Türkiye'deki Karasal Orkidelerin Araştırılması
Tarım ve Orman Bakanlığı'na bağlı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) ile Ekolojik Üreticiler Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (EKOMDER), Türkiye'de yayılış gösteren ve yumrularından salep içeceği yapılan toplam 35 karasal orkide türünü incelemektedir. Bu araştırma ile türler endemik ve üretime uygun olarak iki ana gruba ayrılmaktadır.
Proje Kapsamında Yapılan Tespitler
2024 yılında başlamış olan bu proje çerçevesinde, 35 karasal orkide türü üzerinde yapılan araştırmalar, yalnızca 6 türün üretilebilir olduğunu, 21 türün ise endemik özelliğe sahip olduğunu ortaya koymuştur. EKOMDER Başkanı Hakkı Karaman, bu ayrımın yapıldığını ve sürecin detaylarını paylaşmıştır.
Üretime Uygun Türlerin Belirlenmesi
Karaman, "Araştırmamızı daha önce çalıştığımız türler üzerinden yapmaya devam ediyoruz. Orkide türleri benzerlik gösterdiği için bu ayrımı çiçek yapısına göre belirliyoruz. Yumrulardan veya tohumlardan çoğalan türlerin ayrımını gerçekleştirdikten sonra üretime uygun olanları tarım yapan kişilere tavsiye edeceğiz" demiştir.
Koruma Altına Alınması Gereken Türler
Öte yandan, salep orkidesi gibi bazı türlerin doğada toplanması yasakken, TAGEM ve EKOMDER bu türlerin uluslararası koruma altındaki endemik türler arasında olduğunu vurgulamıştır. Bu bağlamda, Tarım ve Orman Bakanlığı, Ondokuz Mayıs Üniversitesi ve ilgili dernekler iş birliğiyle bu konuda çalışmalarını sürdürmektedir.
Üretim Süreçleri ve Zorluklar
Karaman, "Şu ana kadar yoğunlaştığımız 27 türden yalnızca 6'sı üretilebilir çıktı. Doğada doğal olarak üremeleri ise uzun bir süreç gerektiriyor" ifadelerini kullanmıştır. Salep kozasının içerdiği yaklaşık 30 bin tohumdan, yalnızca binde birinin çimlenebildiğini, çimlenme sürecinin ise tohumların toprakta bulunan mikoriza mantarları ile buluşmasını beklediğini belirtti.
Sonuç
Bu araştırmalar, Türkiye'nin zengin doğal kaynaklarının korunması ve değerlendirilmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Devam eden projeler ile karasal orkide türlerinin durumu ve potansiyel kullanımları daha da netlik kazanacaktır.
Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) ile Ekolojik Üreticiler Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (EKOMDER), Türkiye'de yayılış gösteren ve yumrularından salep içeceği yapılan 35 karasal orkidenin endemik türlerini ve üretimi yapılabilen türlerini araştırmayla belirliyor. Ekolojik Üreticiler Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Başkanı Hakkı Karaman, Türkiye Milli Botanik Bahçesi'nde oluşturulan Karasal Orkide Türleri Koleksiyonu Bahçesi'nde her gün orkideleri inceleyerek araştırma yürütüyor.
Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) ile Ekolojik Üreticiler Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (EKOMDER), Türkiye'de yayılış gösteren ve yumrularından salep içeceği yapılan 35 karasal orkidenin endemik türlerini ve üretimi yapılabilen türlerini araştırmayla belirliyor. Ekolojik Üreticiler Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Başkanı Hakkı Karaman, Türkiye Milli Botanik Bahçesi'nde oluşturulan Karasal Orkide Türleri Koleksiyonu Bahçesi'nde her gün orkideleri inceleyerek araştırma yürütüyor.
