Sağlıkta 2025 bilançosu: Koruyan, Geliştiren, Üreten Sağlık
Sağlık Bakanlığı, 2025 yılında 'Sağlıklı Türkiye Yüzyılı' vizyonu doğrultusunda hayata geçirilen uygulamalarla koruyucu sağlık hizmetleri, dijitalleşme, yerli üretim ve farkındalık kampanyalarını önceliklendirerek sağlık sistemini güçlendirdi. Bakanlık, çalışmalarını 'Koruyan, Geliştiren, Üreten Sağlık' modeli ekseninde sürdürdü.
Koruyucu sağlık hizmetleri
Koruyucu sağlık alanında 2025'te yapılan taramalar ve erken teşhis uygulamaları öne çıktı. 40-69 yaş arasındaki 1 milyon 40 bin 885 kişiye mamografi taraması yapıldı. Ulusal Mamografi Raporlama Sistemi ile son 1 yılda 25 binden fazla kadında kanser erken teşhis edildi. Ayrıca, yaklaşık 15 milyon vatandaşa SMS ile kanser tarama daveti gönderilerek ücretsiz tarama hizmetlerinden haberdar olmaları sağlandı.
Kronik hastalık yönetimi
Hastalık Yönetim Platformu (HYP) üzerinden yürütülen modüllerle (diyabet, hipertansiyon, kardiyovasküler risk, obezite, yaşlı değerlendirme, koroner arter hastalığı, kronik böbrek hastalığı, inme, astım, KOAH) son 1 yılda 69 milyon tarama ve 43,6 milyon izlem gerçekleştirildi. Bu veriye dayalı yaklaşım, kronik hastalıkların erken tanı ve izlemini güçlendirdi.
Çocukluk çağı aşı takvimi güncellemeleri
1998'den beri uygulanan Hepatit B aşısı ile 2008'den beri uygulanan beşli karma aşıyı birleştiren altı bileşenli karma aşı uygulamasına başlandı. Ayrıca aşı programına tetanos-difteri-aselüler boğmaca (TDAB) aşısı eklendi.
Randevu sisteminde erişim kolaylığı
Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS) üzerinden 2025'te toplam 388 milyon 95 bin 539 randevu alındı; sistemden günlük ortalama verilen randevu sayısı 1,7 milyon oldu. MHRS, 81 ilde 72 branşta aynı güne, 73 ilde aynı günde tüm branşlara randevu verebilecek şekilde genişletildi. Yapılan iyileştirmelerle randevu bekleyen hasta sayısı 4 milyondan 400 binin altına düştü; randevu bekleyen vatandaşların oranı ise yüzde 90 azaldı.
MHRS üzerinden Sağlıklı Yaş Alma Merkezleri (YAŞAM), Sağlıklı Hayat Merkezleri (SHM), Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM) ve Gebe Okullarına randevu alınabilmesi sağlandı. Şehit yakınları, gaziler ve gazi yakınlarına MHRS'de randevu önceliği tanındı. Ayrıca aile hekimlerine yönlendirme uygulaması devreye alındı ve aile hekimliklerinde akupunktur ile fitoterapi uygulamaları başladı.
Kampanyalar ve farkındalık çalışmaları
Sağlık Bakanlığı ile Milli Eğitim Bakanlığı arasında yürütülen 'Sağlıklı Çocuk Sağlıklı Gelecek Programı' kapsamında 855 okulda 284 bin 723 öğrenciye ulaşıldı. 'İdeal Kilonu Öğren, Sağlıklı Yaşa' kampanyasıyla 3 ayda 10 milyondan fazla vatandaşın boy-kilo ölçümleri yapıldı; vücut kitle endeksi hesaplanan vatandaşların yaklaşık yüzde 65'inin fazla kilolu olduğu tespit edilip Sağlıklı Yaşam Merkezleri'ne yönlendirildi.
'Dumansız Türkiye' kampanyası kapsamında yapılan denetimlerde 4 milyonu aşkın denetimde 30 binden fazla ihlal tespit edildi. Tütünle Mücadele Timleri (TİM) yaklaşık 700 bine yakın vatandaşa ulaştı, 277 bin vatandaş ALO 171 Sigara Bırakma Danışma Hattına yönlendirildi ve mobil sigara bırakma poliklinikleri ile TİM'ler aracılığıyla 180 binden fazla vatandaşa danışmanlık verildi. 'Normal Doğum Eylem Planı' ile primer sezaryen oranında 4.1 puanlık (yüzde 12,3) düşüş sağlandı.
Anne adaylarına yönelik hizmetler
Anne dostu hastane sayısı 39 yeni hastane ile 194’e yükseldi. Gebe Okullarında 554 bin 824 gebeye eğitim verildi; 'Her Gebeye Ebe Uygulaması' kapsamında 377 bin gebeye ulaşıldı. 'Annelik Yolculuğu Mobil Uygulaması' ile gebelik, doğum, lohusalık ve 0-2 yaş arası bebek bakımı bilgileri ücretsiz sunuldu; uygulama mobil marketlerden 76 bin kez indirildi.
