İran: Avrupa ile müzakere yok, Kahire mutabakatı uygulanmayacak
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi, başkent Tahran'da düzenlediği basın toplantısında ülkenin dış politika önceliklerini ve nükleer dosyaya ilişkin duruşunu açıkladı. Bekayi, Avrupa ülkeleri ile şu anda nükleer müzakere planlarının bulunmadığını ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile 9 Eylül'de imzalanan anlaşmanın uygulanmayacağını belirtti.
Tahran'ın E3 ve ABD değerlendirmesi
Bekayi, 2015 nükleer anlaşmasının Avrupalı tarafları olan İngiltere, Fransa ve Almanya'yı kapsayan E3 ile ABD'nin eylemlerinin sonuçlarına odaklandıklarını söyledi. Bekayi, E3'ün 'olgun ve bağımsız müzakere ortakları olmadığını' ve bu nedenle diplomatik çabaların sonuçsuz kaldığını vurguladı. Şu anda müzakere planımız yok, ancak müzakerelerin İran'ın çıkarlarına hizmet ettiği kanaatine varıldığında harekete geçeceklerini ekledi.
BMGK, yaptırımlar ve uluslararası destek
BM yaptırımlarının geri getirilmesine ilişkin kararın BM Güvenlik Konseyi'nde alınmadığını belirten Bekayi, bu girişimin ABD'nin talebi üzerine ve Avrupa ülkelerinin çıkarları gözetilmeden atıldığı görüşünü paylaştı. İran yönetimi, BM Sekreterliği'nin eyleminin hukuki dayanağı olmadığını ifade etti ve bu tutumun Çin ile Rusya tarafından da desteklendiğini hatırlattı. Bekayi, üç Avrupa ülkesinin eyleminin diğer hükümetler için bağlayıcı olmaması gerektiğini söyledi.
New York görüşmeleri ve toplantı teklifleri
Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi'nin BM Genel Kurulu kapsamında New York'ta bulunduğu dönemde yoğun diplomatik görüşmeler yapıldığını anlatan Bekayi, İran heyetinin E3'ün yasa dışı eylemlerini engellemek için çaba gösterdiğini belirtti. UAEA Başkanı Rafael Mariano Grossi'nin önerisiyle New York'ta ABD Temsilcisi Steve Witkoff ve Avrupalı bakanların da katılımıyla üç kez toplantı düzenlenmesinin teklif edildiğini; İran'ın iyi niyetle kabul ettiğini, ancak diğer tarafların toplantılara katılmaktan kaçındığını aktardı.
Kahire mutabakatı ve karar yetkisi
Bekayi, İran ile UAEA arasında 9 Eylül'de Kahire'de imzalanan ve Tahran'da denetimlerin yeniden başlamasını öngören mutabakata ilişkin değerlendirme yaptı. Bekayi, İran'ın NPT üyesi olduğunu ve güvenlik önlemleri anlaşması bulunduğunu kaydederek, Kahire mutabakatının uygulanamaz olduğunu söyledi. UAEA ile işbirliğinin geleceğine ilişkin nihai kararın Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi tarafından verileceğini bildirdi.
