Muş'ta Mangal Kömürü Üretimi Süreci
Muş'ta, geçimini mangal kömürü üreterek sağlayan işçiler, sıcak hava ve yakılan kömürün yaydığı ısıya rağmen ekmek parası kazanmak için yoğun bir çaba harcıyor. Mardin'den Muş'a göç eden 12 aile, kurdukları çadırlarda yaşamlarını sürdürürken, ormandan kesim izni verilen meşe odunlarını işleyerek kömür üretimi yapıyorlar.
Odun Kesim ve Üretim Süreci
Güneşin sıcaklığının 40 dereceyi bulduğu bölgedeki ormandan toplanan odunlar, traktörlere yükleniyor. Kesim izni ile elde edilen odunlar, belirlenen alanlara getirildikten sonra, ocaklarda istiflenip üzeri toprakla kapatılıyor. İşçiler, yaklaşık 20 gün boyunca ateş başında nöbet tutarak kömür elde ediyorlar.
Aile Destekleyici Çalışmalar
Kömür üreticisi Mehmet Şerif Sazan, bu işin zorluğuna dikkat çekerek, yıllardır bu alanda çalıştığını belirtiyor. Sazan, her sabah saat 5’te işe başlayarak odunları hazırladıklarını ve özel yöntemlerle kömür elde ettiklerini ifade etti. Elde edilen kömürler, çuvallara doldurulup, başta İstanbul, Ankara ve Diyarbakır olmak üzere birçok şehirdeki toptancılara gönderiliyor.
Mangal Kömürü Üretim Zorluğu
Sazan, yılda yaklaşık 600 ton mangal kömürü ürettiklerini ve bu işin uzmanı olduklarından dolayı artık zor gelmediğini belirtiyor. Ancak yine de bunun çok zor ve meşakkatli bir iş olduğunu vurguluyor. ‘Ateşle alakalı bir şey değil’ diyerek, dumanın gücünün kömür üretimindeki önemine değiniyor. Ayrıca, yangın çıkmasını önlemek amacıyla nöbet tutma gerekliliğine işaret ediyor.
Kadınların Rolü ve Aile Ekonomisi
Üç çocuk annesi Mesude Sazan da bu zorlu koşullara rağmen aile ekonomisine katkıda bulunmanın önemine dikkat çekiyor. Eşiyle birlikte yaklaşık 10 yıldır bu işi yaptıklarını anlatan Sazan, sabah erken saatlerden akşam saat 7’ye kadar çalıştıklarını, aynı zamanda ev işlerini de yürüttüklerini ifade ediyor. Ailecek bu işin içinde olduklarını ve zaman zaman çocuklarının da onlara destek verdiğini belirtiyor.
