Meksika Körfezi'nden 7 bin km sonra Bafa Gölü'ne ulaşan yılan balıkları tezgahlarda
Bafa Gölü'ne ulaşan yılan balıkları, okyanusu aşan yaklaşık 3 yıl süren ve 7 bin kilometrelik göçün ardından bölge balıkçı tezgahlarında yerini almaya başladı. Kilosu 700 TL olarak satılan yılan balıkları hem yemek amaçlı tüketiliyor hem de yerel düzeyde sağlık ve şifa iddialarıyla rağbet görüyor.
Göç ve yaşam döngüsü
Yılan balıklarının üremek için Meksika Sargasso Körfezi'ne gidip burada yumurtladıkları, ergin örneklerin üreme sonrası öldüğü; yavruların Akdeniz sularına girerek Büyük Menderes Nehri vasıtasıyla Bafa Gölü'ne ulaştığı biliniyor. Bu uzun göç süreci sırasında tür, farklı tuzluluk, sıcaklık ve patojen koşullarına karşı hayatta kalma yeteneği gösteriyor.
Karya Farma HBX Ar-Ge Kurucusu Hakan Başlık konuya ilişkin şunları söyledi: "Yılan balıkları acı veya tatlı sularda yaşayabilir. Bafa Gölü’nde yoğun olarak bulunur. Ancak üremek için 7 bin km. yol kat ederek Sargasso Denizi’ne gidip burada yumurtladıktan sonra ergin yılan balıkları ölür. Yavruları Akdeniz sularına girerek, Büyük Menderes Nehri vasıtasıyla Bafa Gölü’ne gelir. Yılan balıklarının bu ilginç hayat hikayesi kadar olağanüstü dayanıklılığı, hücresel savunma mekanizmaları ve çevresel adaptasyon gücüyle de ilginç ve muhteşemdir. Yaşam döngüsü Meksika Körfezi’nde başlayan yılan balıkları, Atlas Okyanusu’nu aşarak Avrupa iç sularına ve Ege havzasına ulaşıyor. Yaklaşık 7 bin kilometreyi bulan bu uzun göç süreci boyunca karşılaşılan sıcaklık değişimleri, tuzluluk oranları, patojenler ve yoğun çevresel stres faktörlerine rağmen hayatta kalabilmeleri, uzmanlara göre yılan balığını doğadaki en güçlü biyolojik savunma örneklerinden biri haline getiriyor. Bu olağanüstü biyolojik dayanıklılık, son yıllarda yürütülen bilimsel araştırmalarda yeni nesil biyolojik savunma sistemleri için stratejik bir esin kaynağı olarak değerlendiriliyor".
Tezgahlarda görünürlük ve koruma alanı
Bafa Gölü Tabiat Parkının misafirlerinden biri olarak kabul edilen yılan balıkları, havaların soğumasıyla birlikte bölge balıkçı tezgahlarında daha sık görülüyor. Bölgedeki ticari görünürlük, hem ekonomik değer hem de biyolojik ilgi açısından dikkat çekiyor.
ADÜ Teknokent'te yürütülen Ar-Ge çalışmaları
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi (ADÜ) Teknokent bünyesindeki Karya Farma HBX, yılan balıklarının biyolojik dayanıklılık mekanizmalarını yeni nesil uygulamalara dönüştürmek üzere Ar-Ge çalışmaları yürütüyor. Karya Farma HBX Ar-Ge ekibinden Kimyager Aslı Aktaş şunları belirtti: "Meksika Körfezi’nden başlayarak yaklaşık 7 bin kilometrelik bir yolculukla Ege’ye ve Bafa Gölü havzasına ulaşan yılan balığı, doğadaki en güçlü biyolojik savunma modellerinden birini temsil etmektedir. ADÜ Teknokent bünyesinde uzun yıllar süren Ar-Ge çalışmaları sonucunda ortaya çıkan 18 spesifik patent çalışmamızda, bu tür doğal dayanıklılık mekanizmaları önemli bir yer tutmaktadır. Yılan balığının hücresel dayanıklılığı ile Ege’nin endemik bitkilerinin moleküler özelliklerinin bir araya gelmesi, yeni nesil akıllı biyolojik savunma sistemleri açısından bilimsel olarak son derece heyecan verici".
Besin değeri ve sağlık iddiaları
Karya Farma HBX yetkilileri ve yapılan analizlerde yılan balığının yüksek besin değeri ile biyolojik gücünün bir arada bulunduğu ifade ediliyor. Hakan Başlık bu bağlamda şu değerlendirmeyi paylaştı: "Yılan balığı, A, D ve B12 vitaminleri, omega-3 yağ asitleri, yüksek kaliteli protein ile fosfor, potasyum, demir ve çinko gibi mineraller açısından zengin içeriğe sahip. Bu nedenle bağışıklık sistemi, hücresel enerji üretimi, inflamasyon dengesi ve doku yenilenmesi süreçlerinde önemli rol oynadığı bilimsel yayınlarda yer alıyor. Uzmanlar, bu biyokimyasal mekanizmaların kanser araştırmaları başta olmak üzere enfeksiyon hastalıkları, otoimmün ve nörodejeneratif hastalıklar kapsamında koruyucu ve destekleyici düzeyde önemli bir inceleme alanı oluşturduğuna dikkat çekiyor. Bu çerçevede biz de Karya Farma olarak yılan balığı üzerinde çalışmalar yapıyoruz".
Haber, yılan balıklarının hem bölgesel ekonomik etkisini hem de ADÜ Teknokent bünyesindeki bilimsel çalışmalar çerçevesinde taşıdığı araştırma potansiyelini yansıtıyor.
MEKSİKA KÖRFEZİ'NDEN YOLA ÇIKARAK OKYANUSU AŞAN VE 3 YIL SÜREN 7 BİN KİLOMETRELİK YOLCULUĞUNUN ARDINDAN AYDIN VE MUĞLA İLLERİNİN ARASINDA KALAN BAFA GÖLÜ'NE ULAŞAN YILAN BALIKLARI TEZGAHLARDA YERİNİ ALMAYA BAŞLADI. KİLOSU 700 TL’YE SATILAN YILAN BALIKLARI TADININ YANINDA ŞİFA İÇİN TÜKETİLİRKEN, AYNI ZAMANDA VÜCUT DİRENCİNİ ARTTIRMASI İLE BLİNİYOR.
