Salda Gölü'nde su seviyesindeki düşüşte sorumluluk paylaşımı gerektiği vurgulandı
Uzman değerlendirmesi
Prof. Dr. Mustafa Sarı (Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi) Salda Gölü'ndeki su kaybının nedenlerini değerlendirirken, tek sorumlunun kuraklık olmadığını, kötü su yönetiminin de önemli rol oynadığını söyledi.
Sarı, Salda Gölü'nün beyaz kumsalları ve masmavi sularıyla Anadolu'nun nazar boncuğu olduğunu belirterek gölde bulunan hidromanyezit içerikli stromatolitlerin cyanobakteriler ile kalsiyum karbonat etkileşimi sonucu oluştuğunu anlattı. Bu yapıların hem dünyadaki yaşamın geçmişine ilişkin bilgi taşıdığını hem de göl sahillerindeki beyaz kumsalların oluşumuna katkı sağladığını ifade etti.
Uzman, ülke genelinde göllerin su kaybı yaşadığını, örnek olarak Burdur Gölü'nde su kaybının neredeyse yüzde 50, Yarışlı Gölü'nde ise neredeyse yüzde 90 seviyelerine ulaştığını, Salda Gölü'nde durumun daha iyi olsa da kıyılarda su kaybının çıplak gözle görüldüğünü belirtti.
Sorunların kökeni ve yönetim önerileri
Sarı'ya göre yüzeyde görünen neden kuraklık olmakla birlikte, derinlemesine bakıldığında asıl nedenin suyun yanlış yönetilmesi. Akarsuların üzerine yapılan baraj ve göletlerin, akışları keserek göle ulaşan su miktarını azalttığını, sadece yağışlı periyotlara göre su yönetimi yapıldığında kurak dönemlerde göllerin giderlerinin gelirlerinden fazla olacağını vurguladı.
Bu durumda su bütçesi bozuluyor ve su seviyesi düşüyor; sonrasında ise tek neden olarak kuraklık suçlanıyor. Sarı, iklim değişikliğinin ve kuraklığın ciddi sorunlar olduğunu kabul etmekle birlikte, göllerin çekilmesinin tek sorumlusu olmadığını tekrar etti.
Sarı, ayrıca akarsular üzerinde yapılan tüm su toplama yapıları, her yere açılan su kuyuları, derin yeraltı su yollarını değiştiren madencilik faaliyetleri ve tarımda kuraklığı dikkate almayan ürün deseninin göllerde su kaybını hızlandırdığını belirtti. Bu müdahalelerin uzun dönem yağış-buharlaşma dengesinin dışında su döngüsünü bozduğunu aktardı.
Gölleri birer birer kaybetme riski bulunduğunu söyleyen Sarı, su yönetiminin bulunduğumuz coğrafi ve iklim şartları dikkate alınarak bütünsel (holistik) bir yaklaşımla yapılması gerektiğini; aksi halde göllerin kaybının devam edeceğini ifade etti. Ayrıca su yönetiminde uzun dönem verilerine göre en kurak yılı dikkate alarak hesap yapılması gerektiğini vurguladı.
Sonuç olarak uzman, Salda Gölü özelinde ve genel olarak göl yönetiminde hem iklim kaynaklı değişikliklerin hem de insan kaynaklı su yönetimi uygulamalarının birlikte ele alınmasının şart olduğunu belirtti.
BANDIRMA ONYEDİ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ DENİZCİLİK FAKÜLTESİ ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. MUSTAFA SARI, SALDA GÖLÜ'NDEKİ SU SEVİYESİNİN DÜŞMESİNDE TEK SORUMLUNUN KURAKLIK OLMADIĞINI, KÖTÜ SU YÖNETİMİNİN DE ETKİLİ ROL OYNADIĞINI SÖYLEDİ.
