Uluslararası Adalet Divanı (UAD), Ermenistan’ın Azerbaycan’a karşı açtığı davada, Dağlık Karabağ’da yaşayan veya yaşamak isteyen kişilerin haklarını koruyacak geçici tedbirler alınmasına karar verdi.
Karara göre, Azerbaycan, 19 Eylül 2023’ten sonra Dağlık Karabağ’a geri dönmek veya bölgeden ayrılmak isteyen kişilerin geçişlerini güvenli, engelsiz ve hızlı bir şekilde yapabilmelerini sağlayacak. Ayrıca, bölgede kalan veya dönen kişilerin, güç kullanımına veya korkutmalara maruz kalmamaları garanti altına alınacak.
ERMENİSTAN’IN TALEBİ REDDEDİLDİ
UAD, Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme (IAOKİS) kapsamında, Ermenistan’ın Azerbaycan’a yönelik olağanüstü tedbir talebine ilişkin kararını bildirdi.
UAD Başkanı Yargıç Joan Donoghue tarafından açıklanan karar, 2’ye karşı 13 oyla kabul edildi.
AZERBAYCAN’DAN RAPOR İSTENDİ
Kararda ayrıca, "19 Eylül 2023'ten sonra Dağlık Karabağ'da kalan veya Dağlık Karabağ'a dönen ve burada kalmak isteyen kişilerin, bölgede kaçmalarına neden olabilecek güç kullanımına veya korkutmalara maruz kalmamaları sağlanacak” ifadeleri kullanıldı.
UAD, kararın alındığı tarihten itibaren 8 hafta içinde, belirtilen geçici tedbirlerin yürürlüğe girmesi yönünde atılan adımlara ilişkin Azerbaycan tarafının bir rapor sunmasını istedi.
Kararda, Azerbaycan’ın, Dağlık Karabağ’da yaşayan veya yaşamak isteyen kişilerin kayıt, kimlik, özel mülkiyet belgelerini ve kayıtlarını koruması ve muhafaza etmesi gerektiği de vurgulandı.
KARABAĞ’DA SON DURUM
Dağlık Karabağ, Azerbaycan’ın uluslararası tanınırlığa sahip toprakları içinde yer almasına rağmen, 1991 yılında Ermenistan’ın desteğiyle bağımsızlığını ilan etmişti.
1992-1994 yılları arasında yaşanan savaşta, Ermenistan, Azerbaycan’ın yüzde 20’sine denk gelen Dağlık Karabağ ve çevresindeki yedi bölgeyi işgal etmişti.
2020 yılında yeniden başlayan çatışmalar sonucunda, Azerbaycan, işgal altındaki topraklarının büyük bir kısmını geri almıştı.
10 Kasım 2020’de Rusya’nın arabuluculuğunda imzalanan ateşkes anlaşmasıyla, Dağlık Karabağ’da Rus barış gücü konuşlandırılmıştı.
