Reuters çalışanları: Gazze haberlerinde 'İsrail yanlısı' sansür ve çifte standart iddiaları
Dünyanın önde gelen haber ajanslarından Reuters'ta görevli bazı gazeteciler, Gazze'deki haberlerin yönetim ve editör kadrosunun 'İsrail yanlısı önyargısı' nedeniyle engellendiğini ve sansüre uğradığını ileri sürüyor. İddialar, ajans içinde başlayan tartışmaları ve bir iç incelemeyi beraberinde getirdi.
Çalışanların iddiaları ve iç araştırma
İngiltere merkezli Declassified UK'ye isimlerini gizli tutarak konuşan Reuters çalışanları, ajans yönetimi ve editör kadrosunda Gazze haberlerinde taraflı bir yaklaşım gözlemlediklerini belirtti. Buna ilişkin olarak Reuters içinde yürütülen bir değerlendirme, 7 Ekim-14 Kasım 2023 döneminde 'İsrail-Filistin' etiketi taşıyan 499 haberin incelendiğini ve haberlere ayrılan kaynaklar ile odaklanmanın Filistinliler aleyhine sistematik bir örüntü sergilediğini tespit etti.
Enes Cemal eş-Şerif haberi ve kamuoyu tepkisi
Ajansın, Filistinli gazeteci Enes Cemal eş-Şerif'in bu ay İsrail saldırısında hayatını kaybetmesini 'İsrail, Hamas lideri olduğunu iddia ettiği Al Jazeera muhabirini öldürdü' başlığıyla yayımlaması geniş kamuoyu tepkisine yol açtı. Eş-Şerif'in Reuters için daha önce çalışmış olması ve 2024 Pulitzer ödülü kazanan Reuters ekibinin parçası olması, tepkilerin kapsamını büyüttü ve ajans içinde kaygılara neden oldu.
Stil kılavuzu değişikliği ve 'soykırım' terimi
Eleştiriler üzerine Reuters Kalite ve Stil Editörü Howard S. Goller, 'Orta Doğu'daki çatışmaya ilişkin Reuters tarzı güncelleme' başlıklı bir e-posta ile yayın politikasında düzenlemeler yapıldığını duyurdu. Güncelleme ile gazetecilere 'soykırım' terimini atıf yapılarak kullanma izni verilirken, 'Filistin' teriminin modern kullanımı konusunda halen sınırlamalar olduğu vurgulandı. Buna rağmen Declassified UK'nin analizine göre, 21 Haziran-7 Ağustos arasındaki yaklaşık 300 haberde bu kelime yalnızca 14 haberde kullanıldı ve kullanıldığında da genellikle 'İsrail'in bu iddiayı inkarı' ifadesiyle birlikte yer aldı.
Eksik vurgular ve bağlamdan koparma iddiaları
Analiz, Editör Goller'in e-postasında yer alan 'Gazze Savaşı (2023-günümüz)' ve 'Daha Geniş Bağlam' başlıklı bölümlerin ayrıntıları öncelikle İsrail'in bakış açısından sunduğunu; ABD ve İsrail'in ateşkes müzakereleri üzerindeki rollerine dair önemli unsurları ve İsrail'in yerleşim politikaları ya da 'apartheid' tartışmalarını yeterince ele almadığını tespit etti. Ayrıca, güncellenen stil kılavuzunun, bölgede ölü sayısını takip eden The Lancet'in Gazze çatışmasının 186 bin veya daha fazla ölüme yol açabileceği tahminine atıfta bulunmadığı ve Gazze'nin 'gazeteciler için ölümcül bir çatışma bölgesi' hâline geldiği gerçeğinin yeterince vurgulanmadığı kaydedildi.
Tepkiler ve uzman görüşleri
Ajans içindeki ve dışındaki eleştiriler çeşitli yorumlar getirdi. Reuters'a yönelik eleştiriler üzerine ajans sözcüsü, yayınlarının Thomson Reuters Güven İlkeleri'ne uygun, adil ve tarafsız olduğuna inandıklarını belirtti ve savaşla ilgili haberlerin kurum içinde yakından incelendiğini ifade etti. Orta Doğu tarihi uzmanı Dr. Assal Rad, gözlemlenen kalıbı 'özünde soykırım inkârı' olarak tanımladı ve Reuters'ın Gazze'deki olayları 'savaş' veya 'askeri harekât' çerçevesiyle çerçevelediğini savundu.
Medya etiği tartışması ve kamuoyu etkisi
Eleştiriler, batılı medya kuruluşlarının Gazze'ye ilişkin haber anlatımı, haber etiği ve insan hakları boyutunda çifte standart uygulayıp uygulamadığı tartışmasını derinleştirdi. Bazı gözlemciler, haber ajanslarının tercihleri ve dil kullanımlarının çatışmanın algılanmasında belirleyici olduğunu, bunun ise hem kamuoyu hem de uluslararası hesap verebilirlik açısından sonuçlar doğurduğunu belirtiyor.
Not: Bu haber, Reuters içinde dile getirilen iddiaları, kurum içi analiz sonuçlarını ve konuya ilişkin açıklamaları tarafsız biçimde derlemektedir.
