Karadeniz'e yönelen filolar hamside av baskısı oluşturdu
Deniz Ürünleri Avcıları Üreticileri Merkez Birliği (DEM-BİR) Çanakkale-Tekirdağ Bölge Birliği Başkanı Naci Karabiber, hamsi bolluğunun avcılık hareketlerini tek tip hale getirdiğini ve bunun piyasada tıkanmaya yol açtığını belirtti. Karabiber'e göre balıkçı teknelerinin büyük bölümü Karadeniz'e yönelince şok tesislerinde kapasite doldu ve taşıyıcı kamyon bulmak zorlaştı.
Denizdeki dağılım ve su sıcaklığı etkisi
Karabiber, Çanakkale Boğazı'nda yalnızca az miktarda sardalya ve hamsi olduğunu, Kuzey Ege'de de hamsi miktarının düşük seyrettiğini söyledi. Su sıcaklığının 19-20 derece olması nedeniyle balıkların kış moduna giremediğini ve kütle halinde toplanamadığını aktardı. Marmara Denizi'nde hamsi popülasyonunun dağınık olduğuna dikkat çekti.
Filo hareketleri ve piyasa sonuçları
Başkan Karabiber, 'Türkiye'nin bütün hamsi filosu Karadeniz'de' ifadesini kullanarak, avcı gemilerin tek tip avcılığa yönelmesinin piyasanın arza cevap verememesine neden olduğunu söyledi. Buna bağlı olarak şok tesislerinin dolduğunu ve nakliye için kamyon bulunamadığını bildirdi.
Fiyat, maliyet ve av stratejileri
Karabiber, bolluğun tüketici için ucuz balık anlamına geldiğini fakat av baskısının fiyatlara etkisi olduğunu vurguladı. Örnek olarak dün bir hamsi kasasının 400-500 lira olduğunu, balıkçıdan çıkış fiyatının kiloda yaklaşık 30-33 lira seviyesinde bulunduğunu aktardı. Güncel satış fiyatlarının ise tüketiciye gemiden çıkışta 25-35 lira per kilogram aralığında seyrettiğini belirtti.
Balıkçı gemilerinin sefer maliyetlerini karşılamak için daha fazla av yapmak zorunda kaldığını söyleyen Karabiber, tekne başına maliyetlerin; bir kasa hamsinin balıkçıya maliyetinin genelde 400-600 lira arasında değiştiğini ifade etti. Kendi bölgesindeki örnekte günlük yakıt tüketiminin 1,5 ton olduğunu aktaran Karabiber, büyük gemilerin gecede yüzlerce binaya varan litre/yakıt tüketimiyle çalıştığını anlattı. Bu yüzden gecelik tutulan miktarların bazen 10, 20, 50 hatta 100 tona ulaştığını söyledi.
Sürdürülebilirlik kaygısı ve kota önerisi
Karabiber, yoğun avcılığın sürdürülebilir balıkçılığı olumsuz etkilediğini belirtti. Türkiye'de hamsiye uygulanmaya başlanan yıllık kotanın bu yıl ikinci yılı olduğunu hatırlatan Karabiber, günlük kota uygulamasına geçilmesinin, av baskısını azaltarak sürdürülebilir sonuçlar doğurabileceğini savundu. Günlük kotanın uygulanması halinde avın günlük dip fiyatları ve toplam av hacminin daha dengeli olabileceğini ifade etti.
Gelecek beklentisi
Karabiber, Karadeniz'deki bolluğun doğuya doğru hareket ettiğini, bazı gemilerin Gürcistan ve Hopa hattına yöneldiğini ve kısa süre sonra gemilerin peyderpey Marmara ve Kuzey Ege'ye açılarak daha çeşitli türleri avlamaya başlayacağını söyledi. Beklenen türler arasında kolyoz, tombik ve istavrit bulunuyor.
Sonuç olarak, bölgede gözlemlenen hamsi bolluğu kısa vadede tüketiciye fiyat avantajı sağlasa da avcılık pratikleri, lojistik kapasite ve yönetimsel kotaların yapısı nedeniyle hem piyasa hem de sürdürülebilirlik açısından baskı yaratıyor.
BALIK TEZGAHINDAKİ BALIKLAR
