Prof. Dr. Özlem Diken: "DİLKOM yalnızca uygulama değil, aynı zamanda güçlü bir araştırma merkezidir"
Kuruluş amacı ve tarihçe
Anadolu Üniversitesi Dil ve Konuşma Bozuklukları Eğitim, Uygulama ve Araştırma Merkezi (DİLKOM), 1999 yılında rektörlüğe bağlı olarak kuruldu. Prof. Dr. Özlem Diken, merkezin kuruluş amacını ve tarihsel sürecini aktarırken, merkezin bir marka olduğunu vurguladı. Kurucusu Prof. Dr. Seyhun Topbaşın vizyonuyla, Türkiye'de dil ve konuşma terapistliği mesleğinin temellerinin DİLKOM'da atıldığını belirtti.
Akademik yapı ve eğitim katkısı
Diken, DİLKOM'un lisansüstü eğitim enstitüsüne bağlı yüksek lisans ve doktora programları aracılığıyla akademik kadrolar yetiştirdiğine dikkat çekti. Bu kadroların daha sonra Türkiye'nin farklı üniversitelerinde dil ve konuşma terapistliği bölümlerinin kurulmasına öncülük ettiğini, ayrıca Türkiye'deki ilk Sağlık Bilimleri Fakültesi açılışında DİLKOM mezunlarının rol oynadığını ifade etti.
Araştırma ve uygulama entegrasyonu
Prof. Dr. Diken, DİLKOM'un yalnızca bir uygulama birimi olmadığını; aynı zamanda aktif bir araştırma merkezi olduğunu şöyle özetledi: "DİLKOM aynı zamanda bir araştırma merkezi. Başta kendi üniversitemizin farklı fakülteleri olmak üzere diğer üniversitelere de uygulama platformu sunuyoruz. TÜBİTAK projeleri, BAP projeleri, tez çalışmaları burada yürütülebiliyor."
Merkezde geliştirilen değerlendirme testleri, ölçekler, müdahale programları ve kitaplar somut çıktılar olarak alana kazandırılıyor; bu da DİLKOM'u akademik üretimde etkin kılıyor.
Eğitim uygulamaları ve öğrenci deneyimi
Diken, öğrencilere sunulan uygulama imkânlarını ayrıntılı biçimde anlattı: "Üçüncü sınıf öğrencilerimize gözlem platformu sunuyoruz. Dördüncü sınıfa geldiklerinde ise süpervizörler eşliğinde gecikmiş konuşmadan yutma bozukluklarına, afaziden akıcılık bozukluklarına kadar farklı vaka gruplarıyla çalışma imkânı sağlıyoruz."
Ayrıca merkezin, ergoterapistlerden çocuk psikiyatristlerine, özel eğitimcilerden KBB hekimlerine kadar farklı meslek gruplarından uzmanlarla düzenli seminer ve çalıştaylar gerçekleştirdiği vurgulandı.
Hizmet kapsamı ve yaş aralığı
Merkezin hizmet verdiği yaş aralığına dikkat çeken Diken, "20 aylıktan 80’li yaşlara kadar çok geniş bir yaş grubuna hizmet veriyoruz" dedi. Gecikmiş konuşma, dudak-damak yarıklığı, Down sendromuna bağlı dil bozuklukları, konuşma sesi bozuklukları, kekemelik, disleksi, motor konuşma bozuklukları, yutma bozuklukları ve inme sonrası dil kaybı gibi konularda on farklı alt ünitede hizmet sunulduğu belirtildi.
Randevu süreci ve dijital otomasyon
Başvuru süreçlerinde dijitalleşmeye geçildiğini aktaran Diken, sistemi şu sözlerle özetledi: "Telefonla bize ulaşmak mümkün ancak ikinci dönem itibariyle bir otomasyon sistemi de devreye giriyor. Danışanlar hangi üniteden hizmet alacaklarını, hangi uzmanın uygun olduğunu, randevu boşluklarını ve gelmeden önce hazırlamaları gerekenleri bu sistem üzerinden görebilecek."
Aile katılımı ve toplumsal farkındalık
Merkezin çalışmalarında ailelerin aktif rol aldığını vurgulayan Diken, "İletişim karşılıklı gerçekleşen bir süreç. Bu nedenle sadece bireyle değil, iletişim kurduğu kişilerle de çalışıyoruz. Aile eğitim seminerleri düzenliyoruz. Bazı terapilerde aileleri doğrudan sürece dahil ediyoruz." dedi. Ayrıca, tek yönlü camlar ve kulaklık uygulamalarıyla ailelerin terapileri izlemesinin sağlandığı aktarıldı.
Diken, toplumsal farkındalık çalışmalarının önemine de değinerek, disleksi, kekemelik ve yutma bozuklukları gibi alanlarda toplumun bilinçlenmesinin bireyin akademik ve sosyal yaşamını doğrudan etkilediğini belirtti.
Gelecek projeleri: dijitalleşme ve teknoloji yatırımları
Merkezin önceliklerinden birinin teknolojik altyapının güçlendirilmesi olduğunu söyleyen Prof. Dr. Diken, sağlık sektöründeki gelişmelere uyum sağlamak için en güncel teknolojilerin merkeze kazandırılmaya çalışıldığını belirtti. Amaç, randevu, terapi ve arşiv süreçlerini dijital platforma taşıyarak hem çevresel sürdürülebilirliği desteklemek hem de daha verimli bir hizmet sunmak olarak özetlendi.
Sonuç: Prof. Dr. Özlem Diken'in aktardığı bilgiler doğrultusunda DİLKOM; uygulama, eğitim ve araştırmayı entegre eden, geniş yaş grubuna hizmet veren ve dijitalleşmeye yönelen bir merkez olarak konumlanıyor.
ANADOLU ÜNİVERSİTESİ DİL VE KONUŞMA BOZUKLUKLARI EĞİTİM, UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ (DİLKOM) MÜDÜRÜ PROF. DR. ÖZLEM DİKEN MERKEZİN KURULUŞ AMACI, HİZMET ALANLARI, TOPLUMSAL ETKİLERİ VE GELECEK PROJELERİNİ ANLATTI.
