İhmal ve dikkatsizlik orman yangınlarının temel nedeni
Orman Genel Müdürü Bekir Karacabey, orman yangınlarının büyük çoğunluğunun insan kaynaklı olduğunu belirterek, yangınlarla mücadelenin önleyici hazırlık, söndürme çalışmaları ve yanan sahaların yeniden ormanlaştırılması olmak üzere üç aşamada yürütüldüğünü açıkladı.
Yangın öncesi hazırlık ve farkındalık
Karacabey, yangının çıkmasının engellenmesinin tamamen insan davranışına bağlı olduğunu vurguladı: "Yangının çıkması için bir kıvılcım gerekiyor, o kıvılcım da maalesef insan eliyle çıkarılıyor." Bu çerçevede kış aylarında ülke genelinde yaklaşık 23 bin orman köyü ziyaret edilerek çoban, avcı, arıcı ve çocuklara yönelik bilgilendirme ve farkındalık çalışmaları yapıldığını söyledi.
Hazırlık ve müdahale kapasitesi
Teknik donanım açısından Orman Genel Müdürlüğü sezon öncesi hazırlıklarını tamamladı. Mevcut kapasite arasında 776 gözetleme kulesi (bunlardan 184'ü akıllı kule), 27 uçak, 105 helikopter, 14 İHA, 1.786 arazöz, 2.742 ilk müdahale aracı ve 830 iş makinesi bulunuyor. Ayrıca 4.796 yangın havuzu ve gölet dolu hale getirildi.
Karacabey, yangın gözetleme kuleleri ve İHA'lar sayesinde çıkan her yangından ortalama 2 dakika içinde haberdar edildiklerini, müdahale süresinin ortalamasının ise 11 dakika olduğunu söyledi. Bu erken tespit ve hızlı müdahalenin, yangınların büyük çoğunluğunun 10 hektara ulaşmadan kontrol altına alınmasında belirleyici olduğu ifade edildi; 2025 itibarıyla yıl içinde 1 Ocak'tan bu yana 5.624 yangının söndürüldüğü ve bunların %95'inin küçük alanlarda kontrol altına alındığı aktarıldı.
İnsan kaynaklı nedenler ve iklim değişikliğinin rolü
Karacabey, 2025 yılı verilerine göre orman yangınlarının %96'sının insan kaynaklı olduğunu, bunların büyük bölümünün ise ihmal ve dikkatsizlik sonucu meydana geldiğini belirtti. Kasıtlı yangın sayısının ise 137 olduğunu söyledi. Sıklıkla karşılaşılan nedenler arasında anız yakılması, bahçe atıklarının yakılması, piknik ateşleri ve sigara izmariti gibi davranışlar yer alıyor.
Aynı zamanda iklim değişikliği, sıcaklık artışı, kuraklık ve rüzgarın yangınların büyümesini hızlandırdığını ancak yangını başlatmadığını vurgulayan Karacabey, bu faktörlerin yangının gelişimini etkilediğini ama kıvılcımın insan eliyle çıktığını ifade etti.
Yanan sahaların yönetimi ve doğal dengenin korunması
Yanan sahalarda öncelikle hayatını kaybetmiş ağaçlar tespit edilip çıkarılıyor; ardından etüt ve proje ekipleri tarafından bölge karış karış inceleniyor. Karacabey, gelecekte olası bir yangının tüm blok ormanları etkilememesi için tampon alanlar ve yangın durdurma şeritleri oluşturduklarını, bu planlamanın bölgenin hava şartı, coğrafyası ve toprak yapısına uygun türlerle yapıldığını anlattı.
Ormancılıkta başarının doğayla uyumdan geçtiğini belirten Karacabey, ormanların %97'sinin doğal orman olduğunu hatırlatarak ağaç türlerinin değiştirilmesinin doğru yaklaşım olmadığını, doğal dengenin korunmasının önemine işaret etti.
Vatandaşlara pratik öneriler ve kurumun duruşu
Karacabey, basit bir davranışın büyük felaketleri önleyebileceğini söyleyerek vatandaşlara şu uyarılarda bulundu: yoldan sigara izmariti atmamak, izin verilmeyen yerlerde piknik yapmamak, tarlada anız yakmamak ve bahçe atıklarını yakmamak. Geçmişte nemin yüksek olması nedeniyle riskin daha düşük olabildiğini, ancak artık herkesin "bunlardan bir şey olmaz" yaklaşımını bırakıp daha dikkatli olması gerektiğini belirtti.
Küresel tablo ve personelin mücadelesi
Karacabey, dünyada Kanada, ABD, Portekiz ve İspanya gibi ülkelerde milyonlarca hektarın zarar gördüğüne değinerek, Avrupa Orman Yangınları Bilgi Sistemi verilerine göre Türkiye'nin orman yangınlarıyla mücadelede önde gelen ülkeler arasında olduğunu aktardı. Ancak bunun övünülecek bir durum olmadığını, bir büyük yangının tüm verileri altüst edebileceğini vurguladı.
Son olarak Karacabey, orman yangınlarıyla mücadele eden personelin cansiperane çalıştığını belirterek, "Yeteri kadar mücadele edilmiyor" yönündeki eleştirilerin bu emekçilere haksızlık olduğunu ve onları üzdüğünü söyledi. Vatandaşların sorumluluk bilinciyle hareket etmesinin ve kurumun teknik kapasitesinin bir arada yürütülmesinin yangınların azaltılmasında belirleyici olacağına dikkat çekti.
Orman Genel Müdürü Bekir Karacabey, orman yangınlarının büyük çoğunluğunun insan kaynaklı olduğunu, bu konuda farkındalık ve sorumluluk bilincinin önem taşıdığını belirtti. Karacabey, Zonguldak Orman Bölge Müdürlüğüne bağlı Gökçebey Orman Fidanlık Müdürlüğünü ziyaretinde AA muhabirine, konuya ilişkin açıklamalarda bulundu.
