Zirve ve katılımcılar
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi lideri Nikos Hristodulidis işgal altındaki Kudüs'te ayrı ikili görüşmelerin ardından bir araya gelerek üçlü zirve düzenledi. Zirvenin ardından yapılan ortak basın toplantısında liderler görüşme gündemini ve ortak mesajlarını paylaştı.
Ekonomik ilişkiler ve yatırım
Netanyahu, İsrail ile GKRY arasındaki sivil ve ekonomik bağlara dikkat çekerek iki ülke arasında haftada 186 uçuş gerçekleştirildiğini belirtti. Yatırımların Yunanistan'da da arttığını söyleyen Netanyahu, bölgesel ekonomik bağlantıların derinleştiğine vurgu yaptı.
Güvenlik, savunma ve bölgesel iş birliği
Üç liderin ortak değerlendirmesi, güvenlik ve savunma iş birliğinin derinleştirilmesi gerektiği yönünde oldu. Netanyahu, karşı karşıya oldukları tehditlerin gerçek olduğuna dikkat çekerek sadece ülkelerin değil, aynı zamanda küresel ekonominin bağlı olduğu deniz yolları ve kritik altyapının korunmasının önemini vurguladı.
Netanyahu'nun ifadeleri arasında öne çıkanlar: 'Kimseyle çatışma arayışında değiliz' ve 'bu koalisyon normlar ve istikrar için kurulmuştur' ifadeleriyle iş birliğinin savunma kapasitesini güçlendirmeye odaklandığı belirtildi.
Türkiye'ye yönelik mesaj
Basın toplantısında Türkiye'ye dair soruya cevap veren Netanyahu, 'İsrail adına konuşabilirim ve burada bulunan iki ortağım adına da şunu söyleyebilirim; kimse çatışma istemiyor' diyerek istikrar, refah ve barışın öncelikli olduğunu; aynı zamanda uluslararası normlar çerçevesinde deniz yollarının korunmasına kararlı olduklarını aktardı.
İran ve ABD ilişkileri
Netanyahu, İran konusunda 'Yükselen Aslan operasyonu' ile '12 günlük savaşta' elde edilen başarılara atıfta bulunarak genel beklentilerinin değişmediğini söyledi. ABD Başkanı Donald Trump'ın rolüne ilişkin olarak Netanyahu, görüşmelerde Gazze ve barış planının ikinci aşamasının odak olacağını ve Hizbullah, Hamas ile Husiler konularının öncelikli kalacağını belirtti.
Gazze, insani yardım ve barış planı
Hristodulidis, üçlü formatta Gazze'de barış planı ve insani yardımların ele alındığını ifade etti. Rum lider, Başkan Trump'ın 20 maddelik planına ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararının tam uygulanmasına desteklerini yinelediklerini belirtti. Ayrıca GKRY'nin Amalthea planı temelinde Ekim ayında Şarm el-Şeyh'te sunduğu altı maddelik plan aracılığıyla insani yardım, güvenlik ve toparlanma çabalarını sürdüreceği vurgulandı.
Enerji, altyapı ve bölgesel projeler
Görüşmede ayrıca enerji bağlantıları ve altyapı projeleri öne çıktı. Hristodulidis, Girit’ten GKRY’ye oradan İsrail’e uzanacak denizaltı kablolu elektrik hattı projesinin zirvenin merkezinde yer aldığını söyledi. Buna ek olarak, Hindistan'ı Orta Doğu üzerinden Avrupa'ya bağlamayı amaçlayan ekonomik ve lojistik koridor projesi IMEC'in Akdeniz bağlantısının stratejik öneminin teyit edildiği belirtildi.
Miçotakis de bu projelerin bölgesel iş birliğini ve üç ülke arasındaki bağları güçlendirdiğini, IMEC koridorunun Hindistan, Orta Doğu, İsrail, Kıbrıs ve Avrupa arasında anlamlı ekonomik fırsatlar sunduğunu ifade etti.
Politik çerçeve ve sonuç değerlendirmesi
Miçotakis, bugünkü zirvenin söz konusu üçlü formatın 10'uncu toplantısı olduğunu belirterek jeopolitik ortamın değiştiğini; bunun risklerin yanı sıra bölgesel güvenlik mimarisi kurmak için fırsat sunduğunu söyledi. Hristodulidis ise zirvenin, GKRY'nin AB dönem başkanlığını devralmasından sekiz gün önce gerçekleştiğine dikkat çekerek Avrupa ile bölge ilişkilerinin güçlendirilmesinin öncelikleri arasında olduğunu vurguladı.
Genel olarak zirve, güvenlik, enerji altyapısı, ekonomik entegrasyon ve Gazze'ye ilişkin insani ve siyasi çözümler etrafında ortak irade ve koordinasyon mesajı verdi.
İSRAİL, YUNANİSTAN VE GKRY ARASINDA ÜÇLÜ ZİRVE
