Presbiyopi: Artan görülme sıklığı ve günlük yaşam etkileri
Görme kayıplarının önde gelen nedenleri arasında yer alan presbiyopi, genellikle 40 yaş sonrasında ortaya çıkan bir görme kusurudur. 2015 yılında 1.8 milyar kişide görülen presbiyopinin, 2030 yılında 2.1 milyara ulaşması bekleniyor. Memorial Bodrum Hastanesi Uz. Dr. Aytek Coşar, presbiyopinin nedenleri ve tedavi seçenekleri hakkında önemli bilgiler paylaştı.
Nedenler ve risk faktörleri
Presbiyopi, yaşlanmanın doğal bir sonucu olarak göz merceğinin esnekliğini kaybetmesi nedeniyle gelişir. Uz. Dr. Aytek Coşar şunları aktarıyor:
"Presbiyopi, göz merceğinin yaşla birlikte esnekliğini kaybetmesi sonucu gelişiyor. Genç yaşlarda mercek şekil değiştirerek yakına odaklanabilirken, 40’lı yaşlardan sonra bu esneklik azalıyor. Diyabet ve kalp hastalıkları gibi sistemik rahatsızlıklar ya da antihistaminik veya antidepresan gibi ilaçların uzun süreli kullanımı presbiyopiyi daha erken ortaya çıkarabiliyor. Hipermetropi gibi mevcut görme kusurları da riski artıran önemli etkenler arasında yer alıyor. Belirtilerin süreklilik kazanması durumunda yalnızca gözlük kullanımının yeterli olmadığı, kapsamlı bir göz muayenesinin şart olduğu belirtiliyor. Erken teşhis hem görme kalitesinin korunmasını hem de genel göz sağlığının desteklenmesini sağlıyor. Presbiyopi genellikle 40’lı yaşların başında kendini göstermeye başlıyor ve 65 yaşına kadar ilerlemeyi sürdürebiliyor. Yakın mesafeden okuma sonrası baş ağrısı, yazıların bulanık görünmesi ve harfleri netleştirememek en sık görülen belirtiler arasında yer alıyor. Bu şikayetler, kişinin yaşam kalitesini doğrudan etkiliyor ve özellikle uzun süreli yakın çalışma gerektiren mesleklerde belirgin şekilde hissediliyor. Presbiyopi tedavisi kişinin görme ihtiyacına göre şekillendiriliyor. Gözlük ve kontakt lens en yaygın uygulamalar arasında bulunurken, son yıllarda çok odaklı mercek ameliyatları da dikkat çekiyor. Bu yöntemde doğal mercek yerine özel olarak tasarlanmış bir lens yerleştiriliyor ve yakın, orta ve uzak mesafelerin daha net görülmesi sağlanıyor. Bu sayede gözlük bağımlılığında önemli bir azalma elde edilebiliyor. Yılda en az bir kez yapılacak göz muayenesi, presbiyopinin ilerlemesini önlemede kritik önem taşıyor. Önlem alınmayan presbiyopi zamanla ciddi görme kaybına yol açabiliyor. Belirtiler devam ediyorsa bir göz hastalıkları uzmanına başvurulması gerekiyor. Bazı kişilerde presbiyopi katarakt veya başka göz hastalıklarıyla bağlantılı olabiliyor. Bu hastalıkların erken tedavi edilmesiyle presbiyopi belirtileri de belirgin şekilde azalabiliyor"
Belirtiler ve yaşam kalitesi üzerindeki etkisi
En sık bildirilen yakınma yakın mesafeden okuma sonrası baş ağrısıdır. Bunun yanı sıra yazıların bulanık görünmesi, harfleri netleştirmekte güçlük ve çabuk göz yorulması günlük yaşam ve mesleki performansı olumsuz etkileyebilir. Uzun süre yakın çalışma gerektiren işler, şikayetlerin daha erken fark edilmesine ve yaşam kalitesinin düşmesine neden olur.
Tedavi seçenekleri ve korunma önerileri
Tedavi kişinin görme ihtiyacına göre planlanır; en yaygın yaklaşımlar arasında gözlük ve kontakt lens bulunmaktadır. Son yıllarda çok odaklı mercek ameliyatları, doğal merceğin yerine özel tasarlanmış lensler yerleştirilerek yakın, orta ve uzak görüşün düzeltilmesi amacıyla tercih edilmektedir. Bu yöntem, gözlük bağımlılığında azalma sağlayabilir.
Uzmanlar presbiyopinin ilerlemesini yavaşlatmak ve semptomları hafifletmek için şu önlemleri vurguluyor: düzenli göz muayenesi (yılda en az bir kez), yakın okuma için yeterli aydınlatma, dijital ekranlarda yazı boyutunu artırma, 20-20-20 kuralı uygulama, sebze-meyve ve omega-3 açısından zengin beslenme, sigara ve alkolü azaltma, UV ışınlarından korunmak için güneş gözlüğü kullanma ve göz kuruluğu halinde doktor önerisiyle nemlendirici damla kullanma. Belirtiler artarsa vakit kaybetmeden göz hastalıkları uzmanına başvurulması öneriliyor.
Sonuç
Presbiyopi 40’lı yaşlarda başlayıp 65 yaşına kadar ilerleyebilen, yaygın ve yaşam kalitesini etkileyen bir durumdur. Erken teşhis ve düzenli takip, görme kalitesinin korunması ve daha ciddi göz hastalıklarının erken saptanması açısından kritik öneme sahiptir. Memorial Bodrum Hastanesi uzmanının belirttiği üzere semptomlar devam ediyorsa kapsamlı bir göz muayenesi şarttır.
YAKIN MESAFEDEN OKUMA SONRASI BAŞ AĞRISINA DİKKAT
