İklim değişikliğinin Karadeniz'deki yansımaları
GÜLSELİ KENARLI - Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Murat Türkeş, iklim değişikliğinin Türkiye'de bölgesel farklılıklarla kendini gösterdiğini; Akdeniz ve İç Anadolu'da kuraklığa, Doğu Karadeniz'de ise daha şiddetli yağışlara, daha sıcak, daha nemli ve kararsız havalara neden olduğunu AA muhabirine anlattı.
Eylül ayındaki gözlemler: sel, hortum ve yükseklerde kar
Eylül ayının ilk yarısında ülkenin birçok bölgesinde kuraklık kaydedilirken, ikinci yarısında Doğu Karadeniz aşırı hava olaylarına sahne oldu. Artvin, Rize, Trabzon ve Giresun'da taşkın ve seller
Oluşum mekanizması
Prof. Dr. Türkeş, yüzeyin normalden sıcak olduğu dönemlerde özellikle Karadeniz'in sağladığı nemin, üst atmosferden gelen ani soğuk dalgalarla birleştiğinde kısa sürede kuvvetli sağanaklar ve gök gürültülü fırtınalara neden olabileceğini vurguladı. Bu koşullar çok nemliyse ve atmosfer kararsızsa hortum oluşumu da gözlenebildiğini belirtti.
Yüksek kesimlerde kar yağışı
Türkeş, Karadeniz yaylalarında 1500 ila 2 bin metre üzerindeki alanlarda yüzey sıcaklıklarının 0 derece dolayında ve altında olması nedeniyle yağışların kar olarak gerçekleştiğini hatırlattı.
Geleceğe dair beklentiler ve risk grupları
Türkiye'nin büyük bir bölümünde kuraklık sürerken Doğu Karadeniz'in kuraklıktan muaf kalacağını söyleyen Türkeş, bölge için gelecekte bugünkünden daha aşırı hava olayları, daha sıcak, daha nemli ve daha kararsız bir hava beklendiğini ifade etti. Türkeş, daha sıcak ve nemli havanın özellikle yaşlılar, hamileler, bebekler ile solunum ve kalp-damar hastaları için ciddi risk oluşturduğuna dikkat çekti.
Yerleşim ve yapılaşma uyarısı
Prof. Dr. Türkeş, Karadeniz'in haşin topografyasında kısa sürede kuvvetli sağanakların derin vadilerdeki yerleşimleri doğrudan tehdit ederek sellere, su baskınlarına, heyelanlara ve taş ile çamur sellerine yol açtığını belirtti. Son yağışlarda Fırtına Deresi çevresinde yıkılan yapılar örneğini hatırlatarak, eski dere yatakları ve taşkın alanlarında yapılaşmaya izin verilmemesi gerektiğini ve doğayla uyumlu yerleşimlere yönelmenin önemini vurguladı.
Kısa vadeli meteorolojik uyarı
Türkeş, önümüzdeki günlerde yeni bir yağışlı sistem beklendiğini; perşembe günü Marmara, İç Anadolu'nun kuzeyi, Doğu Anadolu'nun kuzeydoğusu ve Karadeniz bölgelerinde hava sıcaklıklarının birkaç derece düşeceğini ve kuzeyli yağışlı havanın yeniden Türkiye'ye yaklaşacağını bildirdi. Son söz olarak, özellikle Doğu Karadeniz ve kısmen Batı Karadeniz için dikkatli olunması gerektiğini; İstanbul ve Batı Karadeniz'de de kuvvetli yağışların görülebileceğini belirtti.
