Prof. Dr. Ahmet Balık'ın değerlendirmesi
SANKO Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. Ahmet Balık, kansere bağlı yaşam kayıplarında dördüncü sırada yer alan pankreas kanserine ilişkin önemli uyarılarda bulundu. Prof. Dr. Balık, "Pankreas kanseri, genellikle erken dönemde belirti vermediği için geç evrelerde tanı alır" dedi ve erken tanının önemine dikkat çekti.
Pankreasın yapısı ve görevleri
Prof. Dr. Balık, pankreasın karnın üst arka kısmında, karaciğer ile dalak arasında yer aldığını belirterek, organın iki ana işlevine dikkat çekti: ekzokrin kısmın sindirim enzimlerini, endokrin kısmın ise insülin ve glukagon gibi kan şekeri düzenleyici hormonları salgıladığına vurgu yaptı. Pankreasın hem sindirim hem de metabolizma için hayati önemi bulunduğunu söyledi.
Belirtiler ve yerleşime göre farklılıklar
Prof. Dr. Balık, pankreas kanseri belirtilerinin tümörün yerleşim yerine göre değiştiğini ifade etti. "Pankreasın baş kısmındaki tümörler genellikle sarılık, idrarda koyulaşma, kaşıntı gibi semptomlarla kendini gösterir ve bu sayede daha erken fark edilebilir. Kuyruk kısmındaki tümörler ise uzun süre sessiz seyreder." İleri evre belirtileri arasında kilo kaybı, halsizlik, sırt ağrısı, bulantı, iştahsızlık, karında şişkinlik ve kusma sayıldı.
Risk faktörleri
Risk faktörlerini önlenebilir ve önlenemeyen olarak ayıran Prof. Dr. Balık, önlenebilirler arasında sigara kullanımının riski 2 kat artırması, aşırı kilo, hareketsiz yaşam, diyabet, kronik pankreatit ve uzun süre kimyasallara maruz kalma olduğunu aktardı. Önlenemeyenler arasında ise ileri yaş, kadın cinsiyet ve genetik yatkınlık (ailede pankreas veya diğer organ kanserleri) bulunduğunu belirtti. Sağlıklı beslenme, sigaradan uzak durma ve düzenli kontrollerle risklerin azaltılabileceğini vurguladı.
Tanı yöntemleri
Prof. Dr. Balık, "Pankreas kanseri, erken dönemde genellikle belirti vermediği için tesadüfen tespit edilebiliyor" diyerek tanıda kullanılan görüntüleme yöntemlerini sıraladı: ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans (MR), endoskopi ve PET-BT. Bu yöntemlerin hem tanı koymada hem de cerrahi planlamada önemli olduğunu söyledi.
Tedavi yaklaşımı
"Pankreas kanserinde en etkili tedavi cerrahidir" diyen Prof. Dr. Balık, tümörün yeri ve damarlarla ilişkisine göre organın bir kısmının veya tamamının çıkarıldığını belirtti. Bu ameliyatların ileri düzey deneyim gerektirdiğini ve özelleşmiş cerrahi ekipler tarafından yapılması gerektiğini vurguladı. Bazı hastalarda önce kemoterapi uygulanarak tümörün küçültüldüğünü, ardından cerrahiye geçildiğini; genel cerrahi uzmanlarının onkoloji ve gastroenteroloji ekipleriyle iş birliği içinde çalıştığını söyledi. Ameliyat sonrası dönemde yakın takibin büyük önem taşıdığına dikkat çekti.
Pankreas olmadan yaşam
Prof. Dr. Balık, pankreas tamamen çıkarıldığında yaşamın mümkün olduğunu ancak hastaların ömür boyu insülin tedavisi almak zorunda kalacağını ve sindirim için gerekli enzimlerin dışarıdan ilaç şeklinde verildiğini belirtti.
Erken tanı hayat kurtarır
"Erken evre pankreas kanserinde, zamanında yapılan cerrahi müdahale ve uygun tedaviyle uzun süreli yaşam mümkündür" diyen Prof. Dr. Balık, özellikle aile öyküsü bulunanlar, sigara içenler ve yeni gelişen diyabeti olan kişilerin düzenli kontrollerini yaptırması gerektiğini vurguladı. "Unutmayın, vücudunuzu dinleyin, belirtileri hafife almayın. Erken tanı, pankreas kanserinde de hayat kurtarır" şeklinde konuştu.
SANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ GENEL CERRAHİ ANABİLİM DALI’NDAN PROF. DR. AHMET BALIK, KANSERE BAĞLI YAŞAM KAYIPLARINDA DÖRDÜNCÜ SIRADA YER ALAN PANKREAS KANSERİNİN GENELLİKLE ERKEN DÖNEMDE BELİRTİ VERMEDİĞİ İÇİN GEÇ EVRELERDE TANI ALDIĞINI SÖYLEDİ.
