İtalya'da sağ koalisyon hükümeti, Arnavutluk'ta kurduğu göçmen merkezlerine İtalya'daki geri gönderme tesislerinde tutulan düzensiz göçmenlerin sevk edilmesine yönelik yeni bir kanun hükmünde kararname kabul etti.
Bakanlar Kurulu, Roma ve Tiran arasındaki anlaşma çerçevesinde, Akdeniz'de kurtarılan düzensiz göçmenlerin iltica başvuruları sonuçlanıncaya kadar tutulması için Arnavutluk'ta kurulan ancak Roma Mahkemesi'nin yürütmeyi durduran kararları nedeniyle faaliyete geçemeyen merkezlerle ilgili adımlar atılacağını duyurdu. Bu yeni düzenleme, düzensiz göçle mücadele amacı taşıyor ve İtalya'daki geri gönderme merkezlerinde bulunan, bir mahkeme tarafından sınır dışı edilme kararı onaylanmış kişilerinde Arnavutluk'taki merkezlere nakil edilmesini sağlıyor.
İçişleri Bakanı Matteo Piantedosi, kararnameye dair yaptığı açıklamada, "Bakanlar Kurulu, sadece denizde kurtarılanların nakledilmesini değil, aynı zamanda İtalya'daki geri gönderme merkezlerinde tutulan kişilerin de nakledilmesini mümkün kılan oldukça basit bir kararnameyi onayladı." ifadelerini kullandı. Piantedosi, Arnavutluk'taki merkezlerin yeniden faaliyete geçeceğinin altını çizerken, bu merkezlerin Ekim 2024'te faaliyete geçirilmesine rağmen mahkeme kararları sebebiyle tam olarak kullanılamadığını vurguladı.
Ayrıca, Bakanlar Kurulu, İtalyan vatandaşı olmada "kan hakkı (ius sanguinis)" düzenlemesinde de değişiklik yaparak, bu başvurulara nesil sınırı getirildi. Kabul edilen kararname ile sadece İtalyan büyükanne veya büyükbabası olan kişilerin vatandaşlık alması öngörülürken, büyük büyükbabaları olanların kapsam dışı bırakılması planlandığı belirtildi. Bu reform, özellikle Güney Amerika'dan gelen ve 1861 yılına kadar soy takibini mümkün kılan eski yasadan faydalanan başvuruların önüne geçilmesi ve suistimalleri durdurmayı hedefliyor.
Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, "İtalyan vatandaşı olmak ciddi bir konudur. Yüzyıllar önce göç etmiş bir atası olan birine, İtalya ile hiçbir kültürel veya dilsel bağı olmadan otomatik olarak vatandaşlık verilmemelidir." dedi. Tajani, geçmişte yaşanan suistimallere de dikkat çekerek, İtalyan vatandaşlığına ilişkin alınacak kararların titizlikle yapılması gerektiğini vurguladı.
İtalya'nın Arnavutluk'taki tartışmalı göçmen merkezleri
İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ile Arnavutluk Başbakanı Edi Rama'nın 6 Kasım 2023'te Roma'da imzaladığı anlaşma, İtalyan güvenlik güçleri tarafından Akdeniz'de kurtarılan reşit ve sağlıklı erkek düzensiz göçmenlerin Arnavutluk'a nakledilmesini ve iltica taleplerinin inceleneceği süre boyunca burada kalmalarını öngörüyor. Bu anlaşma, bir AB ülkesinin, kendisine gelen düzensiz göçmenleri Birlik üyesi olmayan başka bir ülke toprağına göndermesini düzenleyen ilk anlaşma özelliğini taşıyor.
Anlaşma çerçevesinde, İtalya tarafından Arnavutluk'un kuzeybatısındaki Şingin Limanı'nda ilk kabul merkezi ve Gjader bölgesinde bir geri gönderme merkezi kurulmuştu. Arnavutluk'taki bu merkezlere, 16 Ekim 2024, 8 Kasım 2024 ve 26 Ocak'ta Akdeniz'de kurtarılan üç farklı göçmen grubu taşınmış ancak bu gruplar, Roma Mahkemesinin farklı gerekçelerle aldığı kararlar nedeniyle İtalya'ya geri götürülmüştü. Meloni hükümetinin, düzensiz göçe karşı amaçladığı "caydırıcı unsur" olarak görülen Arnavutluk'taki göçmen merkezleri, muhalefet ve sivil toplum kuruluşları tarafından "İtalya’nın parasının sokağa atıldığı" eleştirisine maruz kalıyor.
