Malazgirt Zaferi ve Önemi
İBRAHİM YALDIZ - Muş'un Malazgirt ilçesinde Bizans ordusuna karşı elde edilen Malazgirt Zaferi, dünya tarihinde yeni bir sayfa açarken Türklerin İslam dünyasının lideri olarak tescil edildiği bir dönüm noktası olarak kaydedildi.
Savaşın öncesi ve seferin gelişimi
Sultan Muhammed Alparslan, Horasan Meliki Çağrı Bey'in son eşinden dünyaya gelmiş ve 27 Nisan 1064'te Büyük Selçuklu Devleti'nin ikinci hükümdarı olmuştu. Hükümdarlığı döneminde ilk olarak Kars ve Ani şehirlerini alarak Bizans'tan ilk topraklarını elde etti.
Abbasi halifesinin 1070'te yardım talebi üzerine Alparslan ordusuyla Fatımilere karşı harekete geçti. Alparslan'ın Mısır'a yöneleceği haberini alan Bizans ordusu doğuya hareket etti; Alparslan ise Suriye hattına doğru ilerledi. Rey şehrinde konuşlanacağı yönündeki duyumların ardından Muş'a yönelen Alparslan, Malazgirt Ovası'nda karargâh kurdu.
26 Ağustos 1071 Cuma günü ordusuna namaz kıldıktan sonra Romen Diyojen komutasındaki Bizans ordusuna taarruz eden Alparslan, uyguladığı stratejiyle sahada üstünlük sağladı.
Savaş taktiği ve sonuçları
Savaşta Selçukluların uyguladığı "Turan" taktiği savaşın dönüm noktalarından biri oldu. Alparslan, Romen Diyojen'i esir alarak sadece sahada zafer kazanmakla kalmadı; bu başarı Anadolu'nun fethini kolaylaştıran süreci başlattı.
Malazgirt Zaferi, Türklerin Anadolu'ya girişinin yolunu açmasının yanı sıra siyasi ve askeri sonuçlarıyla Türklerin İslam dünyasının lideri olarak tescillenmesine de katkı sağladı.
Uzman değerlendirmesi
Prof. Dr. Mustafa Alican (Muş Alparslan Üniversitesi Rektörü ve Ortaçağ Tarihi Uzmanı), Malazgirt Savaşı'nın 954. yıl dönümünü kutlamanın heyecanını yaşadıklarını belirtti ve şunları söyledi:
"Muş Alparslan Üniversitesi'nin öncülüğünde 6 yıldır, Malazgirt Savaşı'nın izlerini araştıran bilimsel araştırma yapıyoruz. Neden biz bu savaşa bu kadar önem veriyoruz? Malazgirt Savaşı hem Türk tarihinde hem İslam tarihinde hem de Doğu Roma'nın tarihinde çok büyük etkiler meydana getirmiştir. Bu savaş kısa, orta ve uzun vadede tarihsel akışı büsbütün değiştirmiştir. Malazgirt Savaşı ile Türklerin artık İslam tarihinin başat yönlendiricisi olduğunu söyleyebiliriz. Türkler bu savaşla İslam dünyasının liderleri olarak adeta tarih tarafından tescil edilmişlerdir. Bütün Müslümanlar, Türklerin kendi liderleri olduğunu artık kabul etmek durumunda kalmışlardır."
Alican, tarihte ilk defa bir Bizans imparatorunun Müslümanların eline esir düştüğünü ve kısa süre sonra Müslümanların Anadolu'ya yayıldığını vurguladı. "Hatta savaşın üzerinden 10 yıl geçmeden İznik'te yeni bir Müslüman Selçuklu Devleti kurulmuştu. Malazgirt Savaşı'ndan sonra Bizanslılar artık bir daha eski gücüne kavuşamadılar."
Prof. Dr. Alican ayrıca zaferin Batı dünyası üzerindeki etkilerine dikkat çekti: "Malazgirt Savaşı'nın yalnızca Türk ve İslam dünyasının değil aynı zamanda batı dünyasını da biçimlendiren bir savaş olduğunu düşünüyorum. Elde edilen zafer Doğu Roma tarihine çok ciddi etkiler yaptı; Ortodoks ve Katolik Hristiyanlar arasında Haçlı Seferleriyle başlayan bir yakınlaşmanın oluşmasına itici güç oluşturdu."
"26 Ağustos 1071 tarihinde Malazgirt Ovası'nda Bizans İmparatoru Romen Diyojen'i dize getiren Selçuklu Sultanı Alparslan nasıl bir adamdı? Sultan Alparslan heybetliydi, ihtişamlıydı ama 39 yaşında gencecik bir hükümdardı. ... 1000 yıllık askeri geleneği, askeri, coğrafi ve stratejik üstünlüğü olan Bizans ordusu karşısında muazzam bir zafer kazandı."
Alican savaşın stratejisine ve çıkarılacak derslere işaret ederek, günümüz için birlik ve kardeşlik vurgusu yaptı: "Bu açıdan da Malazgirt Savaşı'nı önemsiyorum. Terörsüz Türkiye süreci ile alakalı çalışmaların yürütüldüğü bu günlerde Türkiye'de barış ve kardeşlik içinde bir araya gelerek daha güçlü bir gelecek inşa etmeliyiz. Bu iradeyi ortaya koyduğumuz bu günlerde Malazgirt Savaşı'nı bu açıdan da hatırlamak, konuşmak, tartışmak ve anmak çok önemli."
Muş'un Malazgirt ilçesinde Bizans ordusuna karşı elde edilen Malazgirt Zaferi, dünya tarihinde yeni bir sayfa açarken, Türklerin İslam dünyasının lideri olarak tescil edildiği gelişme olarak tarihe geçti. Muş Alparslan Üniversitesi Rektörü ve Ortaçağ Tarihi Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Alican, AA muhabirine açıklama yaptı.
