Nepal'de hapishane baskınları ve kaçışlar
Nepal'de hükümet karşıtı gösteriler sırasında protestocuların hapishane tesislerine düzenlediği baskınlar sonucunda ülke genelinde 25'ten fazla cezaevinden toplamda 15 binden fazla mahkum kaçtı. Olaylar, sosyal medyaya erişim yasağına tepki olarak başlayan gösterilerin şiddetlenmesiyle paralel ilerledi.
Kaçışların nedenleri ve gelişimi
The Kathmandu Post'un aktardığına göre, protestocular bazı hapishanelerin idari binalarını ateşe verdi ve geçişleri açık bıraktı; bu durum geniş çaplı firarlara yol açtı. Gösterilerin artarak devam etmesi ve güvenlik güçlerinin müdahaleleri, hapishanelerde kaosa neden oldu.
Güvenlik güçlerinin müdahaleleri
Hapishanelerdeki kaos karşısında kolluk kuvvetleri ve ordu harekete geçirildi. Bir ıslahevinde mahkumların neredeyse yarısı kaçarken polisin açtığı ateş sonucu 5 mahkum hayatını kaybetti. Başka bir hapishanede ise ordunun müdahalesi sonucu 10'dan fazla mahkum yaralandı.
Yakalananlar ve teslim olanlar
Yetkililer bazı firarileri yakaladı; bazı mahkumlar ise sonradan kendi istekleriyle hapishanelere dönerek teslim oldu. Firarlar arasında cinayet, tecavüz, insan kaçakçılığı gibi ağır suçlardan hüküm giymiş kişiler ve yabancılar bulunduğu bildirildi.
Siyasi kriz ve şiddetin yayılması
Gösteriler, Başbakan Khadga Prasad Sharma Oli ile birçok bakanın istifasına rağmen yatışmadı; şiddet ve siyasi belirsizlik devam etti. Protestocular siyasi figürleri ve hükümet binalarını hedef almaya devam etti, bazı konutlar ve resmi binalar ateşe verildi.
Siyasi hedeflere yönelik saldırılar ve yaralanmalar
Eski Başbakan Jhala Nath Khanal'ın eşi Ravi Laxmi Chitrakar, evinin göstericiler tarafından kundaklanması sonucu ağır yanıklarla hastaneye kaldırıldı; durumunun kritik olduğu bildirildi. Aynı olayda yaralanan 27 kişiden 25'i taburcu edildi.
Hükümet tepkisi ve istifalar
Protestoların ardından Nepal hükümeti sosyal medya yasağını kaldıracağını açıklarken, İçişleri Bakanı Ramesh Lekhak, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ramnath Adhikari ve Su Tedarik Bakanı Pradeep Yadav görevlerinden istifa etti. Başbakan Oli ise 9 Eylül'de istifa etti; buna rağmen siyasi belirsizlik sürüyor.
Protestoların başlangıcı
Protestolar, 4 Eylül'de Facebook, Instagram, WhatsApp, YouTube, X, Reddit ve LinkedIn platformlarına erişimin Nepal İletişim ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığına kayıt için verilen süre içinde başvuru yapılmadığı gerekçesiyle engellenmesi üzerine başladı. Büyük ölçüde gençlerden oluşan göstericiler, yolsuzluk iddiaları ve sosyal medya yasağını protesto etmek amacıyla parlamento binasına yürüdü.
Güvenlik güçlerinin kullandığı yöntemler ve can kayıpları
Şiddetlenen gösterilerde polis, göstericilere karşı tazyikli su, göz yaşartıcı gaz ve gerçek mühimmat kullandı. Çıkan olaylarda 31 kişi hayatını kaybetti ve 1000'den fazla kişi yaralandı.
Sonuç
Nepal'deki gösteriler ve hapishane baskınları, ülkede güvenlik ve siyasi istikrarsızlığı derinleştirirken, firar eden mahkumların türü ve sayısı yetkililer için devam eden ciddi bir güvenlik sorunu oluşturuyor. Olayların seyrine ilişkin resmi soruşturmalar ve güvenlik önlemleri halen devam ediyor.
