Ortaokul Öğrencilerinin 'Depreme Karşı 5 Aşamalı Çözüm'ü: Bina Güçlendirmede Yenilikçi Yaklaşım
Ortaokul öğrencileri Dora Doğan, Fahri Demir Şentürk ve Yusuf Ömer Demir ile danışmanları Yusuf Sezikli tarafından geliştirilen Depreme Karşı 5 Aşamalı Çözüm, temele uygulanacak çok katmanlı bir sistemle deprem yüklerini esnetmeyi ve dağıtarak yapının üstüne aktarılmasını azaltmayı amaçlıyor. Proje, yarışma ödülleri ve üniversite testleriyle dikkat çeken uygulama odaklı bir yaklaşıma sahip.
Projenin gelişimi ve ödüller
Proje, TEKNOFEST Adana'da İnsanlık Yararına Teknoloji Yarışması Afet Yönetimi kategorisinde birinciliğe layık görüldü ve 11. Başakşehir Living Lab İnovasyon Yarışması'nda ikincilik ödülü aldı. Ayrıca TEKNOFEST İstanbul'da İstanbul Valiliği standında tanıtıldı. Ekip, geliştirme sürecinde bir üniversiteyle iş birliği yaparak malzeme testleri gerçekleştirdi.
Teknik yaklaşım ve test sonuçları
Sistem beş aşamadan oluşuyor. Projenin ilk aşamasında Leonardo Da Vinci'nin köprü tasarımı temele ters şekilde yerleştiriliyor; ikinci aşamada bu yapının üzerine çelikten daha güçlü karbon fiber seriliyor. Üçüncü aşamada ekip, kendi ürettikleri betonu agrega taşı, çelik tel, araba lastiği, kum, çimento ve D40 içerecek biçimde uyguluyor. Son aşamalarda ise ekip tarafından geliştirilen ve oyun hamuruna benzeyen oobleck'in katılaştırılmış hali kullanılıyor. Bu katmanlı düzen, deprem sırasında oluşan kuvvetleri esnetip dağıtarak üst yapıya iletilmesini azaltmayı hedefliyor.
Proje geliştiricilerinden Fahri Demir Şentürk, üniversitedeki pres testinin beklenenden yüksek dayanım gösterdiğini aktardı: "Pres makinesinin içine koyduk. Test sürecinde profesörler vardı. Basınç testinde '1 ton kaldırırsa sevinebilirsiniz' dediler. Malzemeyi makineye koyduk, 1, 2, 3 ton diye devam etti. 17 tona kadar çıktı. 17 tona vardığında testteki profesörler içeriye girdi, bakmaya başladılar ve çok şaşırmışlardı." Şentürk, testlerin ardından projeyi geliştirip TEKNOFEST'e katıldıklarını ve birincilik elde ettiklerini belirtti.
Sunum, başvurular ve eğitimsel katkı
Geliştiriciler, projenin teknik yönünü anlatmak için minyatür modeller kullanarak sunumu güçlendirdi; takım, TEKNOFEST jürisinin sunum sonrası şaşırdığını aktardı. Yusuf Ömer Demir projenin test sonuçlarının dikkat çektiğini ve ekipçe TÜBİTAK'a başvurduklarını, ayrıca patent alma planları düşündüklerini söyledi.
Gökkuşağı Koleji Kampüs Müdürü Makbule Ateş, öğrencileri erken yaşta yeteneklerine göre proje üretmeye teşvik ettiklerini; akademik başarının yanı sıra bilişsel, sosyal ve teknolojik gelişimi desteklemeyi hedeflediklerini belirtti. Ateş, projenin "insana fayda sağlayan ve geleceğe güven katan bir yenilik" olduğunu vurguladı.
Ekip, Türkiye'nin deprem kuşağında bulunmasının ve yaşanan can kayıplarının farkında olarak, uygulama odaklı ve test edilmiş malzemelerle yapı güvenliğinin artırılabileceğini savunuyor. Proje hem teknik yenilik hem de eğitimsel kazanım açısından örnek niteliği taşıyor.
Ortaokul öğrencilerin Dora Doğan (solda), Fahri Demir Şentürk (ortada) ve Yusuf Ömer Demir (sağda) tarafından geliştirilen ve TEKNOFEST başta olmak üzere çeşitli yarışmalarda ödüle layık görülen "Depreme Karşı 5 Aşamalı Çözüm" projesi, basınca dayanıklı özel sistemiyle binaları güçlendirmeyi hedefliyor.
