Şin‑Bet, Filistin yönetiminin ekonomik sorunlarını 'çöküş belirtileri' olarak raporladı
İsrail iç istihbarat teşkilatı Şin‑Bet (Şabak), Filistin Yönetimi'nin derinleşen ekonomik krizi nedeniyle çöküş belirtileri gösterdiğini ve bunun güvenlik üzerinde etkileri olacağı konusunda İsrail hükümetini bilgilendirdi. Konuya ilişkin değerlendirme, İsrail Kanal 12 Televizyonu aracılığıyla kamuoyuna yansıdı.
Şin‑Bet'in uyarısının içeriği
Rapor, Filistin ekonomisindeki kötüleşmenin; artan işsizlik oranı ve emniyet personelinin maaşlarının düzenli ödenmemesi gibi unsurların Batı Şeria'da gerilimi daha da tırmandırma potansiyeline işaret ettiğini belirtiyor. Şin‑Bet ayrıca bölgedeki kırılgan yapının güvenlik sahasını dolaylı yollardan etkileyebileceği konusunda uyarıda bulundu.
Filistin yönetiminden açıklama yok
Konuya ilişkin olarak Filistin Yönetimi tarafından henüz resmi bir açıklama yapılmadı. İlgili tarafların doğrudan yanıtı bekleniyor.
Filistin Dışişleri Bakanlığı'nın açıklaması
Filistin Dışişleri Bakanlığı tarafından 2 Eylül tarihinde yapılan açıklamada, İsrail'den Filistin halkına ait fonların serbest bırakılması için uluslararası alanda harekete geçilmesi talep edildi. Açıklamada, İsrail tarafından uygulanan 'ekonomik darboğaz' politikasının eğitim ve sağlık dahil birçok yaşam alanını etkilediği ifade edildi.
Maaş ödemeleri ve mali gerilim
Filistin yönetimi, çalışanlarının mayıs ayı maaşlarını temmuz ayında ve kesintili biçimde ödemişti. Kamu çalışanlarına yapılan ödemelerdeki bu gecikmeler, Şin‑Bet raporunda belirtilen güvenlik risklerinin ekonomik boyutunu güçlendiriyor.
Vergi gelirleri ve tarihsel uygulama
İsrail yönetimi, Filistin Kurtuluş Örgütü ile 1994 yılında imzalanan Paris Ekonomi Protokolü gereği, kontrolü altındaki sınır kapılarından Filistin yönetimi adına vergi topluyor ve topladığı aylık yaklaşık 190 milyon dolar tutarındaki geliri Filistin hazinesine aktarıyordu. Ancak İsrail, Filistin yönetiminin mahkum ve eski mahkumlara sağladığı aylık ödenekleri gerekçe göstererek 2019 yılından bu yana bu vergilerde kesintiye gitti.
Filistin hükümeti söz konusu vergi gelirlerini kamu çalışanlarının maaşlarını ödemek için kullanıyor ve bu gelirler toplam devlet gelirlerinin yüzde 65’ini oluşturuyor. İsrail'in vergi gelirlerinde kesinti yapması nedeniyle Filistin yönetimi Kasım 2021'den bu yana kamu çalışanlarının maaşlarını tam olarak ödeyemiyor.
Sonuç ve yansımalar
Şin‑Bet raporu, ekonomik yetersizliklerin sadece mali değil, aynı zamanda güvenlik açısından da etkileri olabileceğini vurguluyor. Filistin tarafından henüz resmi bir karşılık gelmemesi, duruma ilişkin belirsizliği artırıyor. İki taraf arasındaki mali akışlara ilişkin uygulamaların seyri, hem kamu hizmetleri hem de bölgesel istikrar açısından takip edilmeye devam edecek.
