Samsun’dan doğaya 3 bin sülün: Kahverengi kokarca ile biyolojik mücadelede yeni adım
Gelemen Sülün Üretim Merkezi 2025 yılında ürettiği 3 bin sülünü Samsun ve çevre illerdeki doğal yaşam alanlarına bıraktı. Bu bireyler, fındık ve diğer tarım alanlarında zarar veren kahverengi kokarcaya karşı ekosistemin doğal dengesine katkı sunmak üzere 'biyolojik savaşçı' rolü üstleniyor.
Gelemen Merkezi, üretim süreci ve rakamlar
Merkezin kuruluşundan bu yana doğaya kazandırılan sülün sayısı 392 bin 720 olarak kaydedildi. 2025 yılı içinde üretilen sülünler başta Ordu, Samsun, Karabük, Sinop ve Bartın olmak üzere çeşitli illerde doğal yaşama bırakıldı. Sülün üretim süreci Mart ayında başlıyor; yumurtaların kuluçka süreci ve civcivlerin büyütme kafesleri ile kapalı kümeslerde bakımı sonrası, yaklaşık 17–18 haftalık gelişim döneminin sonunda doğaya salım planlanıyor.
Kurum hedefleri ve üretim kapasitesi
Doğa Koruma ve Millî Parklar 11. Bölge Müdürü Resul Doğan merkezin kuruluş amacını, Karadeniz kıyı kesimlerinde doğal olarak bulunan Kafkas sülünü popülasyonunun çevresel nedenlerle azalması üzerine türü koruma altına almak olarak özetledi. Doğan, mevcut alanın yetersiz kalması nedeniyle üretim faaliyetlerinin Terme’de yapımı tamamlanan yeni sülün üretme merkezine taşınacağını; Doğa Koruma ve Millî Parklar Genel Müdürlüğü yatırım ödenekleri ve DOKAP desteğiyle yapılacak tadilatların tamamlanmasının ardından üretim kapasitesinin yıllık 15 bin adede çıkarılmasının mümkün olacağını ifade etti.
Biyolojik mücadelede sülünlerin rolü
Doğan, yapılan bilimsel çalışmaların sülünlerin kahverengi kokarcayla beslendiğini gösterdiğini belirterek, bu durumun tarımsal zararlı popülasyonlarının baskılanmasına doğal bir destek sunduğunu vurguladı. Konya Selçuk Üniversitesi ve İstanbul Polenezköy Sülün Üretme İstasyonunda yapılan çalışmalar ve bazı denemeler sonucunda sülünlerin böcek, larva, tohum ve farklı bitkisel materyallerle beslendiği tespit edildi. Doğan, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın konuya ilişkin ciddi çalışmalar yürüttüğünü hatırlatarak, sülünlerin ekosistemlerin sürdürülebilirliği açısından önemli bir tür olduğunu söyledi.
Koruma çağrısı ve toplumsal sorumluluk
Merkez yetkilileri vatandaşlardan doğaya bırakılan sülünlerin avlanmaması, rahatsız edilmemesi ve özellikle üreme ile adaptasyon dönemlerinde yaşam alanlarına müdahale edilmemesi yönünde hassasiyet göstermelerini bekliyor. Doğan, bu hassasiyetin türün doğada kalıcı bir popülasyon oluşturması için büyük önem taşıdığını belirtti.
Öne çıkan veriler: kuruluştan bu yana doğaya salınan 392 bin 720 sülün; 2025 üretimi 3 bin; sadece Samsun’da doğaya salınan 67 bin 206 sülün; hedef üretim kapasitesi yıllık 15 bin adet.
2025 YILINDA SAMSUN VE ÇEVRE İLLERİNE DOĞAYA BIRAKILAN 3 BİN SÜLÜN, FINDIK VE TARIM ALANLARINDA CİDDİ ZARARLARA YOL AÇAN KAHVERENGİ KOKARCAYA KARŞI EKOSİSTEMİN "DOĞAL SAVAŞÇILARI" OLARAK GÖREV YAPTI.
