Epilepsi nedir ve kimleri etkiler?
Liv Hospital Samsun Nöroloji Uzmanı Dr. Abdurrahman Akbaş, halk arasında 'sara hastalığı' olarak anılan epilepsinin beyin fonksiyonlarının kısa süreli bozukluğu olduğunu belirtiyor. Dr. Akbaş, "Beyin hücrelerinde geçici anormal elektrik yayılımı sonucunda ortaya çıkan epilepsi hastalığı, dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 1’ini etkilemektedir." dedi.
Epilepsi, ırk ayrımı olmaksızın erkek ve kadınlarda eşit sıklıkta görülebilir ve hemen her yaşta ortaya çıkabilir. Hastalığın seyrine göre bazı nöbet tipleri tedavi ile tamamen düzelebilirken, bazıları yaşam boyu izlem gerektirebilir.
Nedenleri
Dr. Akbaş, epilepsiye yol açabilen durumları şöyle sıraladı: "İnme (felç), beyin enfeksiyonları (menenjit, ensefalit vb.), ciddi kafa travmaları, doğum esnasında bebeğin oksijensiz kalması vb. gibi sebepler sonucunda epilepsi nöbetleri ortaya çıkabilmektedir."
Bununla birlikte çoğu vakada epilepsinin kesin nedeni saptanamayabiliyor; bazı hastaların aile öyküsünde benzer vakaların bulunması ise epilepsinin kalıtsal bir yanının olduğuna işaret ediyor.
Tedavi yaklaşımları
Epilepsinin temel tedavisi, Dr. Akbaş'ın vurguladığı gibi, antiepileptikler adı verilen ilaçlardır: "Bu ilaçlar epilepsi nöbetlerinin ortaya çıkmasını önlemeye yöneliktir. Tedavinin başarılı olabilmesi amacıyla bu ilaçların doktor kontrolünde düzenli kullanılması gerekmektedir."
İlaç tedavisine rağmen nöbetler kontrol altına alınamıyorsa veya ilaçlara direnç söz konusuysa cerrahi seçenekler değerlendirilebiliyor. Cerrahi kararı öncesinde hastanın nöbetlerinin ilaç tedavisine dirençli olduğunun gösterilmesi gerektiği üzerinde duruldu.
Nöbet esnasında yapılması gerekenler
Epilepsi nöbeti geçiren bir kişiye karşı yapılması gerekenleri Dr. Akbaş şu şekilde aktardı: 112 acil servis hattı aranmalı ve çevreden yardım istenmelidir. Hastanın çevresindeki tehlikeli eşyalar uzaklaştırılmalı, sıkı giysiler (kravat, kemer vb.) gevşetilmeli, varsa gözlüğü çıkarılmalı ve başı yumuşak biçimde desteklenmelidir.
Kişi kasılmaların olmadığı tarafına sabit ve rahat bir şekilde yatırılmalı, tükürüğün dışarı akması sağlanmalı ve nöbetin ne kadar sürdüğü takip edilerek acil servis ekibine bildirilmelidir. Dr. Akbaş, "Hastanın başında nöbeti tamamen geçene kadar beklenilmelidir" ifadesini kullandı. Ayrıca, epilepsi olduğuna dair bir hastalık kartı olup olmadığı kontrol edilmelidir.
Epilepsi sırasında yapılmaması gerekenler
Dr. Akbaş, nöbet anında yapılmaması gereken uygulamaları da sıraladı: Hastanın hareketleri kısıtlanmamalı, ağzına bir şeyler konulmamalı, hasta tehlikede değilse yeri değiştirilmemeli ve nöbet tamamen sonlanmadan su ya da yiyecek verilmemelidir. Nöbetin geçmesine yönelik müdahaleler (soğan, kolonya vb. koklatma gibi) uygulanmamalıdır.
HALK ARASINDA ‘SARA HASTALIĞI’ OLARAK DA BİLİNEN EPİLEPSİNİN BEYİN FONKSİYONLARININ KISA SÜRELİ BOZUKLUĞU OLDUĞUNU BELİRTEN NÖROLOJİ UZMANI DR. ABDURRAHMAN AKBAŞ, "BEYİN HÜCRELERİNDE GEÇİCİ ANORMAL ELEKTRİK YAYILIMI SONUCUNDA ORTAYA ÇIKAN EPİLEPSİ HASTALIĞI, DÜNYA NÜFUSUNUN YAKLAŞIK YÜZDE 1'İNİ ETKİLEMEKTEDİR. İNME (FELÇ), BEYİN ENFEKSİYONLARI (MENENJİT, ENSEFALİT VB.), CİDDİ KAFA TRAVMALARI, DOĞUM ESNASINDA BEBEĞİN OKSİJENSİZ KALMASI VB. GİBİ SEBEPLER SONUCUNDA EPİLEPSİ NÖBETLERİ ORTAYA ÇIKABİLMEKTEDİR" DEDİ.
