KAAN ve yerli motor geliştirmesi plana uygun ilerliyor
Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün, Milli Muharip Uçak KAAN projesi ile yerli motor geliştirme çalışmalarının planlandığı şekilde ilerlediğini açıkladı. Görgün, KAAN teslimat takviminde herhangi bir gecikme bulunmadığını ve projede tek bir kaynağa bağlı kalınmadığını vurguladı.
Görgün'ün değerlendirmesi
Görgün, Savunma Sanayii Başkanlığı olarak temel hedefin savunma sanayinde tam bağımsızlık olduğunu, açık ve örtülü kısıtlamaların yakından takip edildiğini ve alternatif tedarik ile yerli geliştirme seçeneklerinin eş zamanlı planlandığını belirtti. Kahraman ordunun ihtiyaçlarını geciktirmeden karşılamak ve projeleri kararlılıkla hayata geçirmek başlıca ilke olarak öne çıktı.
Motor teknolojilerinde gelinen noktaya ilişkin bilgiler
Başkan Görgün, kara, hava, deniz ve füze sistemlerine yönelik geliştirilen yerli motor çalışmalarının ayrıntılarını paylaştı. Açıklamada öne çıkan başlıklar şunlar:
Kara araçları: Vuran ve Kirpi gibi platformlarla TUNA motoru kullanıma sunuldu. AZRA Gen-2 test faaliyetleri devam ediyor. Yeni nesil paletli araçlarda kullanılacak UTKU ve ALTAY tankı için geliştirilen BATU motorunun geliştirme ve transmisyon testleri sürdürülüyor.
İnsansız hava araçları: TB3 için PD200 envantere girmiş; ANKA ve AKSUNGUR için PD170 testleri, Kargı İHA için PG50 entegrasyonuyla bağımsız kabiliyetler elde edildi.
Helikopterler: GÖKBEY helikopteri için milli TS1400 turboşaft motorunun sertifikasyon testleri ve seri üretim çalışmaları devam ediyor.
Füze ve mühimmat: ATMACA ve SOM için KTJ3200, ÇAKIR için KTJ1750, KARA ATMACA için KTJ3700 jet motorları geliştirildi ve kullanılmakta. Yeni nesil füze motoru çalışmaları sürüyor.
Deniz platformları: Marlin SİDA için LEVEND, ULAQ SİDA için Marin X7 entegrasyonları yapıldı; MİLGEM için MAVİ BATU çözümünün testleri tamamlandı.
Jet motorları ve ileri aşama çalışmalar: ANKA-III için geliştirilen TF6000 turbofan başarıyla çalıştırıldı; TF10000 geliştirmesi KIZILELMA için sürdürülüyor. KAAN ana motoru TF35000 ve yardımcı güç ünitesi APU60 için geliştirme faaliyetleri planlandığı şekilde devam ediyor.
KAAN, tedarik ve seri üretim yaklaşımı
Görgün, KAAN seri üretiminin planlandığı şekilde ilerlediğini ve prototip uçakların üretimi için gerekli motor tedariklerinin tamamlandığını söyledi. KAAN savaş uçağımızın teslimat takviminde bir gecikme bulunmamaktadır ifadesi, projenin zamanlamasına ilişkin resmi yaklaşımı özetliyor.
Ayrıca prototipler için gerekli motorların tedarikleri tamamlanmış ve teslimatlar yapılmıştır; üretim faaliyetleri ise son hızla devam etmektedir.
Alternatifler, risk yönetimi ve dış tedarik
Savunma Sanayii Başkanlığı, tedarikte tek kaynağa bağlı kalmamak üzere alternatif kanalları eş zamanlı değerlendirdiklerini belirtti. Hava Kuvvetleri Komutanlığına teslim edilecek ilk blok KAAN uçakları için ABD'ye resmi başvuru süreci tamamlanmıştır. Görgün, yerli motor geliştirme çalışmalarının planlandığı takvimle sürdüğünü ve bu aşamada yabancı farklı bir alternatif arayışının söz konusu olmadığını açıkladı.
Olası bir tedarik engeli durumunda ilk blok için motor değişikliğinin mümkün olduğu, bunun bazı mühendislik geliştirme ihtiyaçları doğurabileceği ancak projenin Çevik Sistem Mühendisliği yaklaşımıyla yönetildiği ve bunun önemli bir takvimsel dezavantaja yol açmayacağı vurgulandı. Görgün ayrıca KAAN’ın geleceğinin hiçbir şekilde tek bir ülkenin motoruna bağlı olmadığı mesajını verdi.
Gecikme iddiaları ve ilerleme
Görgün, projenin başlangıcında yaşanan gecikmelerin ele alındığını, son iki yılda önemli mesafe kaydedildiğini belirtti. TF6000’in başarılı ilk çalıştırılması, TF10000 ve TF35000 ile APU60 geliştirme faaliyetlerinin planlandığı şekilde devam etmesi bu ilerlemenin göstergeleri olarak sunuldu.
İhracat iddiaları ve motor tercihi
Endonezya ile imzalanan 48 adetlik KAAN ihracat anlaşmasına ilişkin olarak Görgün, bu uçakların ABD menşeli motorlarla değil, milli motorlarla güçlendirileceğini ifade etti.
Sonuç ve perspektif
Görgün, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başta olmak üzere yürütülen destek ve liderliğin katkısıyla son 20 yılda elde edilen kazanımların daha ileri taşınacağını belirtti. Mühendisler, araştırmacılar ve sanayicilerle birlikte tam bağımsız savunma hedefi doğrultusunda milli motor ve KAAN projesinin sürdürüleceği vurgulandı.
Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı (SSB) Haluk Görgün, KAAN Projesi, uçağın geliştirme ve ilk blok üretiminde kullanılacak ithal motorların temin süreci ve yerli motor geliştirme çalışmalarına ilişkin AA muhabirinin sorularını yanıtladı.
