Kocaeli'de POS kaynaklı 'hizmet bedeli' tartışması
Kredi kartıyla yapılan taksi ödemelerinde POS cihazları üzerinden otomatik eklenen hizmet bedeli, yolcular ile şoförler arasında gerilim yaratmaya devam ediyor. Kocaeli'de bir kadın yolcunun kartla ödeme sırasında tutara yansıyan ek ücrete tepki göstermesi, cep telefonu kamerasına yansıyan görüntülerle gündeme geldi.
Olayın ayrıntıları
Olay sırasında yolcu, akaryakıt istasyonlarındaki uygulamalarda böyle bir ek ücret olmadığını belirterek tepki gösterdi. Sürücü ise ücreti sistemin otomatik olarak eklediğini söyledi. Yolcu bunu kabul etmeyip 'Haram olsun' diyerek araçtan indi. Görüntüler, POS cihazlarının ödemeye ek maliyet ilave edebilmesine dair tartışmayı yeniden canlandırdı.
Taksici esnafının açıklamaları
POS cihazlarının işleyişini uygulamalı gösteren bir taksi sürücüsü, örnek işlemi şöyle aktardı: 'Ben POS cihazına 200 TL giriyorum, 22 TL işlem ücretini TaksidePOS kendi koyuyor. Bunun benimle bir alakası yok. Bu, POS cihazı şirketinin koymuş olduğu bir komisyon.'
13 yıldır taksicilik yapan Hakan Peçe ise sistemde taksimetreye girilen tutarın üzerine otomatik fark eklendiğini vurguladı. Peçe, 'TaksidePOS gibi POS cihazları hizmet bedeliyle çalışıyor ve bu hizmet bedeli doğrudan müşteriye yansıtılıyor. Ortalama olarak yüzde 10 civarında bir fark söz konusu' dedi.
Sistem işleyişi ve yaygınlık
Peçe, uygulamanın yaklaşık 4 yıl önce bazı kurumlarda başlamasının ardından belediyeler ve toplu taşıma araçlarına yayıldığını, şehirden şehre oranların değiştiğini ifade etti. Örnek olarak İstanbul'da 35 TL olan bir ücretin kredi kartıyla ödenmesi durumunda 50 TL'ye çıkabildiğini, bunun da yaklaşık %42 oranına tekabül ettiğini belirtti. Kocaeli ve Sakarya'da ise oranların genelde yüzde 10 civarında olduğuna dikkat çekti.
Peçe, bu farkların kesinlikle taksici cebine gitmediğini, taksimetrede yazan ücretin POS'a aynen girildiğini ancak kart okutulduğunda sistemin otomatik fark eklediğini söyledi: 'Taksimetrede yazan ücret neyse, POS cihazına da aynen o tutarı giriyoruz. Ancak müşteri kartını okuttuğu anda, sistem otomatik olarak farkı ekliyor ve toplam tutar müşterinin kartına bu şekilde yansıyor.'
Maliyet ve alternatifler
Taksicilerin bankaların yüksek aylık kullanım ücretleri ve faiz oranları nedeniyle finans kurumlarına ait POS cihazlarına yöneldiği, bu cihazlarda maliyetin 'hizmet bedeli' adı altında yolcuya yansıtıldığı ifade edildi. Peçe, 'Şu an için müşterinin bu farktan kaçınmasının tek yolu nakit ödeme yapmak' diyerek kart veya diğer dijital ödeme yöntemlerinde farkın kaçınılmaz olduğunu belirtti.
Değerlendirme
Yaşanan vakalar, POS ve aracı kurum uygulamalarının şeffaflığına dair soru işaretleri doğuruyor. Sürücülerin iddiaları, ek ücretlerin taksi esnafına değil aracı ve finans kuruluşlarına gittiğini öne sürüyor; yolcular ise uygulamadan haberdar olmadıklarında ödeme sırasında şaşırıyor. Bu durum, hem tüketici bilgilendirmesi hem de ödeme sistemleri düzenlemeleri açısından gündemde kalmaya aday.
TAKSİLERDE KREDİ KARTIYLA YAPILAN ÖDEMELERDE POS CİHAZLARI ÜZERİNDEN ALINAN "HİZMET BEDELİ" YOLCULAR İLE SÜRÜCÜLERİ KARŞI KARŞIYA GETİRİYOR
