Niğde Bahçeli'de 2. yüzyıl Roma Havuzu, Asklepios şifa merkezi olarak belirlendi
Niğde’nin Bor ilçesi Bahçeli beldesinde bulunan ve M.S. 2. yüzyılda, Hadrian ve Trajan dönemlerinde inşa edildiği değerlendirilen Antik Roma Havuzu, 80 yıl aradan sonra yeniden yürütülen kazılarla farklı bir kimlik kazandı. Geleceğe Miras projesi kapsamında Aksaray Üniversitesi Arkeoloji Bölümü kazı başkanı Prof. Dr. Osman Doğanay ve ekibinin 2025 çalışmaları, havuzun yalnızca Antik Tyana'ya içme suyu sağlayan bir sistem olmadığını, aynı zamanda suyla tedavi uygulanan bir şifa merkezi olduğunu ortaya koydu.
Kazı buluntuları: Asklepios kültü kanıtları
Kazılarda ortaya çıkan buluntular, yapının tıbbi ve dinsel bir işlevi olduğunu doğruluyor. Ekip tarafından bulunan en önemli parçalardan biri, sağlık tanrısı Asklepios’a ait sunak olarak tanımlandı. Üzerinde yılan tasvirleri bulunan bu sunak ve yılan figürlü heykel parçaları, bölgenin tedavi ritüelleriyle bağlantısını gösteriyor. Ayrıca havuzun doğu cephesinde bulunan kalıntılar, buranın Asklepios'a adanmış bir tapınak veya kült merkezi olma olasılığını güçlendiriyor.
Kitabe ve tarihlendirme
Kazılarda ele geçirilen bir kitabenin yapının Marcus Aurelius ve Commodus dönemine tarihlendiğini gösterdiğini belirten Prof. Dr. Doğanay, kitabede her iki imparatorun adının geçmesinin yapının inşa tarihini netleştirdiğini söyledi. Bulgu, yapının M.S. 177-180 yılları arasında tamamlandığına dair önemli bir gösterge sunuyor.
Arkeolojik ve bölgesel önemi
Prof. Dr. Osman Doğanay, Bahçeli Roma Havuzu kazılarının yalnızca Niğde için değil, Kapadokya arkeolojisi açısından da önem taşıdığını vurguladı. Yapının suyla tedavi edilen bir merkez olarak tanımlanması, bölgedeki antik sağlık uygulamalarına ilişkin literatüre doğrudan katkı sağlıyor ve Tyana Antik Kenti’nin toplumsal-dini işlevlerine yeni bakış açıları getiriyor.
Gelecek planları ve turizme kazandırma hedefi
Kazıların 2026 yılında da devam edeceği belirtiliyor. Doğanay, önümüzdeki dönemlerde alanın mimari dokusunun bütünüyle ortaya çıkarılacağını, çevre düzenlemelerinin yapılacağını ve alanın ziyaretçilere açık bir arkeolojik sağlık merkezi olarak turizme kazandırılmasının hedeflendiğini ifade etti. Kazıların genişlemesiyle birlikte daha fazla eser ve adak buluntusuna ulaşılması beklendiği kaydedildi.
Sonuç olarak, Bahçeli Roma Havuzu’nun 80 yıl sonra yeniden yapılan bilimsel kazıları, yapının içme suyu temini işlevinin ötesinde, antik dönemde suyla tedavi ve Asklepios kültü ile bağlantılı bir şifa merkezi olduğunu ortaya koydu. Bu bulgu, bölge tarihinin ve Kapadokya dönemi arkeolojisinin yeniden değerlendirilmesine zemin hazırlıyor.
NTİK ROMA HAVUZU, 80 YIL SONRA YENİDEN YAPILAN KAZILARDA BAMBAŞKA BİR KİMLİĞE BÜRÜNDÜ.
