Okyanus asitleşmesi köpek balığı dişlerinde hasar tespit edildi
Almanya'daki araştırmacılar, karbon salınımı nedeniyle okyanus suyunun asitlenmesinin siyah uçlu resif köpek balıklarının dişlerinde yüzey hasarına yol açabileceğini ortaya koydu. Çalışma, diş dokusunun asitli ortamlarda nasıl etkilendiğine dair somut veriler sağlıyor.
Araştırma tasarımı ve yöntem
Heinrich Heine Üniversitesinden araştırmacılar, ülkedeki bir akvaryumda yaşayan siyah uçlu resif köpek balıklarının doğal yollarla kaybettiği 600 dişi topladı. Bunlardan 16'sı hasarsız, 36'sı belirli oranda hasarlı olarak sınıflandırıldı ve her biri 8 hafta süreyle iki ayrı 20 litrelik su tankında tutuldu.
Tanklardan biri okyanusa benzer koşulları yansıtmak üzere pH 8,2 seviyesinde tuzlu su ile, diğeri ise gelecekte öngörülen asitleşme senaryolarını yansıtmak üzere pH 7,3 seviyesinde daha asitli su ile dolduruldu.
Bulgular
Çalışmada, daha asitli (pH 7,3) tankta tutulan köpek balığı dişlerinde, okyanus suyuna benzeyen tanktaki dişlere göre belirgin yüzey hasarları gözlendi. Araştırmacılar bu hasarı "çatlak, delik, kökte aşınma, yapısal bozulma" şeklinde tanımladı.
Bağlam ve potansiyel etkiler
ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresinin (NOAA) verilerine göre, Sanayi Devrimi'nden bu yana okyanus yüzey sularında pH seviyesi yaklaşık 0,1 düşerek asit oranında yaklaşık %30 artışa karşılık geldi. Ayrıca 2003 tarihli bir çalışmada, 2300 yılına kadar okyanus sularının pH değerinin 7,3 civarında olabileceği öngörülmüştü; bu çalışma deneyde kullanılan daha asit senaryosunun gerekçesini destekliyor.
Yorumlar ve sınırlamalar
Araştırmacılar, dişlerde gözlenen hasarın köpek balıklarının gelecekte yemek bulma ve sindirme davranışlarında değişikliğe yol açabileceğini belirtti. Çalışma yazarlarından Maximilian Baum, CNN'e yaptığı açıklamada: "Yalnızca mercanlar ya da yumuşakçalar gibi küçük organizmaların tehlikede olmadığı sonucuna vardık. Süper yırtıcıların dişleri bile asitleşmiş şartlarda gözle görülür hasarı gösteriyor. Bu da okyanusun asitleşmesinin köpek balıklarını, varsayılana göre daha doğrudan etkileyebileceğini gösteriyor." dedi.
Araştırmacılar ayrıca çalışmanın akvaryumda yaşayan köpek balıklarının kaybettikleri dişler üzerinde yapıldığını ve bu nedenle aynı şartların hayvanların ağızlarında hâlâ bağlı dişler için geçerli olup olmadığının belirsiz olduğunu vurguladı.
Yayın
Araştırmanın bulguları Frontiers in Marine Science dergisinde yayımlandı. Çalışma, okyanus asitleşmesinin yalnızca küçük organizmaları değil, ekosistem içindeki üst düzey yırtıcıların fiziksel yapısını da etkileyebileceğine dair yeni bir uyarı niteliği taşıyor.
