İsrail'in alıkoyduğu cenazeler: Hamas 726 sayısını açıkladı
Hamas, "Şehitlerin Naaşlarını Geri Alma Ulusal Günü" kapsamında yayımladığı yazılı açıklamada, İsrail yönetiminin bazıları onlarca yıldır olmak üzere 726 Filistinlinin naaşını alıkoyduğunu bildirdi. Açıklamada, İsrail'in uygulamasının 7 Ekim 2023'ten bu yana "eşi benzeri görülmemiş" bir boyuta taşındığı ifade edildi.
Ayrıntılar ve talepler
Hamas'ın aktardığı verilere göre alıkonulan naaşlar Rakamlar Mezarlığı veya çeşitli morglarda tutuluyor. Kuruluş, bu sayının Gazze Şeridi'nde cenazelerinin durumu bilinmeyen Filistinlileri içermediğini belirtti.
Hamas ayrıca Birleşmiş Milletler ve insan hakları örgütlerine, İsrail'e Rakamlar Mezarlığı uygulamasına son verme, alıkonulan cenazeleri teslim etme ve Filistin halkının cenazelerini onurlu şekilde defnetme hakkını koruma yönünde ivedilikle baskı yapma çağrısında bulundu.
Filistinli sivil toplum kuruluşu "Şehitlerin Naaşlarını Geri Alma Ulusal Girişimi"nin açıklamasında ise alıkonulan 726 cenazenin 67'sinin çocuk, 10'unun kadın olduğu; 256'sının Rakamlar Mezarlığı'nda tutulduğu belirtildi.
Açıklamada ayrıca ismi belirtilmeyen bazı İsrail kaynaklarının, "7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'nden en az 1500 cenazenin alıkonulduğu" ve bu cenazelerin İsrail ordusuna bağlı Sde Teiman Askeri Üssü'nde insanlık dışı şartlarda tutulduğuna ilişkin iddialar aktarıldı.
Uygulamanın hukuki ve tarihsel arka planı
Açıklamada, İsrail'in askerlerince öldürülen Filistinlilerin naaşlarını alıkoyma pratiğinin 50 yıldan fazla bir süredir sürdüğü ve aileleri sevdiklerine veda etme ile onları onurlu bir şekilde defnetme haklarından mahrum bıraktığı kaydedildi. Uygulamanın düzensiz bir askeri uygulama olarak başladığı, ancak zamanla İsrail hukuk sistemine yerleştiği ifade edildi.
Metinde, 1967'den bu yana yüzlerce kişinin gizli numaralı Rakamlar Mezarlığı'na defnedildiği; 2004'te uygulamayı geçici şekilde kısıtlayan bir yönerge yayınlandığı, ancak 1945 tarihli İngiliz Acil Durum Yönetmelikleri uyarınca 2015'te uygulamanın yeniden yürürlüğe girdiği belirtildi.
Haber metninde ayrıca İsrail Yüksek Mahkemesi'nin alıkoyma için yasal bir dayanak olmadığına ilişkin bir karar aldığı, ancak Tel Aviv hükümetinin bu kararın uygulanmasını ertelediği; 2018'de İsrail Meclisi'nin Terörle Mücadele Yasası'nda değişiklik yaparak polise cenazeleri alıkoyma yetkisi verdiği aktarıldı. Ayrıca, Eylül 2019'da İsrail Yüksek Mahkemesi'nin askeri yetkililere, cesetleri alıkoyup geçici olarak defnetme ve bunları müzakere kartı olarak kullanma izni veren bir karar verdiği hatırlatıldı.
Hamas'ın değerlendirmesi
Hamas açıklamasında, cenazelerin alıkonulmasının Filistinli aileleri cezalandırmayı ve çocuklarının onurlu bir şekilde defnedilmesi hakkından mahrum bırakmayı amaçlayan bir baskı mekanizmasının parçası olduğu iddia edildi. Kuruluş ayrıca, Filistin direniş güçlerinin bazı takas süreçlerinde İsrailli esirlerin cenazelerine yönelik tutumunu insani ve ahlaki bir duruş olarak sunduğunu, İsrail hükümetinin ise Filistinlilerin naaşlarına yönelik uygulamalarını sürdürdüğünü kaydetti.
Not: Metinde aktarılan tüm bilgiler Hamas ve ilgili Filistinli kuruluşların açıklamaları ve belirtilen İsrail kaynaklarına ilişkin iddialar çerçevesinde verilmektedir.
