Pezeşkiyan ŞİÖ 25. Zirvesi Genişletilmiş Oturumunda Konuştu
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, Çin'in Tiencin kentinde düzenlenen Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) 25. Devlet Başkanları Konseyi Zirvesi Genişletilmiş Oturumu (Şaanghay Plus) sırasında örgütün rolü ve bölgesel meseleler hakkında değerlendirmelerde bulundu.
ŞİÖ'nün rolü ve işbirliği vurgusu
Pezeşkiyan, ŞİÖ'nün kuruluşundan bu yana düşmanlık yerine karşılıklı güven, çeşitlilik ve eşitlik temelinde hareket ederek bölgesel ve uluslararası işbirliği modeli oluşturduğunu belirtti. Örgütün çok kültürlü ve farklı siyasi-ekonomik geçmişe sahip üyeleriyle ortak çalışma umudunu canlı tuttuğunu söyledi.
Ekonomik eşitsizlikler, yaptırım baskıları, iklim değişikliği ve ulusötesi güvenlik tehditleri gibi küresel sorunlara ŞİÖ'nün pratik ve etkili yanıtlar sunabildiğini ifade eden Pezeşkiyan, 'Şanghay Plus' platformuyla işbirliğinin daha da derinleştirilmesinin önemine dikkat çekti.
İran'ın coğrafi avantajlarına değinen Pezeşkiyan, 'İran'ın Doğu ile Batı arasındaki iletişim merkezindeki konumu, Kuşak ve Yol Girişimi kapsamında transit hatların birbirine bağlanması için önemli bir coğrafi avantaj sağlamıştır.' şeklinde konuştu.
Filistin ve Gazze'ye ilişkin çağrı
Pezeşkiyan, ŞİÖ'nün çevresindeki dünyada barış inşası girişimini daha organize bir şekilde sürdürmesi gerektiğini belirtti ve bölgedeki krizlere odaklanılması çağrısında bulundu.
Konuşmasında Gazze ve Filistin'deki insani durumun altını çizen Pezeşkiyan, 'Bugün Gazze'de yaşananlar, şüphesiz insanlık tarihinde bir leke ve bu barbarca suçlara tanık olan tüm halklar ve hükümetler için ağır bir sınavdır.' ifadelerini kullandı. Ayrıca, 'Filistin sorununa adil bir çözüm bulunmadan dünyada barış ve adaletin sağlanamayacağı artık apaçık ortadadır.' diye vurguladı.
Pezeşkiyan'ın çözüm önerisi, 'uluslararası hukukun en temel ilkesi olan kendi kaderini tayin hakkının gerçekleştirilmesi için Filistin'in tüm yerli sakinlerinin özgür seçimlere katılımı' şeklinde özetlendi.
Nükleer program, diplomasi ve uluslararası yaptırımlar
İran Cumhurbaşkanı, ülkesinin nükleer programına ilişkin meselelere dair de değerlendirmelerde bulundu. Pezeşkiyan, 'İran, son 20 yıldır yasal hakları çerçevesinde hareket etmesine rağmen, mevcut belirsizlikleri diyalog ve müzakere yoluyla çözmek için her zaman her türlü çabayı gösterdi.' dedi ve geçen haziran ayında kendilerine yönelik bir saldırı yaşandığını belirtti: 'Ancak geçtiğimiz haziran ayında, ABD, ikiyüzlü bir şekilde İran'la müzakere masasındayken saldırıya uğradık.'
Avrupa ülkelerinin BM yaptırımlarını geri getirebilecek 'snapback' mekanizmasını işletme kararına ilişkin Pezeşkiyan, bu ülkelerin anlaşmadaki taahhütleri yerine getirmediğini, buna rağmen İran'ın nükleer faaliyetlerine en üst düzeyde uluslararası denetim uygulandığını söyledi. ŞİÖ ve bağımsız ülkelerden bu adaletsizliklere karşı etkili ve sorumlu bir rol üstlenmelerini beklediklerini ifade etti.
Pezeşkiyan, İran'ın yaklaşımını şu sözlerle özetledi: 'İran'ın barışçıl nükleer programını barışçıl yollarla çözmek için diplomatik bir çözüm bulmaya her zaman hazır olduğunu ve olmaya devam edeceğini beyan ederim.' Ayrıca, 'Sözde "tetik mekanizmasına (snapback)" başvurmak, durumu daha da karmaşıklaştıracak ve daha fazla gerginliğe yol açacaktır. ABD ve Avrupa'ya, çatışmaya dayalı çözümlerden vazgeçip dengeli ve adil bir çözüme ulaşmak için diplomasiye başvurmalarını tavsiye ediyoruz.' şeklinde çağrıda bulundu.
