İran'da Nevruz'un sembolü Japon balığı, yanlış bakım koşulları sonucu hayatını kaybediyor. Her yıl mart ayının 20-21 tarihlerinde kutlanan Nevruz, yeni başlangıçları ve doğanın uyanışını simgeliyor. Ancak, bu dönemde milyonlarca Japon balığının satın alınması ve bakımlarının yanlış yapılması, hem balıkların yaşamını tehlikeye atıyor hem de Nevruz'un kültürel anlamını zedeliyor.
Nevruz, sadece İran'da değil, Orta Asya'nın pek çok bölgesinde coşkuyla kutlanmakta. 21 Mart’ta başlayacak olan bu özel gün, insanlar için hem doğanın yeniden doğuşunu kutlama hem de yeni bir başlangıç yapma isteğini simgeliyor. Geleneklerin ön planda olduğu bu kutlama, Farsça "S" harfiyle başlayan yedi farklı objeden oluşan Heft Sin sofrasıyla daha da zenginleşiyor.
Heft Sin sofrasının vazgeçilmez bir parçası olan Japon balıkları, insanlar tarafından uğurlu sayılarak tercih ediliyor. Bu nedenle, İran'ın kuzeyinde bulunan Reşt kentinde balık çiftliklerinde milyonlarca Japon balığı yetiştiriliyor ve pazarlar aracılığıyla alıcılara sunuluyor. Ancak, bu balıkların bakımı genelde yeterince önemsenmiyor.
Nevruz döneminde satın alınan Japon balıklarının çoğu, bazı haftalar içinde ölüyor. Akvaryumlarda ya da küçücük kaplarda yaşamaya zorlanan Japon balıkları, sağlıklı bir yaşam sürebilmek için daha geniş alanlarda, temiz su ve uygun koşullara ihtiyaç duyarlar. Alıcılar, balıkların beslenme, su değişimi ve su kalitesi gibi öncelikleri göz ardı edince balıklar hızla ölüme terk ediliyor.
Uygun koşullarda 10-15 yıl yaşayabilen Japon balıklarının yaşam süreleri, yetersiz bakım nedeniyle kısalıyor. Kirli su, oksijen eksikliği ve yanlış beslenme gibi durumlar, balıkların hızla ölmelerine neden oluyor. Sonuç olarak, Nevruz sonrası bu balıklar ya imha ediliyor ya da doğaya bırakılıyor.
Tahran Belediyesi dahil bazı yetkili kurumlar, halkı Japon balığının bakımı konusunda bilinçlendirmeye çalışsa da, henüz etkili bir mekanizma kurulmuş değil. Çevreciler ve hayvan hakları savunucuları bu yanlış uygulamayı engellemeye yönelik gayretlerine rağmen yeterli sonuç alamıyorlar.
Uzmanlar, her yıl Nevruz'da yalnızca estetik amaçlarla bir canlıyı hapsedip sonra yok etmenin kabul edilemez olduğunu belirtiyor. Nevruz'un, hayatın yenilenmesi ve taze umutlarla yeni bir yıla başlama zamanı olduğu vurgulanırken, doğru bakımın önemine dikkat çekiliyor.
Sonuç olarak, İran'da Nevruz döneminde alınan milyonlarca Japon balığının bakımsızlığı, hem bu canlıların ölümüne hem de Nevruz'un manevi anlamının zedelenmesine yol açıyor.
