarlara neden olabiliyor.
MEMORİAL KAYSERİ HASTANESİ DERMATOLOJİ UZMANI DR. MUHAMMED BURAK YÜCEL, SOĞUK ISIRMASI OLARAK BİLİNEN ‘FORSTBİTE’ HAKKINDA VERDİĞİ BİLGİLERDE UYGULANAN YANLIŞ TEDAVİNİN AMPÜTASYONA KADAR GİDEBİLECEĞİNİ SÖYLEYEREK, “ISITILAN ORGANIN YENİDEN SOĞUĞA MARUZ BIRAKILMAMASI GEREKİYOR” DEDİ.