Sağlıkta dijitalleşme
E-nabız üzerinden hizmet veren 'NeyimVar?' uygulamasıyla son 1 yılda 5,9 milyon kişi randevu alarak belirtilere göre doğru branşa yönlendirildi. RADIS-Akılcı Görüntüleme Karar Destek Sistemi ile gereksiz görüntüleme tetkikleri azaltılarak maliyetler düşürüldü. Evde Sağlık Yönetim Sistemi'ne (ESYS) e-Rapor entegrasyonu ile tam bağımlı veya 80 ve üstü yaştaki kişilere ait 583 bin 493 raporun otomatik yenilenmesi sağlandı. 'Dijital organ bağışı düzenlemesi' ile e-Nabız üzerinden bağış yapılması mümkün kılındı; ekim ayından itibaren yaklaşık 45 binden fazla vatandaş organ bağışını e-Nabız profili üzerinden gerçekleştirdi.
Milli teknoloji ve yerli üretim: 'Üreten Sağlık'
'Üreten Sağlık' modeli kapsamında 41 adet yerli ürün geliştirme projesi başlatıldı. ASELSAN iş birliğiyle geliştirilen yerli kalp-akciğer makinesinin ilk testleri başarıyla tamamlandı ve cihazın gelecek yıldan itibaren hastanelerde kullanılması planlanıyor. Yerli Sürekli Glikoz İzleme Cihazı üretimi tamamlanarak klinik çalışmalara başlandı. TÜSEB Biyoteknoloji Enstitüsü ile Kanser Enstitüsü ortak projesiyle CAR-T hücre tedavisi yerli imkanlarla geliştirildi. ASELSAN ile geliştirilen Mobil Dijital Röntgen Cihazı kamu hastanelerinde kullanılmaya başlandı; yerli otomatik şok cihazı (OED) dağıtımları yapıldı. TÜSEB-Biosys iş birliğiyle geliştirilen ev tipi mekanik ventilatör 'Bioxy' ilk kez tanıtıldı.
Aşıdan biyoteknolojiye, tanı kitlerinden yapay zeka destekli tıbbi cihazlara kadar sağlık teknolojileri alanında Ar-Ge ve Ür-Ge amaçlı bin 924 (1.924) proje TÜSEB tarafından desteklendi. '4Fikirden Ürüne Portalı' hayata geçirildi.
SMA ilacı ve yerli aşı çalışmaları
TÜSEB ile Polifarma İlaç arasında SMA ilacının yerli üretimine ilişkin protokol imzalandı; ilacın seri üretimine 2026 yılında geçilmesi hedefleniyor. Kuduz ve Kırım Kongo aşılarının tamamen yerli üretimi için yürütülen laboratuvar çalışmaları son aşamaya geldi.
Denetimler ve dijital risk yönetimi
İlaç, tıbbi cihaz, kozmetik ve biyosidal ürünler ile sağlık beyanıyla yapılan satış ve tanıtımlara ilişkin denetimler sürdürüldü. İnternet ve sosyal medya denetimlerinde 1418 internet sitesinin erişime kapatılması, sağlık beyanıyla yapılan tanıtımlarda ise 3407 internet sitesinin erişime engellenmesi sağlandı; mevzuata aykırı uygulamalara idari para cezaları uygulandı.
Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu talimatıyla başlatılan dijital denetimler kapsamında Risk Esaslı Denetim Sistemi (REDES) ile yapay zeka destekli veri analizleri yürütüldü; sistemin başarı oranı yüzde 90’ın üzerine çıktı.
Acil sağlık hizmetleri ve yatırımlar
Acil sağlık hizmetleri ülke genelinde yaygınlaştırıldı; acil sağlık hizmetleri istasyon sayısı 3 bin 574'e çıkarıldı. 2025'te yaklaşık 6,5 milyon hasta veya yaralı kara ambulanslarıyla, 3 bin 206 hasta veya yaralı deniz ambulanslarıyla, 50 bin 684 hasta veya yaralı ise hava ambulanslarıyla hastanelere nakledildi. Bu yıl Türkiye genelinde 60 yeni ikinci ve üçüncü basamak sağlık tesisinin yapımı tamamlandı; 302 yeni Aile Sağlığı Merkezi ve 71 Sağlıklı Hayat Merkezi açıldı.
Genel olarak 2025 çalışmaları, koruyucu önlemlerin yaygınlaştırılması, dijital altyapının güçlendirilmesi ve yerli üretim kapasitesinin artırılması yönünde somut adımlar içeriyor; Bakanlık bu üç eksende sağlık sistemini güçlendirmeyi sürdürdü.
SAĞLIK BAKANLIĞI, 2025 YILINDA ‘SAĞLIKLI TÜRKİYE YÜZYILI' VİZYONU DOĞRULTUSUNDA KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİ, DİJİTALLEŞME, YERLİ ÜRETİM VE FARKINDALIK KAMPANYALARIYLA SAĞLIK SİSTEMİNİ GÜÇLENDİRMEYE YÖNELİK ÇOK SAYIDA UYGULAMAYI HAYATA GEÇİRDİ.
