Kirli Meslek Algısının Etkileri
Toplumda "kirli" olarak etiketlenen mesleklere yönelik algılar, gençlerin kariyer tercihlerini ve iş gücü piyasasındaki dengesizlikleri derinden etkiliyor.
Fiziksel emek, sosyal damgalama veya kültürel nedenlerle bazı mesleklerin "kirli" olarak nitelendirilmesi, kişiler arası ayrımcılıklara ve toplumsal uyumun zedelenmesine yol açıyor.
Uzman Görüşleri
Uluslararası literatürde fiziksel zorluklar ve toplumsal damgalama ile nitelendirilen kirli meslek grupları, yalnızca çalışma koşullarıyla değil, aynı zamanda toplumsal algılarla da şekilleniyor. Uzmanlar, bu algının istihdam kararları ve üretim süreçlerini doğrudan etkilediğini belirtiyor.
Gelişen sosyal medya ve güncel sosyoekonomik değişimlerin etkisiyle, gençler hızlı kazanç sağlama arayışında iken belirli meslekler, fiziksel zorlukları ve prestij kaygısını nedeniyle daha az tercih ediliyor. Örneğin, sanayi işçiliği, avukatlık ve marangozluk gibi birçok meslek, kirli damgasıyla karşılaşıyor.
Z Kuşağının Tercihleri
Süleyman Demirel Üniversitesi İnsan Kaynakları Yönetimi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Seyhan Özdemir, Z kuşağının kariyer tercihlerinin ``kolay ve kazançlı`` işler üzerine yoğunlaştığını vurguladı. Özdemir, "Bir maden ocağında çalışan insan kaynakları uzmanı, '150 bin lira veriyorum ama kimse buraya gelmek istemiyor' diyor. Bu, gençlerin kültürel deneyimlerinden kaynaklanan bir sorun" şeklinde görüş bildirdi.
Özdemir, aynı zamanda sosyal medyanın meslek algıları üzerinde önemli bir etkisi olduğunu ve bazı mesleklerin, aşçılık veya itfaiyecilik gibi, popülerlik kazandığını belirtti.
Meslek Algılarının Kültürel Boyutu
Doç. Dr. Melih Sever, her ülkede mesleklerin prestij seviyelerinin farklı olduğunu ifade ederek, Türkiye'de toplum tarafından yüksek prestijli olarak algılanan mesleklerin uluslararası literatürde kirli olarak değerlendirilip değerlendirilmediğine dikkat çekti.
Sever, meslek tercihinin toplumsal bir statü meselesi olarak algılanmasının yaygınlığını sürdüreceğini, ancak gelecekte insanların daha çok maddi kazanç ve kolaylık arayarak, kalabalık iş pazarında farklı tercihlere yönelmesini öngördü.
Z Kuşağında İş Değiştirme Eğilimleri
Araştırmalar, Z kuşağının mesleki sadakatinin düşük olduğunu ortaya koymaktadır. Bir firmanın 3000 çalışanı arasında, son 5 yılda %25 oranında personel değişimi yaşanması, bu durumun somut bir örneğidir.
