Orman mühendislerinden uyarı: Yangın sonrası ağaçlandırmada tür değişikliği ekolojik riske yol açar
HÜLYA ÖMÜR UYLAŞ - Orman yangınlarının ardından alevlerden etkilenen alanların yeniden ağaçlandırılması gündemde. Uzmanlar, dikilecek tür seçiminde yerel ekosistem dengesi ve zaman planlamasının önemine dikkat çekiyor.
Uzman görüşü: Ekosistem yönetimi ve zamanlama
Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi (ISUBÜ) Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yılmaz Çatal, AA muhabirine yaptığı açıklamada yanan alanların anayasal olarak korunduğunu belirterek: "Bu yüzden yanan alanların orman dışına çıkarılması mümkün değil." dedi. Çatal, ormancılığın bir ekosistem yönetimi olduğunu vurguladı ve toprak sürümüyle fidan dikiminin hemen uygulanamayacağını, ağaçlandırmanın kasım-mart döneminde gerçekleştirilmesi gerektiğini söyledi.
Çatal, kamuoyunda tartışılan "çam yerine başka tür" önerilerine değinerek paleobotanik verilerine işaret etti: "Paleobotanik (bitki fosili) araştırmalarına göre 23 milyon yıldır çamlar Anadolu'dadır. Kızılçam sıcak-kurak iklim koşullarına yüksek derecede uyum sağlamıştır." Ayrıca kızılçamın yangına dayanıklılık ve yangından sonra ormanların sürekliliğini sağlayacak kozalak ve tohum özelliklerine sahip olduğunu belirtti.
Çatal ayrıca şu uyarıyı yaptı: "Orman alanlarında sulama yapılamadığı için kızılçam dışında zeytin ve benzeri fidanların dikilmesi mümkün değildir. Yörenin doğal türünün kullanılmayarak başka yerlerden tür getirilmesi ekolojik olarak da uygun değil." Ormandaki tür değişikliğinin milyonlarca yılda oluşan ekosisteme zarar vereceğini söyledi.
TMMOB: Rehabilitasyon ve saha çalışmaları
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Orman Mühendisleri Odası Genel Başkanı Hasan Türkyılmaz da yangın sonrası sürecin saha temizliği ile başlayıp rehabilitasyon çalışmalarıyla devam etmesi gerektiğini vurguladı. Türkyılmaz, "Kesinlikle yanan alanlarda başka bir ağaç türünün fidanı dikilmez, tohumu ekilmez." değerlendirmesinde bulundu ve ekolojik şartların yeni türlerin adaptasyonuna izin vermeyeceğini aktardı.
Türkyılmaz, kızılçamın dal serpilmesi ve tohum ekilmesi ile birçok alanda fidan dikimine ihtiyaç kalmadan birkaç yıl içinde yeşil örtü sağlayabildiğini belirtti: "Dünyada olduğu gibi Türkiye'de de tür değişikliğine gidilmez."
Ayrıca Türkyılmaz, küresel ısınma ve iklim değişikliğinin yangın sıklığını etkilediğini, bu nedenle toplumsal bilincin önem taşıdığını söyledi. Türkiye'nin orman sorumluluğu ve kırsal-yerleşim dağılımına dikkat çekerek belediyelerin kırsal alanda müdahale timleri kurması ve bu ekiplerde eğitim almış orman mühendislerinin yer alması gerektiğini kaydetti. Orman Mühendisleri Odası olarak bu ekiplerin eğitimlerine süresiz ve ücretsiz destek vermeye hazır olduklarını ifade etti.
Sonuç olarak, uzmanlar ağaçlandırma çalışmalarında bölgenin doğal türüne bağlı kalınmasının, doğru zamanlama ve rehabilitasyon planının uygulanmasının ekolojik süreklilik için kritik olduğunu vurguluyor.
