Nilüfer Belediyesi'nin "Bursa'nın Değerleri" söyleşisinde Şinasi Çelikkol
Nilüfer Belediyesi tarafından düzenlenen "Bursa'nın Değerleri" söyleşisinin konuğu olan Karagöz ustası, tasvir yapımcısı ve Karagöz Müzesi kurucusu Şinasi Çelikkol, Akkılıç Kütüphanesi'nde, Mehmet Ali Dönmez'in moderatörlüğünde sanatın Bursa'daki yeniden canlanma serüvenini paylaştı. Çelikkol, hem yerel hem de uluslararası düzeyde yürüttükleri tanıtım ve yaşatma çabalarına ilişkin gözlemlerini aktardı.
Sanata erken temas ve ilk izlenimler
Çelikkol, Karagöz ile ilk tanışmasının ilkokul yıllarına dayandığını belirtti. Hocailyas İlkokulu döneminde, 10 kuruş karşılığında Karagöz gösterilerini izlediğini, özellikle Ramazan ve sahur vakitlerinde radyodan dinlediği dönemin sanatçısı Hayali Küçük Ali'yi takip ettiğini anlattı. Erken yaşta gelişen bu ilgi, ilerleyen yıllarda sanatla profesyonel bağlar kurmasına zemin hazırladı.
Bursa'da canlanma: Koza Han'dan festivallere
1960'lı yıllarda babasının Kapalı Çarşı yangını sonrası turizm işi nedeniyle Koza Han'a taşınmalarının ardından Karagöz'le daha yakından tanıştığını söyleyen Çelikkol, 1965'lerde yabancı ziyaretçilerin Karagöz'ün nerede oynatıldığını sormaya başlamasının sanatın yeniden canlandırılması fikrini güçlendirdiğini belirtti. Çelikkol, "Bursa’da Karagöz sanatı 1962’den sonra büyük bir boşluğa girmişti. Sadece sünnet düğünlerinde oynatılıyordu." diyerek dönemin durumunu özetledi.
1983 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından düzenlenen bir festivalin, Bursa'ya önemli ustaların gelmesini sağladığını; bu vesileyle Tuncay Tanboğa, Metin Özlen, Tacettin Diker ve Orhan Kurt gibi isimlerle yollarının kesiştiğini anlattı. 1992'de Kent Otel'de Temmuz-Eylül ayları boyunca Salı ve Cuma günleri düzenlenen gösterilerle yerli ve yabancı izleyici ilgisinin arttığını, bunun ardından 1. Ulusal Karagöz Festivali'nin düzenlendiğini ve sonraki dönemde beş yabancı grubun katılımıyla Karagöz'ün uluslararası alanda hızla duyulmaya başladığını aktardı.
Kurumsallaşma, uluslararası faaliyetler ve müze çalışması
Karagöz'ün geleceğini güvenceye almak amacıyla oyun yazma ve afiş yarışmaları düzenlediklerini söyleyen Çelikkol, 20 kişilik bir heyetle Milletlerarası Kukla ve Gölge Oyunları Birliği (UNIMA)'nın Bursa Şubesi'ni kurduklarını belirtti. Bu yapı aracılığıyla Belarus ve Almanya'da gösteriler ve sergiler düzenleyerek uluslararası ilişkileri güçlendirdiklerini ifade etti.
Çelikkol'un en önemli çalışmalarından biri olarak tanımladığı girişimlerden biri de Karagöz Müzesi oldu. Eskiden elektrik trafosu olarak kullanılan bir binanın dönüştürülmesiyle kurulan müzede Karagöz tasvirlerinin yanı sıra Bursa civarındaki Türkmen Yörük kıyafetleri ve Rumeli Türklerinin kıyafetleri de sergilendi.
Güncel zorluklar: deri temini ve bürokrasi
Çelikkol, sanatın yaşatılması sırasında karşılaşılan en büyük güçlüklerden birinin figür yapımında kullanılan deri temini olduğunu vurguladı. Türkiye genelinde yalnızca iki derici kaldı. Birisi Bursa’da, diğeri ise Tokat’ta. Ayrıca deri tedarikinin bir kısmının ithal edilmek zorunda olmasının sanatı tehlikeye attığını söyledi. Bürokrasinin ve yetersiz desteğin de zaman zaman sorun yarattığını belirten Çelikkol, buna karşın yerel yönetimlerin sağladığı destekten memnuniyet duyduğunu ifade etti.
Yerel destek ve sanatın sürdürülebilirliği
Çelikkol, son dönemde yerel yönetimlerin kültürel çalışmalara verdiği desteğin Karagöz'ün canlanmasına katkı sağladığını ve bu çabaların kendilerini motive ettiğini sözlerine ekledi. Söyleşi, Bursa'da somutlaştırılan koruma ve tanıtım çalışmalarının hem yerel miras hem de uluslararası kültürel etkileşim açısından önemini ortaya koydu.
NİLÜFER BELEDİYESİ’NİN DÜZENLEDİĞİ "BURSA’NIN DEĞERLERİ" SÖYLEŞİSİNE KONUK OLAN KARAGÖZ USTASI ŞİNASİ ÇELİKKOL, YOLUNUN BU SANATLA NASIL KESİŞTİĞİNİ ANLATTI. KARAGÖZ SANATINI BURSA’DA YENİDEN CANLANDIRMA VE YAŞATMA MÜCADELESİNİ AKTARAN ÇELİKKOL, ULUSLARARASI ALANDA DA TANINMASI İÇİN GÖSTERİLEN GAYRETİ KATILIMCILARLA PAYLAŞTI.
