Muş'ta yarım asırlık ustalık: Halit Pınar
Muş'ta yaklaşık 50 yıldır demir döven 63 yaşındaki Halit Pınar, kentte mesleğini sürdüren tek demirci olarak geleneksel demircilik sanatını yaşatmaya devam ediyor. Babasından devraldığı işi atölyesinde el işçiliğiyle sürdürürken, kırsal üretime yönelik balta, çekiç, murç, zincir, kapı kolu, kazma ve çapa gibi aletleri üretiyor.
Ustalık ve mesleğe giriş
Pınar, mesleğe babasının yanında başlayıp ona destek olduğunu, babasının 1983'te vefat ettiğini ve üç ay sonra askere gittiğini anlattı. O günden sonra kendi başına çalıştığını belirterek, yarım asırlık deneyimini güncel üretim ve müşteri talepleriyle harmanladığını ifade etti.
İşin zorluğu ve mesleğin değeri
Pınar, demircilik mesleğinin hem zor hem de bereketli olduğunu vurguluyor. Çalışmanın insan sağlığına katkısından bahsederken, sürekli üretimin önemine dikkat çekiyor; çalışan demirin paslanmadığı deyimini mesleğin ve çalışmanın sürdürülebilirliği açısından örnek gösteriyor. Demirciliği peygamber mesleği olarak tanımlayıp işin helal ve emeğe dayalı yönünü önemsiyor.
Üretim, talep ve ayakta kalma çabası
Atölyesinde tarıma yönelik el aletleri ve günlük kullanım parçaları üreten Pınar, teknolojinin ilerlemesine rağmen el işçiliğine dayalı üretimi sürdürmenin zorluklarına değiniyor. Yerel ihtiyaçlara yanıt veren üretim, özellikle kırsalda hâlâ talep görüyor ancak maliyet, rekabet ve iş gücü eksikliği üretimin devamını zorlaştırıyor.
Çırak sıkıntısı ve mesleğin sürdürülebilirliği
Pınar, bir zamanlar aynı caddede on demircinin çalıştığını, bugün ise imalat yapan tek kişinin kendisi olduğunu belirtiyor. Yaklaşık 20 yıldır çırak bulamadıklarını söyleyerek, şu an yanındaki tek çalışanının oğlunun olduğunu ancak oğlunun işi ilerletmeye niyeti bulunmadığını aktarıyor. Bu durum, yerel el sanatlarının ve ustalık bilgisinin kuşaklar arası aktarımında ciddi bir risk oluşturuyor.
Geleceğe bakış
Pınar'ın öyküsü, hem somut bir atölye pratiğini hem de bölgesel zanaat mirasının korunma gereğini ortaya koyuyor. Ustaların deneyimi ve ürettikleri, yerel ekonomiye ve kırsal yaşamın sürdürülebilirliğine katkı sağlıyor; ancak çırak eksikliği ve değişen ekonomik koşullar, geleneksel demirciliğin devamını belirsiz kılıyor. Halit Pınar, sahip olduğu deneyimi aktarmaya çalışsa da mesleğin kendisinden sonra nasıl şekilleneceği konusunda kaygılı olduğunu dile getiriyor.
Öne çıkan veriler: 63 yaşında usta, yaklaşık 50 yıllık meslek deneyimi, babasının 1983'te vefatı, yaklaşık 20 yıldır çırak bulunamaması, kentte mesleği sürdüren tek demirci.
MUŞ’TA YARIM ASIRDIR DEMİR DÖVEN 63 YAŞINDAKİ HALİT PINAR, KENTTE MESLEĞİNİ SÜRDÜREN TEK DEMİRCİ OLARAK GELENEKSEL USTALIĞINI YAŞATMAYI SÜRDÜRÜYOR.
