Jeoloji mühendisi Fahri Çelik: Depreme Karşı hibrit yapı modeli önerisi
Önerinin amacı ve zemininde yatan değerlendirme
Jeoloji mühendisi Fahri Çelik, depreme karşı yapı sistemlerinin yeniden ele alınması gerektiğini belirterek, taş, ahşap ve betonun karışımından oluşacak bir 'hibrit yapı modeli'nin yaygınlaştırılmasını önerdi. Çelik, depremlerin dünyada ve Türkiye'de bir doğa olayı olduğuna dikkat çekerek, bu olaya karşı yapıların dayanıklılığının artırılmasının önemini vurguladı.
Çelik, depremleri ''yağmur'' gibi doğal olaylara benzetti ve insanların doğa olaylarına karşı önlem aldıklarını belirtti: 'Bizim yapmamız gereken bu doğa olaylarına karşı önlem almamızdır.' Bu yaklaşımın yapılaşmada somut uygulamalar gerektirdiğini ifade etti.
Önerilen modelin teknik özellikleri
Çelik, önerdiği modelin iki ya da en fazla üç katlı olması gerektiğini savunuyor. Yapı bileşiminde ise %60 taş, %20 ahşap ve %20 beton kullanılması gerektiğini açıkladı. Bu dağılımın gerekçesi olarak, betonarme yapıların deprem sırasında hızla parçalanma eğilimine girdiğini; taşın doğru blok şeklinde kullanıldığında daha dirençli olabildiğini ve ahşabın esneklik sağlayarak darbe etkisini azaltabileceğini belirtti.
Çelik, konuya ilişkin değerlendirmesinde şunları söyledi: 'Muhtemel bir deprem olursa, değil 8 şiddetinde, 10 şiddetinde dahi olsa evlerin yıkılmayacağını ve kesinlikle toplu ölümlerin olmayacağını söyleyebilirim.' Ayrıca betonun sallanma ve darbeler sırasında tozlandığını ileri sürdü ve bu nedenle tek başına betonarme yapıları eleştirdi.
Köy ve kırsal alanlara yönelik çağrı
Jeoloji mühendisi, özellikle köy ve kırsal alanlarda betonarme yapılaşmanın sınırlandırılması gerektiğini vurguladı. Çelik, 'ülkemizin kurtuluşunun yegâne çaresi hibritleşme, yani karışık ev modeline acilen geçmemiz lazım' diyerek devlet düzeyinde beton kullanımına ilişkin sınırlama getirilmesini talep etti.
Özellikle köylerde beton evlerin yasaklanması ve yerine taş evler, tahta evler veya hibrit modellerin teşvik edilmesi gerektiğini belirten Çelik, bu yöntemle 'hiçbir insanın burnu bile kanamadan depremden çıkış yapabileceğini' ileri sürdü.
Değerlendirme
Çelik'in önerisi, deprem riskine karşı malzeme çeşitliliği ve düşük katlı, yerel malzemeye dayalı yapım tekniklerini ön plana çıkarıyor. Öneri, kırsal alanlar özelinde betonarme yapılaşmanın sınırlandırılması çağrısını içeriyor ve yerel yapı gelenekleri ile modern mühendislik yaklaşımlarını harmanlamayı amaçlıyor.
Önemli not: Haberde yer alan değerlendirmeler ve öneriler, Jeoloji mühendisi Fahri Çelik'in kendi görüş ve analizlerini yansıtmaktadır.
JEOLOJİ MÜHENDİSİ FAHRİ ÇELİK, DEPREM RİSKİNE KARŞI TAŞ, AHŞAP VE BETONUN KARIŞIMINDAN OLUŞACAK HİBRİT YAPI MODELİNİN YAYGINLAŞTIRILMASI GEREKTİĞİNİ BELİRTEREK, BETONARME YAPILARA SINIRLAMA GETİRİLMESİ ÇAĞRISINDA BULUNDU.
