Lahey'de Ukrayna İçin Uluslararası Tazminat Komisyonu sözleşmesine ilk imzalar atıldı
Toplantı, katılımcılar ve sözleşmenin kapsamı
Hollanda'nın Lahey kentinde, Hollanda hükümeti ve Avrupa Konseyi organizasyonunda Ukrayna'da Rusya'nın işgali nedeniyle meydana gelen zararların tazmini amacıyla bir sözleşme imzalanması için diplomatik bir konferans düzenlendi. Konferansa Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Alain Berset, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Hollanda Başbakanı Dick Schoof, Moldova Cumhurbaşkanı Maia Sandu, AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ve çok sayıda Avrupa ülkesinden dışişleri bakanları ile diplomatik temsilciler katıldı.
İlk açıklamalarda, sözleşmenin hazırlanmasında ve kabulünde 30'dan fazla ülkenin desteği olduğu belirtilirken, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Alain Berset, sözleşmenin ilk gününde 34 ülkenin resmi olarak yer almasının benzersiz olduğunu vurguladı.
Liderlerin mesajları ve öncelikler
Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Berset, konferansın açılışında, “Her kayıp kayda geçirilmeli, her kayıp telafi edilmelidir” ifadelerini kullanarak sözleşmenin evrensel bir çağrı niteliğinde olduğunu belirtti. Berset ayrıca, Uluslararası Hukuk ilkelerine atıfla “Uluslararası hukuk, herkes için geçerlidir. İstisna ve çifte standart söz konusu olamaz” dedi ve Ukrayna Hasar Kaydı girişiminin 2023'te kurulduğunu, bu girişime şimdiye kadar 44 devlet ve Avrupa Birliğinin katıldığını aktardı.
Hollanda Başbakanı Dick Schoof, savaş sırasında yaşanan zararların tazmini gerektiğini vurgulayarak, “Cezasızlık söz konusu olamaz” ifadesiyle sorumluların hesap vermesi gerektiğini belirtti.
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, girişimin daha önce gerçekleşmesi gerektiğini savunarak, “Halkımız Rus esaretinde kaldığı ve Rusya tarafından kaçırılan Ukraynalı çocuklar evlerine dönmediği sürece Rusya, suçlu olarak görüldüğünü hissetmeli” dedi ve Rusya'ya yönelik baskının işgal devam ettiği sürece sürmesi gerektiğini belirtti. Zelenskiy, bu girişimin saldırganlığı caydırıcı bir örnek haline gelmesi gerektiğini de ifade etti.
Moldova Cumhurbaşkanı Maia Sandu, savaşın sona oluş biçiminin Avrupa'nın geleceğini şekillendireceğini söyleyerek, sorumluların bedel ödemesinin barışın sürekliliği açısından önemine dikkat çekti.
Sözleşme, imza töreni ve tazminat mekanizmasının yapısı
Liderlerin konuşmalarının ardından sözleşmenin imza törenine geçildi. Sözleşmeye ilk imzayı atanlar arasında Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Alain Berset ile Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sibiha, Hollanda Dışişleri Bakanı David van Wiel ve Moldova Dışişleri Bakanı Mihai Popshoi yer aldı.
Avrupa Konseyi himayesinde kurulacak olan Ukrayna İçin Uluslararası Tazminat Komisyonu, Rusya tarafından Ukrayna'da ve Ukrayna'ya karşı işlenen uluslararası hukuka aykırı eylemler nedeniyle ortaya çıkan zarar, kayıp ve hasarlar için tazminat taleplerini inceleyip karar verecek bir organ olacak.
Avrupa Konseyi tarafından yapılan açıklamada, uluslararası hukuka göre bir devletin uluslararası hukuka aykırı bir fiilin yol açtığı zararı tamamen tazmin etmekle yükümlü olduğu hatırlatıldı ve mağdurlar için adalet ile tazminatın gerekliliği vurgulandı.
Açıklamada ayrıca, Avrupa Konseyi'nin kapsayıcı bir tazminat mekanizması üzerinde çalıştığı ve bunun üç bileşenden oluştuğu belirtildi: ilk bileşen olarak faaliyette olan ve 60 binden fazla başvuru almış bulunan Ukrayna Hasar Kaydı, ikinci bileşen olarak tazminat taleplerini inceleyecek Uluslararası Tazminat Komisyonu ve gelecekteki üçüncü adım olarak bir Tazminat Fonu kurulması hedefleniyor.
Konferans, sözleşmenin imzalanmasıyla ilk resmi adımı atmış oldu; bundan sonraki süreç, komisyonun işleyiş detaylarının belirlenmesi ve tazminat taleplerinin değerlendirilmesine ilişkin mekanizmaların hayata geçirilmesine odaklanacak.
HOLLANDA'NIN LAHEY KENTİNDE RUSYA'NIN İŞGALİ NEDENİYLE UKRAYNA'DA MEYDANA GELEN ZARARIN TAZMİN EDİLMESİ İÇİN 30'DAN FAZLA ÜLKENİN DESTEĞİYLE "ULUSLARARASI TAZMİNAT KOMİSYONU" KURULMASINA YÖNELİK BİR SÖZLEŞME İMZALANDI.
