Olayın kısa özeti
İsrail'in Katar'ın başkenti Doha'da bulunan Hamas müzakere heyetine yönelik saldırıdan önce ABD'yi bilgilendirdiği iddiası, Washington yönetiminin süreçteki rolünü ve Katar'daki askeri varlığını yeniden gündeme taşıdı. İddialar medya ve sosyal medya paylaşımları üzerinden yayılırken Katar yetkilileri haberdar edilmediklerini açıkladı.
Wall Street Journal haberi ve iddiaların içeriği
Amerikan The Wall Street Journal gazetesinin haberinde, İsrail'in saldırı öncesinde ABD'yi haberdar ettiği ve ABD'nin bilgiyi Katar ile paylaştığı öne sürüldü. Bu iddia, ABD yönetiminin saldırıyı bilip bilmediğine ilişkin tartışmaları alevlendirdi.
Bölgedeki radar kapasitesi ve sosyal medyadaki iddialar
El-Udeyd üssünde bulunan radarların hava sahasındaki hareketleri tespit edebilecek kapasitede olduğuna dair değerlendirmeler, saldırının üs tarafından "görmezden gelinmiş olabileceği" iddialarına dayanak oluşturdu. Sosyal medyada paylaşılan FlightRadar görüntülerine dayanarak bazı kullanıcılar, İngiltere'ye ait yakıt ikmal tankerlerinin El-Udeyd'den havalanarak İsrail uçaklarına destek verdiğini ve ABD'ye ait KC-46A tankerlerinin saldırı sonrası üste geri döndüğünü ileri sürdü. Bu paylaşımlar bağımsız doğrulama gerektiriyor.
Beyaz Saray açıklaması
Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, saldırı sonrasında düzenlenen basın brifinginde ABD'nin sabah saatlerinde söz konusu operasyon hakkında bilgilendirildiğini bildirdi. Leavitt, Katar'ın tek taraflı bombalanmasının "talihsiz" olduğunu ve Amerika Birleşik Devletleri'nin yakın müttefiki Katar'ı tek taraflı olarak bombalamanın İsrail'in veya Amerika'nın hedeflerine hizmet etmeyeceğini belirtti.
Trump bilgi kaynağı ve zamanlama iddiaları
CNN'e konuşan bir ABD'li yetkiliye göre Donald Trump saldırıyı İsrail'den değil ABD Genelkurmay Başkanı Dan Caine'den öğrendi. Yetkililer, bilginin ardından Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un Katar ile temasa geçtiğini ancak bu temasın artık "çok geç" olduğunu aktardı.
Katar iddiaları reddetti
Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, Katar'ın saldırıdan önceden haberdar edildiği yönündeki iddiaları asılsız olarak nitelendirdi. Ensari ayrıca, ABD'li bir yetkiliyle yapılan görüşmenin saldırının ardından gelen patlama sesleri sırasında gerçekleştiğine dikkat çekti.
El-Udeyd üssünün önemi ve kapasitesi
Doha'nın güneybatısındaki çöl bölgesinde kurulu üs yaklaşık 24 hektarlık alana sahip ve ABD'nin Orta Doğu'daki en büyük askeri tesislerinden biri olarak kabul ediliyor. El-Udeyd, Katar Emirliği Hava Kuvvetleri ile birlikte Amerikan Hava Kuvvetleri ve İngiltere Kraliyet Hava Kuvvetleri gibi yabancı güçlere de ev sahipliği yapıyor. Üs, ABD Merkez Kuvvetlerinin CENTCOM bölgesel karargahına ev sahipliği yapması nedeniyle Washington tarafından Orta Doğu operasyonlarının merkezi olarak tanımlanıyor.
Buradan Kuzeydoğu Afrika'dan Güney Asya'ya kadar uzanan geniş coğrafyada hava operasyonları yönetiliyor. Üste uzun menzilli bombardıman uçakları, yakıt ikmal ve nakliye uçakları ile insansız hava araçları konuşlandırılmış durumda ve toplamda yaklaşık 100 hava aracının bulunduğu biliniyor. Üste yaklaşık 10 bin Amerikan askeri personeli görev yapıyor.
Üsün daha önce hedef alınması
El-Udeyd Hava Üssü, 23 Haziran tarihinde İran tarafından gerçekleştirildiği iddia edilen balistik füze saldırılarıyla da gündeme gelmişti. Associated Press'in uydu görüntülerine dayandırdığı haberinde, saldırıda ABD ordusunun güvenli iletişim için kullandığı hassas bir iletişim kubbesinin imha edildiği öne sürülmüştü.
